نقش خاندان هاشمی در اغتشاشات بعد از دهمین انتخابات ریاست جمهوری

به گزارش «پايگاه خبري تحليلي رئيس جمهور ما»؛ اکنون که بیش از 5 سال از انتخاباتی پرشور و هیجان در جمهوری اسلامی ایران که با برگزاری حداقل یک انتخابات در سال، "کشور انتخابات" نام گرفته، می گذرد، همچنان شاهدیم که حرف و حدیث های مرتبط به آن ادامه داشته و به تعبیری ترکش های این انتخابات که جنجالی بزرگ به نام "فتنه ۸۸" را در پی داشت، در جامعه سیاسی ایران مشاهده می شود.

در نگاه ابتدایی به این موضوع باید اذعان کرد که دهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری ایران در فضایی کاملاً متفاوت از سایر انتخابات های تاریخ جمهوری اسلامی برگزار شد؛ به نحوی که شیوه‌های تبلیغات انتخاباتی حامیان کاندیدای مطرح دوم خرداد، همجه تمام کاندیداها علیه رقیب اصلی که رئیس جمهور وقت هم بود و از آن مهمتر حوادث و ناآرامی‌های پس از آن در تهران و برخی شهرهای بزرگ کشور در اعتراض به نتایج بدست آمده به بهانه "تقلب" که اسم رمز آشوب و کودتا شده بود، از نکات قابل تامل انتخابات دهم محسوب می شد که البته برخی از کارشناسان آن را مشابه انقلاب های رنگی اوکراین و گرجستان و... می خوانند.

در این شرایط واكاوي منصفانه و البته دقیق گوشه ای از حوادث رخ داده در کشور، طی فتنه پس از انتخابات دهمين دوره رياست جمهوري در سال ۸۸ و نگاهی به مواضع برخی شخصیت های تاثیرگذار در نظام جمهوری اسلامی می تواند درسهای تاریخی مفیدی را در اختیار آیندگان قرار دهد و در این بین نمی توان به راحتی از نامی بزرگ به نام "هاشمی" و البته اعوان و انصار وی و نقش آنها در تولید و توسعه دروغی بزرگ تر به نام "تقلب" در انتخابات گذشت؛ واژه ای که تاکید و تمرکز بر آن موجب ایجاد توهم درعقل و ذهن عوام و حتی برخی خواص و حتی سازندگان این دروغ بزرگ شد.

* تشکیک در سلامت انتخابات؛ بستر اثبات دروغ بزرگ

نگاهی گذار به مواضع و سخنان جریانات مقابل دولت نهم که ۴ سال تمام به سنگ اندازی در مسیر حرکت کشور مشغول بودند به خوبی نمایان می کند که این جریانات با محوریت ۲ کاندیدای منتسب به جریان دوم خرداد در ماه‌های منتهی به انتخابات دهم ریاست جمهوری، با دروغگو خواند دولت و شخص رئیس جمهور، تلاش گسترده ای را برای ایجاد حساسیت در خصوص سلامت انتخابات در کشور انجام داده و چنان تشکیکی در این باره ایجاد کردند که بسیاری از هواداران و حتی برخی از سردمداران این جریان که خود روزی برگزار کننده انتخابات در کشور بودند، به این ذهنیت دچار شده بودند که انتخابات در نظام جمهوری اسلامی بدون وجود تقلب ممکن نیست و نتیجه نهایی این اقدامات هم چنین بود که حتما کاندیدای مورد نظر همین جریان باید پیروز انتخابات می شد و در غیر این صورت تقلب رخ داده است!

در این شرایط و همانطور که اشاره شد، اثبات "تقلب" در انتخابات در اذهان مردم نیازمند زمینه هایی بود که باید از پیش فراهم می شد و وجود برخی مستند آشکار نشان می دهد که تمام اعضای خاندان هاشمی در این مسیر نقش هایی قابل توجه را ایفا کرده اند که البته در ادامه به برخی از نمونه های آن نیز اشاره شده است؛

