پرونده هسته ای ایران

علی اکبر صالحی که در حاشیه اجلاس کنفرانس بین المللی امنیت هسته ای با ارنست مونیز دیدار کرد، ضمن اشاره به پایبندی کامل جمهوری اسلامی ایران به تمامی تعهدات خود در مورد برجام که به تأیید آژانس رسیده، خواستار پایبندی آمریکا به تعهدات خود در این زمینه خصوصاً جلوگیری از اجرایی شدن قانون ایسا شد. ارنست مونیز نیز اظهار داشت: «دولت ایالات متحده به برجام پایبند است و رئیس جمهوری این کشور با استفاده از اختیارات خود کماکان جلوی اجرای تمام بخش‌هایی از این قانون را که مطابق با برجام نبایستی اجرا شوند، خواهد گرفت».

تمدید قانون داماتو سوال بزرگی بوجود آورده، آیا دست ایران در مقابل ایالات متحده و کارهایش خالی است؟ آیا این عمل نقض برجام است؟ اگر خالی نیست پس ایران چه واکنشی می تواند نشان دهد؟ آیا این امر می تواند بهانه ای باشد تا ایران از برجام خارج می شود؟ اینها موضوعاتی است که خبرگزاری اسپوتنیک روسیه طی یادداشتی تحت عنوان "آیا دست ایران خالی است؟" به تحلیل آنها پرداخته است.

روزنامه وال‌استریت ژورنال بر اساس اطلاعات دریافتی از منابع خود گفته که طرف‌های مذاکره ایران در گفت‌وگوهای هسته‌ای، با پیروزی «دونالد ترامپ» در انتخابات ریاست‌جمهوری، برای آینده توافق دچار نگرانی شده و برای رفع این نگرانی، مذاکراتی جدید را با ایران از سر گرفته‌اند.

شبکه خبری بلومبرگ گزارش داده «بنیامین نتانیاهو»، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی که در حال تدوین راهبردش در قبال ایران در دوران ریاست‌جمهوری «دونالد ترامپ» است به دنبال اقناع وی برای عدم ابطال توافق هسته‌ای ایران و گروه 1+5 (برجام) است.

عضو تیم پیشین مذاکرات هسته‌ای ایران:" اوباما در دور دوم ریاست جمهوری خود، میراث تاریخی «تعامل با ایران» را ازخود بجای گذاشت؛ میراثی که باعث حل مسالمت آمیز بحران هسته ای، مبادله زندانیان، حل دوستانه برخی از اختلافات مالی، آزادی سریع ملوانان آمریکایی و دعوت ایران به مذاکرات صلح سوریه شد. اکنون و برای اولین بار، «میراث تعامل» اوباما، شکافی در جامعه آمریکا به وجود آورده که بی سابقه است. بعد از انقلاب تا 1392، حاکمیت آمریکا حول محور سیاست تغییر رژیم در ایران متحد و یکدست بود، بعد از برجام شکافی بزرگ ایجاد شده بگونه ای که یک دسته به تقابل و یکدسته به تعامل اعتقاد دارند."

بنا بر گزارش کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، گرچه ایران تعهدات خود را به‌خوبی درخصوص برجام انجام داده است، اما طرف غربی بخصوص آمریکایی‌ها با اجرای ناقص و بعضاً با ایجاد چالش در گذرگاه‌های مهم(مانند حوزه‌های بانکی) اجرای برجام روند صحیح اجرایی شدن آن را مسدود کرده‌اند و در برخی از مواقع نیز با اقدامات متقابل مانند ایجاد تحریم‌های جدید و همچنین استفاده از تحریم‌های اولیه علیه تحریم‌های ثانویه برجام را بی‌خاصیت کرده‌اند. اما در چنین شرایطی که کمیسیون امنیت ملی مجلس اعلام می‌کند برجام ناقص اجرا شده و در برخی از موارد اجرای برجام با توجه به کارشکنی آمریکایی‌ها بی‌خاصیت شده است، 200 نفر از نمایندگان مجلس شورای اسلامی در اقدامی جالب توجه با صدور بیانیه‌ای از تیم مذاکره کننده هسته ای قدردانی می‌کنند.

دونالد ترامپ نامزد حزب جمهوریخواه با پیروزی در پنجاه و هشتمین دوره انتخابات ریاست جمهوری آمریکا به عنوان چهل و پنجمین رئیس جمهور این کشور انتخاب شد. در این میان، مواضع و اظهارات مقامات رسمی دولت یازدهم  پس از  اعلام این خبر بیشتر در حواشی آینده توافق هسته ای سال گذشته بین ایران و گروه 1+5 و سرنوشت برجام بیان گردید تا ماهیت سیاسی این انتخابات و تأثیرات بین المللی آن.

رهبر معظم  انقلاب در دیدار با مسئولان نظام -۱۳۹۵/۳/۲۵- با اشاره به برجام، به برخی خلل و فرج این سند اشاره کردند و فرمودند: «معایب چیست؟ معایب همان چیزی است که همیشه از آن بیمناک بودیم و تکرار می‌کردیم و می‌گفتیم: آقا، این‌ها بدعهدند، بدذات‌اند، دبه‌دربیار هستند، زیر قولشان می‌زنند، عمل نمی‌کنند.» در اینجا تلاش خواهیم کرد تا به برخی بدعهدی‌های آمریکایی‌ها در طول دو سال منتهی به برجام اشاره کنیم تا به نقض‌عهدهای پی‌درپی این بازیگر در دوره‌ی پسابرجام برسیم.

نقشه راهی که آمریکا پیش ‌روی دولت روحانی گذاشته، اساسا مبتنی بر گروگان گرفتن برجام 1 تا زمانی است که همه آنچه آمریکا می‌خواهد تامین شود و همه آنچه آمریکا می‌خواهد هم چیزی نیست جز نشاندن ایران در پازل منطقه‌ای که سعودی و اسرائیل در آن دست بالا را داشته و ایران قدرت تولید امنیت و بازی‌سازی مستقل خود را از دست داده باشد. به عبارت دیگر، انقلاب‌زدایی از ایران معادل واقعی تحریم‌هاست و حالا که در داخل شریکی برای این کار پیدا شده، آمریکا مایل است حداکثر بهره را از آن ببرد. به تعبیر صریح‌تر تا وقتی امتیازی برای دادن باقی مانده و طرفی برای امتیازدادن وجود دارد، روند باج‌خواهی متوقف نخواهد شد. هر امتیازی که می‌دهید، ظاهرا یک گام به سمت پایان مسیر است اما در واقع عاملی است که مسیر را طولانی‌تر و اشتهای طرف مقابل را برای درخواست امتیازهای بعدی بیشتر می‌کند.

جان برنان: «تصور می‌کنم که این (توافق هسته‌ای) کار درستی بود که انجام شد، چراکه جلوی پیگیری برنامه تسلیحات هسته‌ای آن‌ها را گرفت. این کار رئیس‌جمهور حسن روحانی را هم که از دید ما بین عناصر فعال در ایران فردی بسیار میانه‌روتر به شمار می‌آید، تقویت کرد. او باید دستاوردهای بیشتری داشته باشد تا حمایت بیشتری جلب کند، به این دلیل که در حکومت ایران بین تندروها و میانه‌روها رقابت وجود دارد.»