اصطلاح «اقتصاد مقاومتی» زیاد استفاده می‌شود. این اتفاق خوبیست اما تنها تکرار لفظ «اقتصاد مقاومتی» حل کننده معضلات نیست و چه بسا خطراتی را هم در پی داشته باشد.

به گزارش «پايگاه خبري تحليلي رئيس جمهور ما»؛ دکتر ابراهيم رزاقى، متولد سال 1318 در تهران است. ليسانس اقتصاد را از دانشكده اقتصاد دانشگاه تهران اخذ کرده و در سال 1348 موفق به اخذ مدرك دكتراى تخصصى توسعه اقتصادى از دانشگاه سوربن پاريس شده است. وی در سال 1355 عضو هيأت علمى دانشكده اقتصاد دانشگاه تهران شد. دکتر رزاقی مقالات متعدد تخصصى و علمى و همچنین کتاب‌های پرشماری درباره مسایل و مشکلات اقتصاد ایران تألیف کرده است.
با توجه به آنکه سال1393 توسط رهبر معظم انقلاب اسلامی تحت عنوان سال «اقتصاد و فرهنگ با عزم ملی و مدیریت جهادی» نام‌گذاری شده و «اقتصاد مقاومتی» مورد تاکید قرار گرفته است، «فرهنگ‌نیوز» گفتگویی با این استاد برجسته علوم اقتصادی ترتیب داده است که گزیدۀ آن را تقدیم مخاطبان و علاقه‌مندان می‌کند:
«فرهنگ‌نیوز»: با توجه به آنکه سال1393 از سوی رهبر انقلاب تحت عنوان سال «اقتصاد و فرهنگ» نام‌گذاری شده و در شرایطی که آخرین ماه این سال را می‌گذرانیم، لطفاً چرایی و لزوم این نام‌گذاری را از منظر خود توضیح دهید.
«دکتر رزاقی»: ضمن سلام به مخاطبان سایت محترم «فرهنگ‌نیوز»؛ برای توضیح این مطلب باید به اتفاقات بعد از وقوع انقلاب اسلامی رجوع کنیم. به یاد بیاوریم که اصولاً بعد از سال1357، کشور ما تحت هجوم همه‌جانبه بوده است. بخشی از این حملات هم به‌صورت تحریم‌های اقتصادی بروز کرده است؛ که از سال 1390به‌این‌سو، شاهد تشدید این بخش هستیم. همه این‌ها را در شرایطی شاهدیم که اقدام موثری برای افزایش مصرف تولیدات داخلی نشده است.
«فرهنگ‌نیوز»: پس شما تکیه بر اصل «اقتصاد مقاومتی» را در راستای تقویت تولید داخلی جمع‌بندی می‌کنید؟
«دکتر رزاقی»: تقویت تولید داخلی تنها بخشی از «اقتصاد مقاومتی» است. روند خالی شدن روستاهای ما که از سال‌های قبل از وقوع انقلاب اسلامی آغاز شده، متأسفانه پس از انقلاب هم ادامه یافته است. روستاهای زیادی به‌دلیل ناتوانی در رقابت با تولیدات خوراکی و مواد غذایی وارداتی، ورشکست شده‌اند.
«فرهنگ‌نیوز»: دلیل بروز این فاجعه چیست؟
«دکتر رزاقی»: دلیل این امر وجود دلارهای نفتی است. دلاری که ارزان و کمتر از ارزش واقعی در اختیار واردکنندگان قرار می‌گیرد. این امر بدان معناست که عملاً واردکنندگان برای واردات کالای خارجی، یارانه دریافت می‌کنند! متأسفانه با این روش، تورم موجود در اقتصاد ما نیز از سوی واردکنندگان دور زده می‌شود و آنها می‌توانند کالای خود را ارزان‌تر از تولیدات داخلی به بازار عرضه کنند.
«فرهنگ‌نیوز»: در سایر بخش‌ها چطور؟
«دکتر رزاقی»: در صنعت هم چنین مشکلی را شاهد هستیم. صاحبان صنایع می‌توانند قطعات مورد نیاز خود را با قیمت‌های پایین از خارج وارد کنند پس دلیلی ندارد به سراغ تولید‌کننده داخلی بروند.
«فرهنگ‌نیوز»: پس «اقتصاد مقاومتی» کلیدواژه‌ای برای مقابله با خطرات موجود در عرصه اقتصاد است؟
«دکتر رزاقی»: بله. دقت داشته باشید که از سال1390 تاکنون و هم‌زمان با اوج گرفتن تحریم‌های اقتصادی، میلیاردها دلار صرف واردات کرده‌ایم. این امر نشان می‌دهد که نگاه غالب در جامعه ما، عملاً نگاه لیبرالی به مقوله اقتصاد است. نگاهی که فردگرا بوده و خواه ناخواه در نقطه مقابل فرهنگ اسلامی قرار دارد. کافیست به آمار واردات کشور بعد از پایان دوران دفاع مقدس تاکنون نگاه کنید. رقمی بیش از هزار میلیارد دلار صرف واردات شده است. جالب است که باید دست کم 120میلیون شغل براساس استانداردهای بین‌المللی از محل این دلارها در کشور ایجاد می‌شد اما در عمل تنها کمتر از 15درصد این رقم در حوزه اشتغال محقق شد، آن هم مشاغلی که پایدار نیستند. در این شرایط است که رهبر انقلاب سالهاست که با سخنان مختلف بر موضوع «اقتصاد مقاومتی» تأکید می‌کنند. این امر در برابر تهاجم نرم غرب روی داده؛ تهاجمی که دست‌کم 20سال است علناً علیه ما صورت می‌گیرد و سطوح مختلف جامعه را مورد هجوم قرار می‌دهد و هدف نهایی آن هم «براندازی نرم» است. در یک کلام هریک از مسئولان کشوری و هر یک از ایرانیان که به حفظ استقلال کشور علاقه‌مند است، چاره‌ای جز حرکت به سوی «اقتصاد مقاومتی» ندارد.
