بر خلاف آنچه عموما در رسانه ها گفته شده، آنچه روز جمعه اتفاق افتاد، تمدید توافق ژنو نیست بلکه تمدید مذاکرات به همراه یک توافق موقت 4 ماهه جدید است که تعهدات جدیدی را برای ایران و 1+5 متفاوت از آنچه در توافق ژنو وجود داشت معین می کند.

 

به گزارش «پايگاه خبري تحليلي رئيس جمهور ما»؛ تیم های ایران و 1+5 زمان مذاکرات را 4 ماه دیگر تمدید کردند. تیم های مذاکره کننده ایران و 1+5 روز جمعه 27 تیر 1393 17 جولای 2014 توافق کردند مذاکرات با هدف دست یابی به یک توافق جامع، 4 ماه دیگر - تا 24 نوامبر 2014 پاییز 93 - تمدید شود.

بر خلاف آنچه عموما در رسانه ها گفته شده، آنچه روز جمعه اتفاق افتاد، تمدید توافق ژنو نیست بلکه تمدید مذاکرات به همراه یک توافق موقت 4 ماهه جدید است که تعهدات جدیدی را برای ایران و 1+5 متفاوت از آنچه در توافق ژنو وجود داشت معین می کند.

در این توافق موقت جدید که ظاهرا با عجله بسیار مذاکره شده، ایران به اجرای تمامی تعهدات خود در چارچوب توافقنامه ژنو ادامه می دهد و گروه 1+5 هم می پذیرد ظرف 4 ماه آینده در 6 قسط، ‪2/8‬ میلیارد دیگر از دارایی های مسدود شده ایران را آزاد کند.

تیم های ایران و 1+5، عمدتا به این دلیل زمان مذاکرات را برای 4 ماه دیگر تمدید کردند که برخی اختلاف های مهم مانع رسیدن به یک توافق نهایی تا قبل از 30 تیر شد.

مهم ترین اختلاف در زمینه ظرفیت غنی سازی بوده است؛ ایران عقیده دارد باید بتواند تا 5 سال آینده 190 هزار ‪SWU‬ غنی سازی کند ولی امریکا صرفا با یک ظرفیت غنی سازی بسیار کوچک که زمان ‪Break out‬ را تا بالای یک سال افزایش دهد موافق است.

منابع غربی گفته اند مذاکرات ایران و 1+5 از سپتامبر شهریور مجددا از سر گرفته خواهد شد.

توافق موقت امضا شده میان ایران و 1+5 در وین، اگرچه حاوی بر خی از عناصر قابل تمدید توافق ژنو است، اما عناصر جدیدی را هم در بر دارد که آن را تبدیل به یک توافق موقت کاملا جدید می کند.

عباس عراقچی معاون وزیر امور خارجه ایران تایید کرده است، یک ‪Non paper‬ جدید میان ایران و 1+5 نوشته شده که جزئیات اجرای توافق موقت جدید را روشن می کند ولی ظاهرا قرار است این Non paper هم مانند سلف خود محرمانه بماند.

این توافق موقت، که اکنون جانشین توافق ژنو شده، بامداد شنبه 27 تیر میان ایران و 1+5 امضا شد.

این توافق زمانی 4 ماهه بوجود می آورد که دو طرف طی آن بتوانند به مذاکرات خود برای دستیابی به یک توافق جامع ادامه بدهند.

یکی از مهم ترین سوالات اکنون این است که در این توافق موقت جدید، چه عناصر اضافه ای نسبت به توافق ژنو وجود دارد؟

نکات زیر در این باره دارای اهمیت جدی است:
1- یکی از مهم ترین تفاوت ها میان توافق ژنو و توافق موقت جدید امضا شده در وین این است که ایران در توافق وین پذیرفته 3000 کیلو از مواد 5 درصدی را که در اختیار دارد، به اورانیوم خام تبدیل کند. عباس عراقچی این موضوع را تایید و اعلام کرده است این 3000 کیلو «پسماند» محسوب می شود. هنوز روشن نیست که این پسماند محصول کدام فعالیت است و آیا ربطی به ذخیره 7000 کیلویی مواد 5 درصد ایران دارد یا نه؟
این موضوعی است که کارشناسان می گویند سازمان انرژی اتمی باید فورا درباره آن اطلاع رسانی کند چون ایران در توافق وین پذیرفته 3000 کیلو از مواد 5 درصدی را که در اختیار دارد، به اورانیوم خام تبدیل کند. اگر این 3000 کیلو جزو ذخایر اصلی 5% ایران یا همان 7609 کیلو باشد؛ باید گفت فاجعه ای مجدد اتفاق افتاده است. این امر به مفهوم نابود کردن تقریباً نیمی از ذخایر مواد غنی شده 5% ایران است. و باید گفت، فوقِ برگ برنده ای دیگر، از دست ایران خارج شده است. این پیشرفت گام به گام غرب یعنی؛ همان به عقب برگرداندن بخش های کلیدی که اوباما، کری و شرمن وعده تحقق آن را داده بودند.

