توافق نهایی ایران و ۱+۵ می‌بایست در برگیرنده محدودیت‌ها و اقدامات شفاف‌ساز به‌منظور حصول اطمینان از ماهیت صلح‌آمیز برنامه هسته‌ای ایران باشد.

به گزارش «پایگاه خبری تحلیلی رئیس جمهور ما»به نقل از کیهان، روزنامه کیهان امروز شنبه در ستون اخبار ویژه خود نوشت: «در توافق ژنو حق غنی‌سازی به ایران داده نشده است. ایرانی‌ها تصور می‌کنند باید ۱۹ هزار سانتریفیوژ نصب شده را حفظ کنند. اینجاست که کار سخت خواهد شد».

دیوید آلبرایت ضمن تحلیلی که از سوی شورای روابط خارجی آمریکا منتشر شد، خاطرنشان می‌کند: توافق ژنو شروع خوب برای یک راه طولانی بود. توافقنامه شش‌ماهه‌ای که در ژنو به امضا رسید، در کوتاه‌مدت دستاوردهای عظیمی به همراه دارد اما طرف‌ها همچنان با چالش‌های دشواری در مورد حل و فصل مسائل در طولانی‌مدت مواجه هستند. مهم‌ترین دستاورد توافق ژنو این است که ایران حاضر شد ذخایر اورانیوم با غنای ۲۰ درصد را از بین ببرد و در طی دوران مورد توافق، سانتریفیوژهای جدید تولید نکند. نیمی از اورانیوم ۲۰ درصد رقیق شده و نیم دیگر نیز اکسید شده و از بین می‌رود.

وی می‌افزاید: اما یکی از مسائل مهم و دشواری که در آینده مطرح می‌شوند، به سقف مجاز تعداد سانتریفیوژهای ایران مربوط می‌شود. ایالات متحده احتمالاً می‌خواهد تعداد سانتریفیوژهای ایران را به ۵ هزار دستگاه محدود کند و ایران احتمالاً خواهان دو برابر این تعداد است.

آلبرایت ادامه می‌دهد: «نکته دیگری که بسیار مهم است و عده زیادی را حیرت‌زده کرد، این است که ایران پذیرفت طی این ۶ ماه سانتریفیوژ جدید نصب نکند و ساخت دستگاه‌های جدید را فقط به تعویض دستگاه‌های خراب غنی‌سازی که برخی در نطنز و برخی در فردو هستند، محدود کند. علاوه بر این، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قادر خواهد بود دو بخش کلیدی را در مجموعه ساخت سانتریفیوژ کنترل کند تا اطمینان یابد که سانتریفیوژ جدیدی ساخته نمی‌شود. این هم بخش قابل ملاحظه‌ای از این توافق است که البته چندان مورد توجه عموم قرار نگرفت. به علاوه، قرار است ایران ساخت و ساز اساسی در راکتور آب سنگین اراک را که پلوتونیوم تولید می‌کند، به حال تعلیق درآورد.»

کارشناس آمریکایی در ادامه با اشاره به ۶ ماهه بودن توافق ژنو نوشت: «مقامات آمریکا اعلام کرده‌اند ایران مجبور خواهد بود قبل از شکل‌گیری توافق جامع در آینده نگرانی‌ها را برطرف کند یا در این خصوص با آژانس به توافق برسد.»

وی افزود: «مهم این است که به ایران حق غنی‌سازی داده نشده و آمریکا و گروه ۵+۱ این مسئله را نپذیرفته‌اند(!) اما یکی از مسائلی که باید حل شود این است که برنامه سانتریفیوژهای ایران به چه شکلی باشد. به هر حال مجموعه‌ای از شروط وجود دارد که ایران ناگزیر از پذیرش آن خواهد بود و کاملاً روشن است که این کشور تلاش خواهد کرد تا جای ممکن تعداد کمتری از این شروط را قبول کند اما ایالات متحده نیز سعی خواهد کرد امتیازات بسیار قابل توجهی بگیرد.

وی می‌نویسد: شاید ایرانی‌ها تصور کنند که ۱۸ تا ۱۹ هزار سانتریفیوژ نصب شده دارند و باید این تعداد را حفظ کنند. اینجاست که کار سخت خواهد شد و بحث شدیدی نیز بر سر چارچوب زمانی اجرای این محدودیت‌ها در خواهد گرفت. تعیین سه تا پنج سال هیچ فایده‌ای ندارد اما ۲۰ سال برای این کار مدت زمان قابل توجهی است(!) و طی این مدت یک دوره کامل از محدودیت‌ها می‌تواند برقرار شود.

