امام خامنه ای 22 مرداد 1393 در دیدار وزیر امور خارجه، سفیران و مسئولان نمایندگی‌های ایران در خارج از کشور، ضمن بیان اهمیت کار دیپلماسی ، شروط و لوازم یک دیپلماسی موفق را در قالب شش شرط عمده تقسیم بندی ، ویژگی های دیپلماسی ایرانی را تبیین و اهداف،سیاست‌های کلان و خطوط قرمزی که باید به طور دائم مد نظر مسئولان سیاست خارجی باشد را متذکر گردیدند که جمع فرمایشات ایشان را می توان به عنوان «منشور سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران» نام برد.

«پايگاه خبري تحليلي رئيس جمهور ما»/حمید دیانی؛ امام خامنه ای در این دیدار دوران فعلی را ، دوران گذر به یک نظم جدید جهانی معرفی نموده که در کنار بازیگران سنتی، بازیگران جدیدی در آسیا، آفریقا و آمریکای لاتین وارد عرصه شده اند و در تلاشند جایگاه خود را در نظم جدید پیش رو، تثبیت کنند. ایشان تأکید می نمایند :«اگر در مقطع فعلی دستگاه دیپلماسی بتواند حضور فعال، هوشمندانه و مقتدرانه داشته باشد، جایگاه و استحکام جمهوری اسلامی در چندین ده سال آینده و در نظم جدید جهانی به عنوان جایگاهی برجسته تثبیت می‌شود وگرنه، در جهان پیش رو، از موقعیت لازم برخوردار نخواهیم بود.»

فرماندهی کل قوا ، ضرورت تعیین دقیق و صریح هدف‌ها ،سازماندهی مناسب ،برخورداری از عناصر با صلاحیت ، پایبندی صادقانه و عمیق به اهداف، تحرک فراوان و بی‌وقفه و شکار فرصت‌ها و استفاده صحیح از آنها  را  از شروط و لوازم یک دیپلماسی موفق عنوان نموده، اهداف و سیاست‌های کلانی که باید به طور دائم مد نظر سیاست خارجی مسئولان جمهوری اسلامی باشد را در قالب دو دسته اصلی بیان می نمایند:

الف- «به کرسی نشاندن منطق مسئولان جمهوری اسلامی»؛یعنی مردم‌سالاری دینی
ب- برجسته کردن ویژگی‌ها و ممیزات دیپلماسی ایرانی در جهان
ایشان شاخصه های دیپلماسی ایرانی را چنین معرفی می نمایند :

1ـ پایبندی به موازین شرع در رفتارهای فردی و اجتماعی و در محافل دیپلماتیک، و نترسیدن از هیبت و تشر قدرتهای بزرگ از جمله آمریکا، ویژگی خاص دیپلماسی ایرانی است و باید مورد توجه جدی باشد.
2ـ «دفاع صریح، قاطع و واقعی از مظلوم»
3ـ «مخالفت جدی با نظام سلطه»
4ـ «تأمین منافع ملی» : از اهداف مشترک همه دستگاه‌های دیپلماسی جهان است
5ـ «حفظ سرمایه‌ی ملی» : در دیپلماسی ایرانی، علاوه بر تلاش برای تأمین منافع ملی، «حفظ سرمایه‌ی ملی»،بسیار مهم است؛چرا که اگر سرمایه‌ی ملی از دست برود دستگاه دیپلماسی بدون پشتوانه می‌شود و منافع ملی نیز قابل تأمین نخواهد بود.

معظم له تأمین «منافع ملی» با لحاظ «سرمایه‌ های ملی» را  یکی از شاخصه های دیپلماسی ایرانی بیان نموده و برخی از سرمایه های ملی را در قالب موارد ذیل مشخص می نمایند:

«هویت ملی، اسلامی، انقلابی و تاریخی»؛
ـ استقلال برآمده از انقلاب اسلامی؛
ـ دین؛
ـ ملت مؤمن؛
ـ جوانان انقلابی،
ـ سخن قاطع در مقابل زیاده‌خواهان،
ـ دانشمندان،
ـ نخبگان و
ـ فعالیت‌های علمی


در ادامه، ولی امر مسلمین جهان خطوط قرمز مذاکره، تعامل و رابطه با کشورهای جهان را در قالب استثنا نمودن آمریکا و اسرائیل تبیین و موضوع تعامل با اسرادیل را موضوعاً منتفی دانسته و در باب تعامل با آمریکا خطوط تصمیم گیری اساسی ذیل را ترسیم نمودند :