* حكایت خاندان هاشمی در انتخابات ۸۸

اول؛ بزرگ خاندان هاشمی رفسنجانی

به اعتقاد برخی کارشناسان حوزه سیاسی نقش و تاثیر علی اكبر هاشمی رفسنجانی در انتخابات دهم ریاست جمهوری، با طرح "دولت وحدت ملی" كلید خورد، هر چند که استقبال برخی از اصلاح طلبان از ایده هاشمی رفسنجانی برای حذف احمدی نژاد موجب شد تا وی صراحتاً طرح "دولت وحدت ملی" را متعلق به ناطق نوری بخواند بگوید که "این طرح را اول آقای ناطق نوری مطرح كرد كه جزء اصلاح‌طلبان نیست. بعد هم آقای لاریجانی مطرح كرد كه او هم جزء اصلاح‌طلبان نیست. بعد هم جامعه‌ روحانیت مبارز با خواست عسگراولادی، باهنر و حبیبی به میدان آمد..."

پس از شکست طرح "دولت وحدت ملی"، ردپایی از هاشمی رفسنجانی برای هدایت جبهه موسوم به دوم خرداد نیز مشاهده ‌شد كه در پی حضور مجدد خاتمی در صحنه بود، اما با اعلام كاندیداتوری میرحسین موسوی و كناره‌گیری خاتمی، هاشمی رفسنجانی حمایت از او را در دستور كار خود قرار داد. در این بین نکته قابل توجه این است که هرچند تمایلی از سوی طرفین برای علنی شدن این حمایت ها وجود نداشت، اما نامه اعتراض آمیز كروبی نسبت به حمایت هاشمی از موسوی، پشت پرده انتخابات دهم ریاست جمهوری را نمایان کرد و در ادامه نیز احمدی‌نژاد در جریان مناظره انتخاباتی با موسوی کار را تمام کرد و با صراحت تمام گفت: "بنده دربرابر یك كاندیدا نیستم، در برابر یك مجموعه‌ای هستم كه با محوریت آقای هاشمی و همكاری آقای موسوی و خاتمی علیه بنده حركت كردند..."

صرف نظر از این حمایت و ابعاد مختلف آن، همکاری و هماهنگی هاشمی رفسنجانی با پیشبرد طرح تشكیك در سلامت انتخابات موضوع مهم تری بود که نیازمند توجه و بررسی جدی است؛ روزنامه اعتماد ملی مورخ ۵ دی ماه ۸۷ نوشت که اکبر هاشمی رفسنجانی در جمع اعضای سازمان اسلامی دانشجویان دانشگاه آزاد منطقه ۹، اظهار داشت: "اگر ناظران و مسئولان برگزاری انتخابات رأی مردم را ضایع کنند و اعلام قیمومت کنند و نگذارند آنچه مردم می‌خواهند اعلام شود، این کار خیانت و مستوجب عذاب الهی است. حتی اگر براساس مصلحت برخی بگویند که این فرد نباید انتخاب شود، اشتباه است و منتهی به استبداد می‌شود و این اتفاق شومی خواهد بود..."

خبرگزاری کار ایران نیز در مورخ ۱۲ آذر ۸۷ سخنان هاشمی رفسنجانی در مراسم سی‌امین سالگرد قانونگذاری در مجلس شورای اسلامی را چنین منعکس کرده است: "مردم هیچ گاه ضدانقلاب نمی‌شوند و اگر احساس کنند، رأی‌شان جور دیگری خوانده می‌شود و تأثیرگذار نیست و نیز احساس کنند نمی‌توانند نقش خود را به خوبی در جامعه ایفا کنند، حضورشان ضعیف می‌شود..."

وی در خطبه‌های نماز جمعه تهران در اردیبهشت ۱۳۸۸ نیز اینگونه موضع گیری کرده بود که: "باید به طور جدی تلاش شود تا سلامت انتخابات برای مردم مشخص شود تا با خیال راحت بروند و رأی بدهند..." مساله اصلی این است که طرح این بیانات از سوی شخصی که در ساختار قدرت سیاسی جمهوری اسلامی جایگاه ویژه‌ای داشته، زمینه‌هایی را فراهم ساخت تا دیگران نیز به راحتی و با صراحت به دنبال القا وجود "تقلب" در انتخابات باشند و هیچ واهمه ای از بیان این دروغ بزرگ به خود راه ندهند.

با این همه نامه سرگشاده هاشمی رفسنجانی به رهبر معظم انقلاب سه روز پیش از انتخابات و طرح مسائل قابل تامل و بحث برانگیز آخرین تیر ترکش وی در روزهای قبل از برگزاری انتخابات بود که البته در نهایت نتیجه دلخواه وی را به ارمغان نیاورد.