دیپلمات صهیونیست: بپذیریم یا نپذیریم ایران اتمی شده است

وزیر خارجه اسبق رژیم صهیونیستی اذعان کرد ایران اکنون یک کشور اتمی است و دیگر نمی‌توان برنامه هسته‌ای این کشور را نابود کرد.

شالومد بن عامی که در مادرید سخن می‌گفت، اظهار داشت: طبیعی است ایرانی‌ها هرگز نخواهند پذیرفت که به عقب برگردند و ما چه بپذیریم و چه نپذیریم، ایران حالا یک کشور عملا اتمی است. به همین دلیل، نابود کردن برنامه اتمی ایران که خواست اسرائیل است، امری نیست که بتوان انجام داد.

بن عامی با اشاره به محورهای توافق ژنو یادآور شد: با این حال، همه چیز در این زمینه به توافق نهایی بستگی دارد.

وی قدرت مقاومت ایران را در صحنه بین‌المللی شگفت‌انگیز توصیف کرد و گفت: در شرایطی که غرب همه گونه فشار و تحریم را بر ایران وارد می‌کرد، ایران از طریق حمایت از حماس، حزب‌الله و دیگر گروه‌ها بر توافق اعراب و اسرائیل و مخالفت‌های غرب تاثیر می‌گذاشت و حتی از چنان مقاومتی برخوردار بوده که توانسته است روابط خود با کشورهای مختلف را توسعه دهد.

سولانا: باورکردنی نبود ایران در ژنو سخاوتمندانه رفتار کرد!

مسئول سابق سیاست خارجی اتحادیه اروپا گفت دستیابی به توافق ژنو، نشانه سخاوت ایران بود. خاویر سولانا گفت ۱۰ سال قبل تعداد سانتریفیوژها به ۱۰ دستگاه هم نمی‌رسید اما حالا این کشور ۱۹ هزار سانتریفیوژ دارد.

سولانا که هفته گذشته در نشست «حال و آینده گفت‌وگو با ایران» سخنرانی می‌کرد، حصول توافق ژنو را باورنکردنی توصیف نمود و افزود: در سال ۲۰۰۳ که ایران فقط کیک زرد داشت و در مراحل اولیه برنامه اتمی خود بود، روحانی و دولت خاتمی پذیرفت برنامه هسته‌ای خود را متوقف کند و ایران به پروتکل الحاقی بپیوندد. اگر غرب و اروپا در آن زمان با ایران توافق می‌کردند، برنامه اتمی ایران تا این اندازه پیشرفت نکرده بود، تعداد سانتریفیوژها و سطح غنی‌سازی آن اینقدر بالا نمی‌رفت و از نظر فناوری هسته‌ای ایران تا این اندازه زیاد پیشرفت نمی‌کرد.

وی، سرعت پیشرفت ایران در زمینه هسته‌ای را در فاصله ۱۰ ساله دو توافق، انقلابی و دگرگون کننده توصیف کرد و اظهار داشت: پس از روحانی، لاریجانی آمد که او هم مذاکره‌کننده‌ای بسیار باهوش و با ذکاوت بود اما ما به دلیل یک مسئله کوچک نتوانستیم با آنها به توافق برسیم و آن این بود که ما همواره اصرار داشتیم باید برنامه هسته‌ای خود را متوقف کنید اما هرگز سخنی از به رسمیت شناختن غنی‌سازی مطرح نمی‌کردیم.

مسئول سابق سیاست خارجی اروپا گفت: پس از آن، ما همواره بر فریز در برابر فریز تاکید داشتیم و چون نپذیرفتند، آنها را به طور مرتب تحریم کردیم اما این تحریم‌ها تاثیری در توسعه فناوری هسته‌ای ایران نداشت.

وی با بیان اینکه «من دیگر تصور نمی‌کردم هیچگاه ظرفیت چنین توافقی را با ایران داشته باشیم»، دستیابی به توافق ژنو را نشانه «سخاوت» ایران دانست و تصریح کرد: اگرچه در این توافق نیز بحث فریز در برابر فریز وجود دارد اما قرار است ما در مقابل توقف فعالیت‌های هسته‌ای، تحریم‌ها را از روی ایران برداریم.