ـ رابطه با آمریکا و مذاکره با این کشور به جز در موارد خاصی برای جمهوری اسلامی نه تنها هیچ نفعی ندارد بلکه ضرر هم دارد و کدام عاقلی است که دنبال کار بی‌منفعت برود!؟
ـ عده‌ای اینجور وانمود می‌کردند که اگر با آمریکایی‌ها دور میز مذاکره بنشینیم بسیاری از مشکلات حل می‌شود، البته ما می‌دانستیم اینجور نیست اما قضایای یک سال اخیر برای چندمین بار این واقعیت را اثبات کرد.
ـ در گذشته میان مسئولان ما و مسئولان آمریکا هیچ ارتباطی نبود اما در یک سال اخیر بخاطر مسائل حساس هسته‌ای و تجربه‌ای که مطرح شد انجام بشود، بنا شد مسئولان تا سطح وزارت خارجه تماس‌ها، نشست‌ها و مذاکراتی داشته باشند اما از این ارتباطات نه تنها فایده‌ای عاید نشد بلکه لحن آمریکایی‌ها تندتر و اهانت‌آمیزتر شد و توقعات طلبکارانه‌ی بیشتری را در جلسات مذاکرات و در تریبون‌های عمومی بیان کردند.
ـ آمریکایی‌ها نه تنها دشمنی‌ها را کم نکردند بلکه تحریم ها را هم افزایش دادند؛ البته می‌گویند این تحریم‌ها، جدید نیست اما در واقع جدید است و مذاکره در زمینه‌ی تحریم هم، فایده‌ای نداشته است.
این، یک تجربه‌ی ذیقیمت دیگر برای همه بود که متوجه شویم نشست و برخاست و حرف زدن با آمریکایی ها، مطلقاً تأثیری در کم کردن دشمنی آنها ندارد و بدون فایده است.
رهبر انقلاب در تبیین ضررهای ناشی از مذاکره با آمریکایی ها افزودند: این کار ما را در افکار عمومی ملت‌ها و دولت‌ها به تذبذب متهم می‌کند و غربی‌ها با تبلیغات عظیم خودشان، جمهوری اسلامی را دچار انفعال و دو گانگی جلوه می‌دهند.
ایشان همچنین ضرر دیگر نشست و برخاست با آمریکا را ایجاد زمینه برای طرح توقعات جدید از سوی آنها دانستند.
در مجموع معلوم شد مذاکره برخلاف تصورات برخی‌ها، به هیچ چیز کمک نمی‌کند.
تا وقتی وضع کنونی یعنی دشمنی امریکا و اظهارات خصمانه دولت و کنگره آمریکا درباره ایران ادامه دارد تعامل با آنها نیز هیچ وجهی ندارد.

سپس رهبر معظم انقلاب مواضع جمهوری اسلامی را در باب حوادث عراق و فلسطین عنوان و تأکید می نمایند :

«ـ هیچ کس در دنیا نیست که آمریکایی‌ها را از مشارکت با جنایات و نسل‌‌کشی رژیم «غاصب، گرگ صفت، قاتل، کافر و ظالم صهیونیست» در غزه مبرا بداند، بنابراین آمریکایی‌ها اکنون در موضع ضعف بیشتری قرار دارند.»

جدول ذیل(مهم) سر فصل خطوط و شاخصه های این منشور را ترسیم و جزئیات این شاخصه ها را برجسته می نماید.

برای مشاهده نمودار فوق بر روی آن یا اینجا کلیک نمایید

متن کامل سخنرانی امام خامنه ای در دیدار وزیر امور خارجه، سفیران و مسئولان نمایندگی‌های ایران در خارج از کشور

دانلود لینک مستقیم فایل پی دی اف «منشور سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران» در قطع A3 و با حجم 400 کیلو بایت

حمید دیانی

در همین زمینه بخوانید :

ـ مهم: نکته خوانی=> تبیین و تطبیق دیدگاه های امام خامنه ای در حوزه سیاست خارجی

ـ مروری بر شاخص‌ های جهت گیری سیاست خارجی از نگاه حضرت آیت اللّه خامنه‌ای

ـ گفتمان انقلاب اسلامی در روابط بین‌الملل:صلح در سایه‌ی عدالت