«فرهنگ‌نیوز»: آیا مسئولان در تحقق شعار امسال و اجرای «اقتصاد مقاومتی» موفق بوده‌اند؟
«دکتر رزاقی»: هم در دستگاه‌های اجرایی، هم در دولت و مجلس و هم در بین مردم و روحانیون و سایر اقشار کشور، شخصیت‌هایی هستند که دقیقاً حساسیت امر را درک کرده و در راستای اقتصاد مقاومتی عمل می‌کنند اما روی هم رفته نمی‌توان از روند اجرای این شعار ابراز رضایت کرد.
مثلاً در مجلس اصطلاح «اقتصاد مقاومتی» زیاد استفاده می‌شود. در دولت و بین سخنان وزرا هم امر قابل مشاهده است. این اتفاق خوبیست اما تنها تکرار لفظ «اقتصاد مقاومتی» حل کننده معضلات نیست و چه بسا خطراتی را هم در پی داشته باشد. موضوع این است که در عمل ممکن است همان سیاست‌های لیبرالیستی در حوزه اقتصاد، تحت لوای «اقتصاد مقاومتی» جا زده شود که مقابله با آن، نیازمند هوشیاری همه جانبه مردم و مسئولان است.
«فرهنگ‌نیوز»: در سایر بخش‌ها اثر شعار «اقتصاد مقاومتی» را چگونه ارزیابی می‌کید؟
«دکتر رزاقی»: قدرت نفوذ رسانه‌های خارجی در میان بخشی از جامعه ما غیرقابل انکار است. آنها از ابتدا وارد کارزار شدند و با انواع روش‌های بدیع و جذاب، همچون قبل تلاش کردند تا فرهنگ «مصرف‌گرایی» را در کشورمان ترویج کنند. البته بعضی از شخصیت‌های شناخته شده و همچنین رادیو تلویزیون داخلی و بخشی از سایر رسانه‌های داخل کشور به تقابل با این توطئه پرداختند اما پاسخ آنها اصلاً کافی نبوده و تأمین‌کننده نیاز موجود در این زمینه نیست. ضمن آنکه به الگوهای موجود هم توجهی نمی‌شود.
«فرهنگ‌نیوز»: منظورتان دقیقاً کدام الگوهاست؟ آیا الگوی موفقی در داخل کشور برای اجرای «اقتصاد مقاومتی» داریم؟
«دکتر رزاقی»: بله. صنایع دفاعی ما یک الگوی کاملاً موفق در اجرای «اقتصاد مقاومتی» محسوب می‌شود. صنایعی که با کمترین هزینه و با تکیه بر دانش و توانایی بومی، نه‌تنها نیاز داخلی را تأمین میکنند بلکه پیشرفته‌ترین تجهیزات دشمنان ما را هم به چالش کشیده‌اند. در هر صورت اگر چه اکنون بیش از گذشته در رسانه‌ها به «اقتصاد مقاومتی» پرداخته می‌شود ولی باز هم کافی نیست. رسانه‌ها باید این امر را تبیین و ترویج کنند که بخشی از فرهنگ ما موضوع «ایثار» است. این امر می‌تواند در خرید کالای داخلی جلوه‌گر شود. باید تبلیغ شود که کارگر بهتر کار کند، کارفرما بیشتر به فکر کارگر و تأمین معیشت او باشد و نهایتاً با مجموع اقداماتی از این دست، «اقتصاد مقاومتی» کاملاً اجرایی شود. باید این خواسته عمومی به‌وجود بیاید که مردم خودشان از مسئولان، توقع حمایت از تولید داخلی را داشته باشند.
«فرهنگ‌نیوز»: به ‌عنوان آخرین پرسش، آیا دولت یازدهم را در امر اجرای «اقتصاد مقاومتی»، موفق می‌دانید؟
«دکتر رزاقی»: حقیقتاً در شرایطی که سال‌هاست شرکت‌های دولتی، به جای عملکرد جهادی، عملکرد جناحی دارند نمی‌توان توقع زیادی در این زمینه داشت. در امر اقتصاد مقاومتی همه گروه‌ها و جناح‌ها باید به میدان بیایند. باید «سود کمتر، اشتغال بیشتر» ترویج داده شود. متأسفانه از زمان پایان جنگ تحمیلی تاکنون همه دولت‌ها دنبال اقتصاد سرمایه‌داری و لیبرالی بوده‌اند. نهایتاً هم به مسائل اصلی اقتصاد بی‌توجهی شده است. به‌عنوان مثال افزایش حقوق‌ها متناسب با نرخ واقعی تورم نبوده و این یعنی افزایش فقر. چنین عملکردی یعنی افزایش فقر میان کارگران و این در واقع کاملاً برخلاف اصول «اقتصاد مقاومتی» است.
متأسفانه مشخصاً در دولت یازدهم، این‌گونه تبلیغ می‌شود که راه‌حل تمام مشکلات اقتصادی در گرو حصول «توافق» با آمریکاست. این امر اصلاً قابل قبول نیست. ذهنیتی در حال حاضر در جریان است که با نگاه غربی به مسایل اقتصادی کشور نگاه می‌کند که از اساس نگاهی غلط است. اگر قرار بود با روش‌های لیبرالی و مصرف‌گرایی مشکلات اقتصادی حل شود، تاکنون این اتفاق افتاده بود.(+)
"Our President, analytical news site"