پرونده هسته ای ایران

در روزهای اخیر موضوع عدم تمایل بانک‌های اصلی اروپا برای همکاری با ایران بسیار مورد توجه بوده است. اما کمتر تحلیلی به چرایی این پدیده پرداخته است. بیشتر مطالب به مساله بدعهدی آمریکا اشاره کردند که هرچند درست است اما همه ماجرا نیست. برای تبیین شرایط کنونی و فهم چرایی عدم تمایل بانک‌های اصلی اروپایی برای همکاری با ایران چند علت می‌توان بیان کرد. این علل در طول هم بوده و در تقویت یکدیگر موثر هستند. هرچند وزن تمامی آنها یکسان نبوده و علت فنی به نظر نویسنده علت مهم‌تر و اثرگذارتری است.

آنچه مسلم است هدف و انتظار اصلی مردم از مذاکرات هسته ای، لغو تحریم‌ها و متعاقب آن، بهبود وضع معیشتی و اقتصادی بود. اما حالا که چند ماه از امضای سند برجام می‌گذرد، مقامات آمریکایی در بیان و عمل چنان می‌کنند که نتیجه‌اش این باشد که «اثر رفع تحریم‌ها مطلقاً به‌وجود نیاید.» سخنان اخیر جان کری(۹۵/۲/۳۱) خطاب به کارکنان سفارت آمریکا در وین نیز مؤیدی است بر این تحلیل: "برای نوه‌هایتان تعریف کنید که چگونه در یک اتاق نشستید و ظریف را مجبور کردید که در برابر قدرت متقاعدکننده شما، تسلیم شود.»

استفان مول بامداد امروز تلاش کرد ایران را مقصر مشکلات ایجاد شده در این زمینه جلوه دهد و بر همین اساس، شرط‌هایی را برای بهره‌مند شدن تهران از منافع اقتصادی پیشهاد کرد. این مقام ارشد وزارت خارجه آمریکاگفت: «ایران برای اینکه به طور کامل از فرصت‌های اقتصادی ایجاد شده (بعد از اجرایی شدن برجام) بهره‌مند شود بایستی مسائل داخلی‌اش که به تصمیم‌گیری‌ها در سطح بین‌المللی اثرگذار است را حل و فصل کند که از جمله آن مسائل می‌توان به عدم وجود شفافیت در بخش‌های مالی و تجاری و همچنین اقدامات تحریک‌آمیز از قبیل آزمایش مکرر موشک های بالستیک اشاره کرد.»

جان کری در جمع کارمندان سفارت کشورش در وین گفته که خاطره رسیدن به توافق تاریخی 1+5 و ایران و نحوه تسلیم شدن وزیر امور خارجه ایرانی‌ها در برابر قدرت متقاعدکننده آمریکا،

اظهارات سیف بر پیشانی برجام و حامیانش داغ «ناکارآمدی و راست نگویی» زده است و این داغ پنهانی نیست و همه در جریان هستند. پیش از این اظهارنظر تلاش دولت و حامیان برجام، پنهان نگه داشتن نقاط ضعف برجام بود و از آن به "افتاب تابان" تعبیر می‌کردند. اما الان این گزاره کاربرد ندارد و به همین دلیل اظهارات سیف، برجام را به قبل و بعد از خودش تقسیم کرده است.

علیرضا زاکانی نماینده مردم تهران و در سخنان پیش از خطبه‌های نماز جمعه تهران به ارائه توضیحاتی درباره «چگونگی عملکرد اروپا و آمریکا در اجرای تعهدات برجام» پرداخت و با بیان اینکه برجام تا امروز ثمر عملی برای ایران اسلامی نداشته است گفت: مسئولان دولتی هم از تحقق نیافتن برجام به ستوه آمده‌اند. 

اگر ادعای "ضرر روزانه 100 میلیون دلار ناشی از تاخیر برجام که درشهریورماه 94 از سوی مشاور ارشد رئیس جمهور مطرح شد و یا ادعای رئیس دفتر رئیس جمهور مبنی بر هر روز تأخیر در تصویب برجام معادل است با تحمیل 130 میلیارد تومان هزینه بر ملت ایران"، واقعیت دارد، خوب است آقای رئیس جمهور و دولتمردان مخترم به جای شمارش ماههای گذشت برجام؛ سودِ روزانه (حداقل)100 ملیون دلاری که به خاطراجرایی شدن برجام عاید ایران می‌شود را به مردم نشان دهند.