2- تفاوت دوم این است که ایران حدود 25 کیلوگرم از اکسید اورانیوم 20 درصد خود را در این مدت تبدیل به سوخت برای راکتور تهران خواهد کرد. توافق ژنو درباره اکسید سازی نیمی از مواد 20 درصد تعهداتی را برای ایران در نظر گرفته بود ولی درباره تبدیل آن به سوخت چیزی نمی گفت.هر چند ایران تاسیسات تبدیل اکسید اورانیوم به UF6 را ندارد و البته طبق توافق ژنو نیز، از این کار منع شده؛ لیکن سخنگوی سازمان کمالوندی سال قبل در پرسش و پاسخ دانشگاه علامه طباطبایی ادعا کرد، هر گاه اراده کنیم؛ اورانیوم اکسید شده را مجدداً تبدیل به UF6 خواهیم کرد. با توجه به اینکه سوخت راکتور تهران برای چندین سال تامین شده؛ با تبدیل میزان 25 کیلو اورانیوم 20 درصدِ اکسید شده به قرص؛ در صورت خلف وعده غرب و عدم توافق احتمالی؛ عملاً مسیر تبدیل قرض ها به UF6 جهت غنی سازی با خلوص بیشتر برای نیازهای دیگر ایران همچون اورانیوم 60% جهت سوخت راکتور زیردریایی و ... ؛ به مراتب سخت تر و پیچیده تر شده است.

3- سومین تفاوت مربوط به برخی موضوعات مانند نحوه پرداخت و بیمه است که عراقچی اعلام کرده این مسائل حل شده است. معنای این سخن این است که محموله های ایران در 4 ماه آینده خدمات بیمه ای دریافت خواهند کرد و پرداخت پول به ایران در 4 ماه آینده هم دچار هیچ اختلالی نخواهد بود. این موضوعی است که باید منتظر ماند و نتیجه آن را دید.هرچند عباس شعری مقدم معاون وزیر نفت و مدیر عامل شرکت صنایع پتروشیمی دیروز اعلام کرد گشایشی در تحریم بیمه ای حمل و ئقل پتروشیمی صورت نگرفته. وی گفت: در بازه زمانی 6 ماه تعیین شده میان ایران و گروه 5 1؛ بیشتر جنبه اعتماد سازی و شروع مذاکرات آتی در صنعت پتروشیمی دنبال شده و در عمل سبب باز شدن بازار یا مراجعه مالکان قوی و عقد قراردادهای بلندمدت نشده است.... مالکان کشتیهای حمل کننده LPG با وجود تمایل شدید به حمل این محصوات به دلیل تحریمهای بین المللی قادر به تردد در بنادر ایران نیستند...شرکتهای بیمه بین المللی پی اند آی p&i عملا تنها بازه زمانی 6 ماه را پوشش داده اند و در مکاتبه های رسمی با مالکان کشتیها تاکید کرده اند که این موضوع هنوز آنها را از عقد قراردادهای بلند مدت منع می کند....و در صورت بروز حادثه یا خسارت و باز بودن پرونده خسارتهای احتمالی تا پس از تاریخ 20 جولای، عملا شرکت بیمه پاسخگوی پرونده مذکور نخواهد بود... مالکان کشتی از دریافت کرایه یا هزینه هایی که به نوعی مربوط به ایران است، خودداری می کنند، ضمن آنکه سیستم بانکی مشخصی برای انجام این مبادلات تعریف نشده است.

4- تفاوت دیگر مربوط به مبلغی است که ایران بابت انجام تعهدات جدید خود دریافت خواهد کرد. این مبلغ مطابق اعلام هر دو طرف ‪2/8‬ میلیارد دلار است. سوال این است که آیا این عدد در حالی که اولا ایران تعهدات قابل تمدید توافق ژنو را همچنان اجرا می کند، تمامی تعهدات خود را طبق توافق ژنو به طور کامل انجام داده و تعهدات جدیدی را هم پذیرفته است، منصفانه است؟ لازم است توجه شودکه امریکایی ها فقط از زمان اجرای توافق ژنو به این سو، حدود 30 میلیارد دلار از پول ایران را بلوکه کرده اند! متاسفانه باید گفت؛ تعلیق، عقب نشینی، عقب افتادن کار و افشای اطلاعات سری؛ چیزی نیست که با پول جبران شود؛ حال چه 4/2 باشد یا 2/8 میلیارد دلار. ضمن اینکه امریکایی ها با حیله گری در عوض پول خودمان؛ توانستند خط تسامح را وادار به اجرای تمام مصیبت های مذکور نمایند.

منبع : دولت بهار