سولانا با اشاره به محورهای این توافق تصریح کرد: امروز دیگر غنی‌سازی بیش از پنج درصد در ایران وجود ندارد و این دستاورد بسیار بزرگی است. ایران اکنون پذیرفته است مراکز هسته‌ای جدید یا سانتریفیوژهای نسل جدید نسازد که به نظر من، این موضوع بسیار مهمی است.

وی تصریح کرد: در زمان حاضر ما در شرایط ایده‌آل قرار داریم؛ با این حال، برخی نظیر عربستان و اسرائیل می‌گویند چرا برنامه هسته‌ای ایران متوقف شده نه منحل و به همین دلیل، اعتراض دارند.

سولانا با بیان اینکه در قبال توافق ژنو، صادرات نفت ایران به چین و هند و برخی کشورها ادامه خواهد یافت، تحریم طلا برداشته خواهد شد و برخی مبادلات تجاری با ایران به ویژه با اهداف انسانی صورت خواهد گرفت، اظهار داشت: صادقانه بگویم برای من به عنوان کسی که به مدت ۱۰ سال با ایران مذاکره کرده است، می‌گویم آنچه که غربی‌ها داده‌اند، در مقابل آنچه که به دست آورده‌اند، اندک است.

سولانا گفت: عربستان نگران بمب اتمی ایران نیست چون پاکستان به سعودی‌ها بمب اتم می‌دهد بلکه نگرانی سعودی‌ها افزایش قدرت و وزن ایران در سطح منطقه است. اسرائیل نیز اصرار دارد که ایران نباید هیچگونه پیشرفت هسته‌ای داشته باشد اما حالا دیگر شرایط عوض شده است و دیگر نمی‌توان به نابودی برنامه هسته‌ای ایران فکر کرد بلکه ما فقط باید سطح غنی‌سازی آن را کنترل کنیم.

بی‌بی‌سی: توافق ژنو «به نوعی» حق ایران را به رسمیت می‌شناسد

«توافق نهائی ایران و ۱+۵ می‌بایست در برگیرنده محدودیت‌ها و اقدامات شفاف‌ساز به‌منظور حصول اطمینان از ماهیت صلح‌آمیز برنامه هسته‌ای ایران باشد و در مقابل منجر به برداشته شدن کامل همه تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل و نیز تحریم‌های چندجانبه و یک‌جانبه‌ای شود که علیه ایران وضع شده است.»

وبسایت بی‌بی‌سی فارسی با انتشار تحلیلی به قلم شهیر شهیدثالث (تحلیلگر مقیم کانادا و همکار رسانه‌های اصلاح‌طلب) نوشت: توافق ژنو نتایج بعضاً مهم به همراه دارد. نخست آنکه شکست مذاکرات می‌توانست به سرعت موقعیت حسن روحانی را در داخل تضعیف کند و زمینه‌ساز بازگشت سیاست‌های رادیکال ۸ سال گذشته شود. گزارشی در نیویورک تایمز منتشر شده که حاکی است که اوباما و دستیاران وی اینگونه استدلال می‌کردند که باید محملی برای ادعای پیروزی در اختیار حسن روحانی و جواد ظریف قرار داد که بتوانند برای رسیدن به یک توافق دائمی دوباره به میز مذاکره بازگردند.(!)

نویسنده ادامه می‌دهد: جان‌کری ادعا می‌کند که موضوع کلیدی حق غنی‌سازی اورانیوم ایران در این توافقنامه به رسمیت شناخته نشده است، اما محمد جواد ظریف این ادعا را رد می‌کند. ظریف در کنفرانس خبری‌ای که بلافاصله پس از اعلام خبر توافق صورت گرفت تاکید کرد که در این توافقنامه، حداقل در دو مورد، حق غنی‌سازی اورانیوم توسط ایران مورد تایید قرار گرفته است. ظاهراً اشاره وی یکی به بخش مقدمه است که می‌گوید «راه‌حل جامع (و نهایی)، در برگیرنده یک برنامه غنی‌سازی مورد توافق دو طرف است» و دیگری به بخش انتهایی که بر «یک برنامه غنی‌سازی مورد توافق دو طرف با در نظر گرفتن معیارهای منطبق بر نیازمندی‌های عملی...» به عنوان بخشی از راه‌حل نهایی تاکید دارد.

در ادامه این تحلیل آمده است: در هر صورت تیم روحانی-ظریف قادر است ادعا کند که توافقنامه ژنو، حق غنی‌سازی ایران را که عمده‌ترین بخش منازعه آن کشور و غرب بر سر مسئله هسته‌ای بود، «به نوعی» به رسمیت شناخته است.