مواضع هاشمی در حوادث پس از انتخابات در ابتدا صرفاً سكوت بود و در حالی كه فعالان سیاسی انتظار واكنش روشن از وی در قبال اردوكشی‌های خیابانی و اغتشاشات متعاقب آن را داشتند،وی سرانجام در نماز جمعه ۲۶ تیر ماه با حمایت از آشوب‌ها، شرایط را بحرانی خواند و به ابراز تردید نسبت به صحت و سلامت انتخابات پرداخت و به جای دعوت از ساختارشکنان به قانون با طرح سه پیشنهاد بر آتش فتنه افزود و صحنه نمازجمعه را که باید عرصه وحدت باشد به عرصه افزایش اختلاف‌ها و درگیری‌های فیزیکی و سیاسی تبدیل کرد تا از این راه حماسه ۴۰ میلیونی مردم کشور را نادیده بگیرد.

وی که در خطبه‌های نماز جمعه خود از دستگیر‌شدگان حمایت كرده و پایبندی همه به قانون، دلجویی از آسیب‌دیدگان، فضای بحث برای جلب اعتماد، آزادی زندانیان و آزادی رسانه‌ها و مطبوعات را به‌عنوان راهکارهای خود مطرح کرده بود، در مقابل تمام موضع گیری هایی که نسبت به مواضع اش می شد، ایستاد و در سخنرانی معروف خود در جمع دانشجویان مشهدی و حتی در دیدارش با اعضای حزب اعتدال و توسعه بر مواضعش در نماز جمعه ۲۶ تیر ماه ۸۸ اصرار ورزید.

در ادامه این موضع گیری ها باید غیبت در مراسم تنفید و تحلیف رئیس دولت دهم را هم مورد اشاره قرار داد. ضمن اینکه هاشمی رفسنجانی در یکی از سخنرانی های سال ۸۹ خود نیز تاکید کرده بود که هنوز هم به مواضع خود در آخرین نماز جمعه‌اش معتقد است و همین اصرار مجدد وی بر مواضع نادرست گذشته نشان از آن دارد که برخی از کارشناسان سیاسی کشور چندان هم بیراه نمی گفتند که "هاشمی پناهگاه جریان فتنه است".

عمده این کارشناسان و فعالان سیاسی با استناد به مواردی چون نامه جنجالی و بدون سلام رئیس مجمع تشخیص به رهبر معظم انقلاب و پیش بینی آشوب‌ها، سکوت چند هفته‌ای وی در قبال اغتشاشاتی که به بهانه تقلب صورت گرفت، مواضعی که در حمایت از مدعیان تقلب اتخاذ کرد و دیدار‌های وی با سران این جریان تاکید دارند که طراح اصلی دروغ بزرگ "تقلب" در انتخابات هم هاشمی رفسنجانی بوده و نقش وی در القای این موضوع در جامعه قابل انکار نیست.

دوم؛ مادر خانواده هاشمی رفسنجانی

نکته جالب توجه این است که علی اکبر هاشمی رفسنجانی در طی این مسیر چندان بی یار و یاور هم نبود و براساس برخی مستندان آشکار و رسانه ای، همسر، پسران و دختران وی نیز در پیشبرد طرح توهم آفرینی برای اثبات دروغ بزرگ "تقلب" در انتخابات ریاست جمهوری با وی همراهی کرده اند. در همین راستا عفت مرعشی همسر اكبر هاشمی رفسنجانی که شاید به نوعی مادر سیاسی ترین خانواده کشور هم باشد، هر چند که خود چهره‌ای سیاسی نیست اما در اظهارنظری جنجالی در روز رأی گیری، یکی دیگر از بخش های پازل القای "تقلب" در انتخابات دهم ریاست جمهوری را تکمیل کرد و با نشان دادن برگه رأی خود که روی آن نام میرحسین موسوی درج شده بود، ادعا كرد که "اگر تقلب نشود، موسوی رئیس‌جمهور می‌شود...".

وی پس از اینکه با حضور در حسینیه جماران رای خود را به صندوق انداخت، گفت: "شما شاهد هستید که من در رای خود نام میرحسین موسوی را نوشتم و امیدوارم که تقلبی صورت نگیرد که اگر این اتفاق بیافتد من در پل صراط از آنها نخواهم گذشت".

