کاهش ضریب جینی نتیجه عملکرد عدالت محورانه دولت احمدی نژاد

در حالی که یکی از شعارهای دکتر محمود احمدی‌نژاد، در دو دوره انتخابات ریاست جمهوری گذشته تلاش در جهت توزیع عادلانه درآمد و ثروت ملی کشور و حمایت از اقشار محروم و کم‌درآمد جامعه بود، آمار رسمی بیانگر تحقق این شعار در در این مدت است.
ضریب جینی از شاخص‌های مهم اندازه‌گیری نابرابری توزیع درآمد در کشورها است. اندازه این شاخص بین صفر (معرف جامعه‌ای با برابری کامل توزیع درآمد) و یک (نمایانگر عدم برابری توزیع درآمد در جامعه) تغییر می‌کند.
ضریب جینی که بیانگر توزیع درآمد است در بخش شهری به استناد آمار ارائه شده توسط مرکز آمار ایران، از 0.3979 در طی سالهای 89- 84 به عدد 0.3578 در سال 90 کاهش یافته و در بخش روستائی از 0.3767 در طی سالهای 89- 84 به رقم 0.3394 که در هر دو حوزه شهری و روستائی نشان دهنده بهبود شرایط است، همچنین نسبت مخارج دهک دهم به دهک اول در مناطق شهری از 14 برابر به 10 برابر و در مناطق روستائی نیز از رقم 17.7 برابر به 12.5 برابر کاهش یافته است.

شاخص ضریب جینی که یکی از مهمترین شاخص‌های اندازه‌گیری توزیع برابر درآمد در یک کشوراست که کاهش این شاخص بیانگر نتیجه‌بخش بودن رویکرد عدالت‌محورانه دولت نهم و دهم در عرصه اقتصادی کشور بوده است.

پرداخت نقدی یارانه، توزیع تسهیلات بانکی به سمت مناطق محروم و روستاهای کشور، واگذاری سهام عدالت به میلیون‌ها نفر از کشاورزان، روستائیان، خانوار شاغل و بازنشسته و پرداخت سود آن به بخش زیادی از دریافت‌کنندگان سهام عدالت، افزایش متوسط حقوق بازنشستگان، رشد افراد تحت پوشش بیمه اجتماعی، رشد پلکانی معکوس حقوق کارمندان و مدیران دستگاه‌های اجرایی، واگذاری مسکن مهر، احداث و نوسازی خانه‌های روستایی و تلاش های دیگر دولت در بخش های مختلف اقداماتی بوده که دولت نهم و دهم در راستای توزیع عادلانه درآمد کشور انجام داد که نتیجه همه آنها افزایش رفاه و توان اقتصادی اقشار کم ‌درآمد و ضعیف جامعه نسبت به افراد مرفه و ثروتمند بوده است و از لحاظ اقتصادی نیز این نتیجه در شاخص ضریب جینی نمود یافته است.
همچنین به نظر می رسد اجرای قانون هدفمندی یارانه‎ها به نفع قشر فقیر و آسیب پذیر بوده طوری که بر اساس یکی از مهمترین آثار اجرای این قانون کاهش شکاف درآمدی و ضریب جینی در اقتصاد ایران است.

این واقعیتی است که مخالفان سرسخت دولت نظیر احمد توکلی و محمدرضا نعمت زاده نیز اخیرا ناچار به اعتراف به آن شده اند.

در برنامه نگاه یک که یک برنامه اقتصادی است احمد توکلی، اقتصاددان و نماینده مجلس و محمدرضا نعمت زاده، وزیر صنایع دو دولت هاشمی حضور یافتند تا درباره مسائل مختلف اقتصادی مباحثه کنند. این دو در پاسخ به پرسش مجری برنامه به کاهش ضریب جینی و بهبود شاخص عدالت اجتماعی در دوره ریاست جمهوری دکتر محمود احمدی‌نژاد اعتراف کردند.
نعمت‌زاده در این برنامه گفت: در چند سال اخیر یک مقدار عدد ضریب جینی بهبود پیدا کرده است. به خاطر همین صرف پول یارانه ها و توزیع آن بین مردم که خود کمک زیادی به طبقات کم درآمد کرده است. بالاخره یک پولی را از مصرف کننده برداشته شده و به دهک های پایین توزیع شده است. البته این توزیع عادلانه ثروت نیست چرا که باید به آن ها که درآمد بیشتری دارند پول کمتر داده شود و به آن ها که درآمد پایین دارند بیشتر پول پرداخت شود.
دلیلی ندارد کسی که می تواند هزینه های خود را تامین کند به آن هم پول پرداخت شود. ممکن است در مرحله اول به دلیل اینکه شناسایی واقعی این افراد مشکل بوده باشد، اینکار صورت نگرفت اما به هر حال باید صورت گیرد. آنچه که در آمار و ارقام هست ضریب جینی بهبود یافته و سهام عدالتی که توزیع شده موثر بوده و اثر خود را بر جای گذاشته است اما باید اصلاحاتی صورت گیرد که در آن باید یارانه ها به اقشار ثروتمند کمتر پرداخت شود.
احمد توکلی نیز اذعان داشت: تا پیش از این دولت، سیاست‌گذاری هایی که در دولت صورت گرفته توزیع درآمد را در سیاستگذاری ها قرار نمی دادند ولی در دوره اخیر رییس دولت کاری که کرد مویرگ‌های بدنه اجتماع را باز کرد و بخشی از منابع را به آن بخش که هیچگاه به آن ها چیزی نمی رسید را دوباره زنده کرد. سطح زندگی این افراد را بالا آورد و ضریب جینی را بهبود بخشید. یک دلیل بهبود ضریب جینی این است که توزیع یارانه نقدی تاثیر خود را گذاشته است چرا که سبد مصرف خانوارها به دلیل افزایش قیمت حامل های انرژی بهبود یافته است.