شبکه الجزیره بررسی کرد؛ آیا توافق هسته ای ایران را متحد آمریکا می کند؟

به گزارش «پايگاه خبري تحليلي رئيس جمهور ما»؛ زمان مذاکرات هسته ای میان تهران و شش قدرت جهانی تا التیماتوم اولیه رو به اتمام است و چنان که رسانه ها، تحلیلگران و ناظرین تحولات جهانی بیان داشته اند به احتمال فراوان در روزهای آتی شاهد وضع چنین توافقی خواهیم بود. حضور وزرای خارجه اروپایی، روسی و چینی در کنار همتایان ایرانی و آمریکایی شان بیش از پیش احتمال دستیابی به توافق را متصور نموده است.

فارغ از مفاد توافق که می توان شرایط یکسان و یا غیر همسانی را برای طرفین گفتگو فراهم آورده باشد، بسیاری از تحلیلگران منطقه به پیامدهای آتی دستیابی به چنین توافق برای منطقه پرداخته اند.

شبکه الجزیره در گزارش مفصلی که روز گذشته به این امر اختصاص داده بود، جوانب متعدد این امر را بررسی نموده است. به باور کارشناسان این شبکه منطقه خاورمیانه اکنون در وضعیت بسیاری ابهام آمیز و پیچیده ای به سر می برد تا آنجا که شاهد ائتلاف های گوناگون، متفاوت و گاها متعارض هستیم. در تعریف وضعیت کنونی منطقه می توان به جمله معروف دشمن دشمن من دوست من است رجوع کرد. با این حال شرایط در مناطق با یکدیگر تفاوت دارد.

به گزارش شبکه الجزیره هم اکنون عربستان سعودی به همراه شماری از متحدینش وارد نبردی احتمالا طاقت فرسا در یمن شده است. نبردی که ریاض به مقابله با هم پیمان ایران در یمن ( اشاره به جنبش انصارالله ) پرداخته و ایالات متحده آمریکا بدون مداخله مستقیم در این جنگ تلویحا و احتیاطا به حمایت از سعودی ها پرداخته است. از سویی دیگر جمهوری اسلامی و ایالات متحده بدون ائتلافی از پیش تعیین شده هر دو در عراق به مقابله با گروه داعش پرداخته و بر ضرورت آزادسازی عراق تاکید نموده اند، امری که نگرانی کشورهای عرب منطقه به ویژه شیوخ خلیج فارس را در پی داشته است.

الجزیره در ادامه گذری هم به تحولات سوریه زده و بیان داشته که موقعیت کنونی سوریه و ائتلاف های غیر همخوان اوضاع را بیش از پیش مبهم نموده است، چرا که به مانند عراق دو طرف تهران و واشنگتن در پی مقابله با داعش اند، اما تهران بر حمایت از اسد تاکید داشته و آمریکا بشدت به مقابله با او می پردازد. با این حال سایر بازیگران کلیدی دخیل در سوریه مانند ترکیه و عربستان نیز موضع شفاف در مقابله با داعش در این کشور اتخاذ نکرده اند.

توافقی که توان شکستن ائتلاف های منطقه ای را ندارد

الجزیره در گزارشش به نگرانی های کلان متحدین آمریکا از وضع هرگونه توافق احتمالی میان تهران و شش قدرت جهانی پرداخته، توافقی که به گفته ی فدریکا موگرینی مسئول ارشد سیاست خارجی اتحادیه اروپا می تواند زمینه ساز ایجاد چارچوب منطقه ای متفاوتی برای خاورمیانه باشد. با این حال تا کنون و به غیر از موگرینی هیچ یک از طرفین دیگر مذاکره صراحتا به این مسئله نپرداخته است، هم چنان که رهبران ایران و آمریکا مدام بر این امر تاکید می نمایند که گفتگوهای فعلی منحصر به مسئله هسته ای بوده و سایر معضلات فی مابین را در بر نمی گیرد. به گزارش الجزیره و به استناد اظهارات دیپلمات های حاضر در لوزان سوئیس و بویژه صحبت های محمد جواد ظریف، با این حال در خلال گفتگوها گپی در رابطه با تحولات یمن نیز میان دو طرف رد و بدل شده است.

الجزیره اما در پایان تحلیلش این گونه نتیجه می گیرد که با وجود همه تحولات صورت پذیرفته همچنان رویکردها و نگرش ها در سطح منطقه خاورمیانه ثابت مانده است. به اساس این گزارش، اگرچه طرف آمریکا تمایل دارد که اختلاف هایش با تهران بکاهد اما این کشور توامان در ائتلاف های بزرگی در منطقه است که با نگرانی به سیاست های کاخ سفید می نگرند.

بر اساس این گزارش، رژیم اسرائیل، عربستان سعودی، ترکیه و مصر به عنوان چهار کشور بزرگ منطقه همگی در ائتلاف با آمریکا به سر می برند و به ویژه ریاض و تل آویو نگاهی تردید آمیز و نگران کننده به گفتگوهای کنونی دارند، بنابراین می توان پیش بینی نمود که اهمیت تهران و رفع مشکلات با ایران برای کاخ سفید بیش از ائتلاف با کشورهای فوق نخواهد بود و بعید است که این توافق احتمالی زمینه ساز تغییرات کلان در سطح چارچوب منطقه باشد، اگرچه این امر نافی گفتگوها و توافقات تاکتیکی احتمالی واشنگتن و تهران به گونه ای خصوصی جهت رفع برخی معضلات نخواهد بود.

در این بین از نقش مهم چین و روسیه نیز نباید به راحتی عبور نمود، دو کشوری که علی رغم موافقت ظاهری شان با هرگونه توافق هسته ای، منافع شان در صورت تحقق آن به خطر خواهد افتاد، به ویژه روس ها که در شرایط کنونی شاهد احیای جنگ سرد در میان روابط شان با آمریکا هستند و بیش از هر زمانی نیاز به ماندن تهران در کنارشان را احساس می نمایند. از همین روست که در ماه های اخیر شواهدی دال بر موافقت روسیه جهت پیوستن کامل ایران به سازمان شانگهای شنیده می شود، سازمانی که پیوستن ایران به آن عملا تهران را متحد مسکو و پکن خواهد ساخت.(+)

"Our President, analytical news site"