همسر اکبر هاشمی رفسنجانی در پاسخ به سوال فردی که می‌پرسید اگر تقلب شود چه اتفاقی می‌افتد، نیز تاکید داشت که "اگر تقلب شود، از مردم می‌خواهم با حضور در خیابان‌ها واکنش نشان دهند. اما در صورتی که تقلب انجام نشود مطمئن هستم که میرحسین موسوی رای خواهد آورد...".

* سوم؛ پسر فراری خاندان هاشمی رفسنجانی

مهدی فرزند چهارم و پسر دوم اکبر هاشمی رفسنجانی است که البته پیش از انتخابات دهم ریاست جمهوری هم با فعالیت و جنجال هایی مختلف سیاسی و اقتصادی، نامی پرآوازه در کشور برای خود دست و پا کرده بود. وی شاید رسانه‌ای ترین چهره این خاندان هم باشد که در انتخابات دهم ریاست جمهوری از دریچه رسانه به فعالیت علیه دولت وقت و حمایت از كاندیدای مورد نظر خود پرداخت.

این فرزند هاشمی رفسنجانی بعد از راه اندازی كمیته راهبردی ستاد حامیان میرحسین موسوی، قائم مقام حسین مرعشی در این کمیته شد و هدایت رسانه‌ای حامبان موسوی را عهده دارد شد، اما عملكرد سایت‌های تحت مدیریت او به شکلی بود كه حتی مهدی كروبی نیز از تخریب‌ها و تخلفات آنها گلایه‌مند بود.

در این میانه اشاره به گوشه ای از اعترافات حمزه كرمی مدیرمسئول سایت جمهوریت و مسعود باستانی سردبیر این سایت در خصوص عملکرد مهدی هاشمی در انتخابات دهم ریاست جمهوری بهترین گواه برای نمایان ساختن نقش وی در این باره خواهد بود؛ "... ما نیز سایت جمهوریت با مدیریت رسمی مهدی هاشمی را راه‌اندازی كردیم..."کرمی در تشریح اقدامات این سایت گفته است که "... سایت جمهوریت ابتدا قرار بود از كاندیدایی در انتخابات حمایت و نسبت به دولت نهم نیز نقدهایی داشته باشد، ولی با فشارهای مهدی هاشمی، این سایت تبدیل به سایت تضعیف كننده سازمان‌های انقلابی مانند سپاه و بسیج و سازمان‌های دولتی شد و حتی این سایت خدمات دولت را نیز پول پاشی معرفی می‌كرد و كار به جایی كشید كه این سایت برخلاف واقعیت، شبهه تقلب در انتخابات را تلقین كرد..."

وی که از سال ۸۲ به توصيه محمد هاشمي رفسنجاني به سازمان بهينه سازي مصرف سوخت رفته بود و توسط مهدی هاشمی نیز در ستاد ربع قرن دستاوردهاي دانشگاه آزاد نيز فعال شده و در يكي از دفاتر دانشگاه آزاد برنامه‌هاي اين ستاد را پیگیری مي‌كرد، در اظهارات خود در دادگاه متهمان آشوب‌های پس از انتخابات می‌افزاید: "مهدی هاشمی حتی مطالب تندتری را برای انتشار سایت جمهوریت ارائه می‌داد كه از جمله این مطالب می‌توان به گزارشی كه ۲ روز قبل از انتخابات توسط وی به ما داده شده، اشاره كنم كه در این گزارش فرمانده بسیج متهم به تخریب و تضعیف میرحسین موسوی شده بود. البته این گزارش را ما هرگز منتشر نكردیم..."

مسعود باستانی سردبیر این سایت نیز در دادگاه مكرراً گرداننده جمهوریت را مهدی هاشمی عنوان كرد و درباره خط مشی این سایت هم اضافه کرده بود که "سایت جمهوری اتاق جنگ روانی مهدی هاشمی علیه مسئولین نظام بود..."

