انتقال فرمان بانک مرکزی به ژنو؛ جناب سیف از مذاکرات هسته‌ای می‌گوید!

اظهارات تامل برانگیز مسئولان اقتصادی دولت یازدهم در برهه ای از زمان های موثر بر مذاکرات هسته ای ایران تکرار شد؛ این بار توسط رئیس کل بانک مرکزی. در حالی که هنوز زمان نهایی آغاز اجرای توافق ژنو در هاله ای از ابهام قرار دارد، ولی ا... سیف رئیس کل بانک مرکزی هفته گذشته در حاشیه سومین همایش سالانه بانکداری الکترونیک و نظام های پرداخت همه چیز را تمام شده و قطعی دانست و ناقوس گره زدن حل مشکلات اقتصادی به توافق های دیپلماتیک را بلندتر کرد و گفت: «با توجه به اینکه توافقات مذاکرات ژنو از ۲۰ ژانویه عملیاتی می شود، گشایش های ارزی نیز بعد از این زمان آغاز خواهد شد.»(ایرنا)

اظهارات رئیس کل بانک مرکزی که انتظار می رفت با درنظر گرفتن دورنمای مذاکرات سیاسی ایران و گروه ۱+۵ و هوشمندی سیاسی و اقتصادی مطرح شود، درحالی است که او نه تنها عضو تیم هسته ای ایران نیست بلکه قاعدتاً نباید از نتیجه جلسه ای که چند روز پس از آن و پنجشنبه و جمعه گذشته میان سیدعباس عراقچی معاون وزیرخارجه کشورمان و هلگا اشمیت معاون کاترین اشتون برگزار شد خبر می داشت!

جلسه ای که قرار است درباره موارد اختلافی باقی مانده از مذاکرات کارشناسی برگزار شود و نتیجه این دیدار است که تازه مشخص می کند زمان اجرای توافق هسته ای ژنو چه روزی خواهد بود.

این موضوع را عراقچی هفته گذشته چندبار به صراحت گفته بود: «اگر در آخر همین هفته(هفته گذشته) درباره موارد اختلافی بتوانیم به تفاهم برسیم ممکن است تاریخ ۲۰ ژانویه هم مورد توافق واقع شود اما هنوز در موضع تائید نیستم که این تاریخ،۲۰ ژانویه و یا دیرتر خواهد بود.» نخستین تاثیر این دست اظهارات نسنجیده این است که طرف مقابل که تجربه نشان داده حتی روی کلمات دولتمردان ایران حساب ویژه باز می کند، این اظهارات را کنار مواضع رسمی اعضای مذاکره کننده ایران می گذارد و این نتیجه را استخراج می کند که نباید خیلی به سخنان محکم و هشدارهای اعضای تیم مذاکره کننده ایران وقعی نهاد! چرا که یک مقام اقتصادی ظرافت های ملاحظات سیاسی را همچون دیپلمات ها در سخنان خود لحاظ نمی کند و به عبارتی بهتر می توان رویکرد و انتظارات طرف ایرانی را از مذاکرات استنباط کرد.

به همین دلیل حتی اگر این اظهارات واقع بینانه باشد بازهم نباید از سوی مقامات رسمی آن هم اقتصادی مطرح شود. چه این که به گفته مذاکره کنندگان کشورمان، اختلافات مهمی میان ایران و ۱+۵ وجود دارد که باید درباره آن ها مذاکرات سیاسی انجام شود.

نکته دوم که درباره اظهارات سیف باید در نظر گرفت این است که اصولا چنین اظهارنظرهایی نشان از تشنگی بی حد و حصر مسئولان اقتصادی ایران به تصمیم هایی است که یک سر آن در دست ۵ کشور عضو شورای امنیت است که تحریم های شدید یک جانبه و چندجانبه را علیه ایران اعمال کرده اند که قطعا رئیس کل بانک مرکزی بیش از هرکس دیگر از تاثیر آن بر اقتصاد ایران خبردارد.

اکنون در مواجهه با این کشورها که منتظرند با کوچکترین نشانه ضعف در طرف مقابل گلویی را که فشرده اند بیشتر بفشارند، چه دلیلی دارد که یک مسئول اقتصادی آن هم در حد و اندازه رئیس کل بانک مرکزی ایران، چنین بی محابا، تشنگی بی اندازه خود را به آغاز اجرای توافقی نشان دهد؟ واضح است که اهمیت توافق هسته ای ژنو بیشتر از آن که در رفع تحریم های پتروشیمی، خودرویی و آزادسازی بخش اندکی از پول های بلوکه شده ایران باشد در زمینه هایی است که برای بازشدن قفل های اقتصاد ایران فراهم می کند. قفل هایی که تازه وقتی باز شود ما را به وضعیت اقتصادی چندسال پیش باز می گرداند.

در این شرایط آیا به جای ترسیم درباغ سبزی که چرخیدن پاشنه آن به اما و اگرهای بسیاری وابسته است بهتر نیست مسئولان اقتصادی همانگونه که بارها رهبر انقلاب نیز تاکید کرده اند با تمرکز بر توانمندی های داخلی و اقتصاد مقاومتی تحریم ها را دور بزنند؟ هرچند شاید هم بهتر باشد برخی مسئولان اقتصادی دولت وقتی در برهه های حساسی از مذاکرات هسته ای هستیم سکوت اختیار کنند و روند کار را به دست «فرزندان انقلابی» ملت ایران بسپارند.

شاید این حرف محمد جواد ظریف بیش از هرکس برای همین دست افراد باشد: « ...هر کسی نمی تواند به سیاست خارجی رسید ساز خود را بزند، هر کسی نمی تواند مواضع متضادی در حوزه سیاست خارجی اعلام کند. حرف ها در دنیای امروز بار ویژه معنایی دارند و می تواند برای کشور نفوذ یا آسیب پذیری ایجاد کنند. باید با تشخیص، آینده نگری و پرهیز از شعار و شتابزدگی صورت گیرد و دستگاه سیاست خارجی این وظیفه را دارد که این کار را انجام دهد.» (حضور ظریف دربرنامه نگاه یک-۶ شهریور ۱۳۹۲)