در این شرایط که مستندات و یا به قول برخی نزدیکان خاندان هاشمی، اتهامات بسیاری نسبت به فرزند جنجالی اکبر هاشمی رفسنجانی در کشور مطرح بود، وی به بهانه رسیدگی به امور دفاتر دانشگاه آزاد در لندن، به دامن پیر استعمار گریخته و جالب تر اینکه زمانی هم که دادستان عمومی و انقلاب تهران به وی توصیه كرد برای دفاع از خود هر چه زودتر به ایران بازگردد، طی نامه‌ای به خط و نشان كشیدن برای دادستانی پرداخت. هاشمی پدر هم ضمن توصیه به پسرش كه با خیال راحت به كارها و تحصیلاتش در لندن ادامه دهد، در مشهد با بیان اینکه "مهدی در این انتخابات هیچ دخالتی نداشت..."، گفت که "مهدی ما رفته خارج و خیالش از پرونده‌هایش راحت است..."

* چهارم؛ دختر اغتشاشگر خاندان هاشمی رفسنجانی

فائزه از پركارترین اعضای خاندان هاشمی در انتخابات ریاست جمهوری بود و با وجود مخالفت پیشینش با كاندیداتوری موسوی، در حمایت از وی در این دوره از انتخابات با ساماندهی دختران فیروزه‌ای سنگ تمام گذاشت. بدون تردید یکی از معروف ترین اقدامات وی در دوران تبلیغات انتخابات دهم ریاست جمهوری به سخنرانی در مراسم سالگرد دوم خرداد در ورزشگاه آزادی در حضور خاتمی و زهرا رهنورد مرتبط می شود که در آنجا دوران اصلاحات را تداوم دوران سازندگی دانسته و در توصیف دورانی كنونی نیز مدعی شد که "در شرایط به سر می‌بریم كه نكبت، خفت و خواری نصیب ملت ایران شده است..." وی همچنین گفته بود که "مطمئن هستم كه اگر در اثر خطای ما این دولت پیروز شود، امر بر این آقا (احمدی‌نژاد) مشتبه می‌شود كه خود را امام زمان بنامد و خطاهای گذشته را با قدرت بیشتر ادامه دهد..."

دختر سیاستمدار هاشمی رفسنجانی البته در حوادث پس از انتخابات نقش پررنگ تری داشت و از همان ابتدا در شكل‌گیری و تداوم تجمع‌های فتنه گران سبز نقش‌ ویژه‌ای را ایفا می كرد. او ۲۶ خرداد، یعنی چهار روز پس از انتخابات در تجمعی روبه‌روی جام جم مدعی شد كه تمامی ناظران را هنگام شمارش و تجمع آرا بیرون كردند و صندوق‌ها از قبل، پر از رأی به احمدی‌نژاد بود!

روز ۳۰ خرداد، بار دیگر فائزه با شركت در تجمع حامیان فتنه سبز در خیابان آزادی، به تحریك معترضان برای تداوم اغتشاشات پرداخت و به همین اتهام نیز دستگیر شد، اما در جریان بازداشت یكروزه وی، فشارهای بسیاری برای آزادی وی ایجاد شد تا اینکه بازداشت به اتمام رسید و فائزه هاشمی آزاد شد. نکته جالب توجه این است که وی بعدها مدعی شد در روز ۳۰ تیر برای خوردن ساندویچ به خیابان آزادی رفته بود!

هر چند كه وی بعد از بازداشت یك روزه، مدتی را به حاشیه‌نشینی پرداخت اما حضور دوباره‌اش در حاشیه مراسم ۱۶آذر و روز دانشجو در واحد علوم تحقیقات دانشگاه آزاد و سخنرانی در جمع تعدادی از حامیان موسوی و همچنین حضوری دیگر بار در میان اغتشاشگران روز عاشورای حسینی در تهران از تداوم تحركات او در ایام انتخابات حكایت داشته و دارد.

پنجم؛ سایر فرزندان خاندان هاشمی رفسنجانی

محسن هاشمی رفسنجانی که بیشتر نامش با نام "مترو" شناخته می شود، همانند مهدی و فائزه، چهره ای فعال و البته جنجالی در انتخابات ریاست جمهوری دهم نبود اما وی نیز پس از مناظره ۱۳ خرداد ماه احمدی‌نژاد و موسوی، در نامه‌ای به احمدی‌نژاد مدعی شد كه رئیس جمهور با دروغ و عوامفریبی می‌خواهد فضای انتخابات را "هاشمی-احمدی‌نژاد" کرده و اینگونه به عرصه انتخابات ریاست جمهوی ورود کرد. وی پس از آن نیز با تنظیم و طرح شكایت از رسانه‌های منتقد هاشمی نام خود را در عرصه سیاسی کشور مطرح کرد و این چنین در مسیر خواسته ها و اهداف خاندان هاشمی گام برداشت.

فاطمه هاشمی رفسنجانی هم که تفاوت بسیاری با خواهر خود داشت، ولی حضور کم رنگ در عرصه های سیاسیی، زمانی که پس از ۱۱ سال در شهریور ماه ۸۸ از ریاست فدراسیون ورزشهای بیماران خاص استعفا ‌داد، اما در متن استعفای خود به نوعی عقده‌گشایی سیاسی دست زد و در حالی از حلقه بسته مدیریت در کشور انتقاد کرد كه اشاره‌ای به چگونگی باقی ماندن ۴ ساله خود در ریاست فدراسیون ورزشهای بیماران خاص در دولت نهم نکرده بود.

یاسر هم که آخرین فرزند هاشمی رفسنجانی بوده و نسبت به سایرین، حاشیه های کمتری در حوادث قبل و بعد از انتخابات ریاست جمهوری دوره دهم داشت، در جریان اغتشاشات روز ۱۳ آبان سال ۸۸، اخباری مبنی بر حضور وی در میان اغتشاشگران منتشر شد که البته برخلاف فائزه كه عضو فعال اغتشاشات بود، وی فوراً حضور خود را در این اغتشاشات تكذیب كرد که در نهایت این دست اقدامات فرزندان هاشمی موجب متوهم تر شدن کروبی و موسوی در پروزه الغای تقلب و تاکید سران فتنه بر خواسته های نامشروع از نظام شد.

* رضایت بزرگ خاندان هاشمی از فرزندانش

در شرایطی که مرور برخی از اتفاقات و اظهارنظرهای منتسب به خاندان هاشمی رفسنجانی و به خصوص همسر و پسر و دختر وی یعنی مهدی و فائزه، جای هیچ گونه تردید و شبهه ای را نسبت به نقش آفرینی آنها در حوادث تلخ پس از انتخابات ریاست جمهوری دهم باقی نمی گذارد، بزرگ خاندان هاشمی رفسنجانی که تبحر خاصی در "یکی به میخ و یکی به نعل کوبیدن" دارد، همچنان دست از حمایت از فرزندان خود بر نمی دارد؛ وی در بخشی از فیلمی که از زندگی اش در پايگاه اطلاع رساني اش منتشر شده، در پاسخ به سؤالي درباره تربيت فرزندانش، مي‌گويد که "فرزندانم همانگونه كه مي‌خواستم بار آمده‌اند و من از همه آنها رضايت دارم..." وي همچنين ضمن تمجديد از همسر خود، از كنايه‌هاي كساني كه آنها را خشك مقدس و ليبرال مي‌خواند، انتقاد مي‌كند و مي‌گويد: همسرم به من كمك مي‌كند، برخي جلسات كه من نمي‌توانم بروم ايشان (عفت مرعشي) مي‌رود.

* ترسیم آینده ای روشن با استفاده از تجربه تلخ گذشته

هر چند فتنه سال ۸۸ که با شبهه‌افکنی در انتخابات دهم آغاز شد و سرانجام با لطف الهی و درایت رهبری و بصیرت مردمی با شکست مواجه شد، اما باید توجه داشت که مردم ایران اسلامی و تاریخ این کشور، هرگز اقدامات و اظهارات افراد و شخصیت های سیاسی خود را از یاد نخواهند برد و از این تجربیات هر چند تلخ، برای آینده ای بهتر از دیروز بهره خواهند برد. مخلص کلام اینکه نظام اسلامی و مردم مؤمن، انقلابی و ولایتمدار باید همواره هوشیار باشند که اگرچه جنگ نرم دشمن در این مرحله با شکست مواجه شده، اما دشمن با امید به غفلت و بی بصیرتی برخی چهره های شناخته شده و باسابقه انقلابی به دنبال انتقامی سخت تر از، این ملت و کشور خواهد بود که به طور قطع با صبر و ایستادگی ملت و پشتیبانی آنها از ولایت فقیه دیگر توطئه‌ها و فتنه‌های در راه نیز همانند گذشته خنثی خواهند شد.

منبع