مهندس رحیم مشایی گفت: با ابزار زور و سلاح، کمال و پیشرفتی اتفاق نمی‌افتد و اصولاً جنس این ابزار از «زمستان» است اما کمال، آفرینش و علم از جنس بهار است.

مهندس اسفندیار رحیم مشایی، رئیس دبیرخانه جنبش عدم تعهد در مراسم جشن روز زن و تجلیل از مقام شامخ معلم با قرائت دعای فرج ضمن بیان جمله سلام بر بهار انسان‌ها و خرمی دوران‌ها، گفت: می‌گویند نخستین معلم خداست و این درست است. زیرا نفر اول انسان‌ها یعنی حضرت آدم را خدا تعلیم داد.
در قرآن در اوایل سوره بقره نکات بسیاری وجود دارد و یک نکته آن این است که خدا، معلم است.
وی با اشاره به آیه "علم الآدم الاسماء کلها" در سوره بقره افزود: در آن محفل خدا، انسان، فرشته و ابلیس حضور داشتند که خدا معلم بود. یعنی همیشه کسی که بالاتر است باید معلم باشد.
مشایی ادامه داد: در روایات ما آمده است هنگامی که آدم بر روی زمین آمد، خداوند می‌فرماید می‌خواهم یک جانشین در زمین قرار دهم «انی جاعل فی‌الارض خلیفه». فرشته‌ها می‌گویند "أتجعل فیها من یفسد فیها و یسفک الدما» می‌خواهی یکی نفر را به عنوان جانشین قرار دهی که در زمین فساد می‌کند و خون می‌ریزد در واقع دارند محترمانه به خدا می‌گویند که این چه کاری است.
وی گفت: فرشته‌ها از این حرف خدا که «می‌خواهم بر زمین جانشینی قرار دهم» استقبال نکردند. البته یادتان باشد که فرشته‌ها حسد نمی‌ورزند زیرا چیزی به عنوان حسد در فرشته‌ها نیست، ظاهراً آن چیزی که گفتند واقعیت بود یعنی به هر حال یا به دلیل سابقه بشر یا به دلیل جنس انسان حدس زدند که اهل فساد است. در این جا فرشته‌ها با خدا صحبت می‌کنند باید توجه کرد که در فرشته‌ها غفلت وجود ندارد، عظمت خدا را در حدی که خودشان می‌توانند بفهمند را می‌فهمند کم و زیاد وجود ندارد. صبح و ظهر و عصر و خستگی هم وجود ندارد. آن مقدار که باید عظمت خدا را درک کنند می‌کنند. در اینجا فرشتگان بسیار صادقانه با خدا سخن گفتند. مشایی تصریح کرد: ما وقتی به مقام الوهیت به خدا نگاه می‌کنیم این حرف خیلی سنگین است. آدم در جلسه‌ای که اساتید برجسته در آن حضور داشته باشند احترام زیادی می‌گذارد اگر آنها یک حرفی زدند و آن حرف اشکالی داشت، خیلی ساده نمی‌توان ایراد گرفت و این کار سختی است لذا فرشتگان هم در پاسخ به سخن خدا که می‌خواهد جانشینی قرار دهد، می‌گویند این کار زیر سوال است. ظاهر سوال هم منطقی است.

وی ادامه داد: خدا در پاسخ نگفت که این حرف شما غلط است و این حرف را رد نکرد و به گونه‌ای با فرشته‌ها برخورد نکرد که بگوید من خدا هستم و من می‌گویم شما به چه حقی در برابر من که علم مطلق دارم و خطا، اشتباه و جهل در من راه ندارد، این حرف را می‌زنید. لذا این نکته جای درس دارد که این گونه باید با کسی که از آدم سوال پرسیده می‌شود، برخورد شود.

وی با تاکید بر این مطلب که کسانی که اجازه سوال به مردم و جامعه نمی‌دهند، چطور می‌توانند خودشان را به خدا نسبت دهند، تصریح کرد: ظاهرش این است که به دلیل آن که علم مطلق است، سوال و شک و تردید غلط است اما برخورد خدا این را نشان نمی‌دهد بلکه سوال را از فرشتگان می‌پذیرد.

مشایی در ادامه دلیل پذیرش سوال از فرشتگان را وجود داشتن سوال عنوان کرد و افزود: هنگامی که سوالی وجود دارد، نمی‌توان آن را حذف کرد. ممکن است جلوی طرح آن را بتوان گرفت اما آن را نمی‌توان حذف کرد زیرا شک و تردید و شبهه وجود دارد و در موجودیت آن نمی‌توان کاری کرد.

وی با طرح این سوال که چرا باید برای موجودیت شک و تردید و شبهه کاری انجام داد، گفت: این مسأله دو وجه دارد لذا یک وجه شک و تردید و شبهه به جهل برمی‌گردد این قسمت بد است زیرا هر چقدر میزانش کمتر باشد، آن آدم در طراز بالاتری است زیرا طراز انسان با همین علم و معرفت است سپس هرچقدر جنبه جهل در آدم باشد،‌ کلاسش پایین‌تر خواهد آمد.

رئیس دبیرخانه جنبش عدم تعهد با اشاره به وجه دوم تاکید کرد: وجه دوم بازگشت به علم دارد یعنی هر کسی در جایی شک و تردید کرد، یک علمی وجود دارد که منجر به سوال می‌شود. هر سوالی، پایگاه دانش دارد. در حدیث هم داریم که سوال و پرسش نصف علم است اگر کسی جهل مطلق داشته باشد، سوالی ندارد. لذا این شاخص خوبی است برای این که بفهمیم انسان‌ها در چه طرازی هستند.

وی با اشاره به این نکته که سوال انسان از جنس مسیر است و مقصد نیست و تا سوال است مقصد نیست، در ادامه در توضیح مطلب خود اظهار داشت: هنگامی که مسیر وجود دارد یعنی مقصد هم وجود دارد. زیرا منهای مقصد که مسیر نخواهد بود. اگر کسی وسط بیابان رها شود، ممکن است راه برود اما راه نمی‌رود چون اصلاً نمی‌داند راه کجاست و کدام طرف باید برود لذا از سر ناچاری تسلیم می‌شود و می‌گوید ماندن که مرگ است پس می‌روم تا ببینیم چه اتفاقی می‌افتد لذا این راه رفتنی نیست پس مسیر نشان می‌دهد که مقصدی وجود دارد اما مقصد در معنا وجود دارد.

وی خاطرنشان کرد: سوال با مسیر رابطه خویشاوندی دارد. لذا هنگامی که سوال است یعنی مسیر هم وجود دارد و اتفاقاً چون مسیر است این امکان وجود دارد که ما به مقصد برسیم.

مشایی افزود: معتقدم این سوال است که اساسی است نه پاسخ، بر همین اساس جامعه‌ای که پرسشگر نباشد و سوال نکند مسیر برای آن مردم نیست. سوال بسیار شکافنده و راهگشاست. باید فرزندانمان را به گونه‌ای تربیت کنیم که اهل سوال باشند. هستند کسانی که در ظاهر باور و اعتقادات زیادی دارند اما در باطن این‌گونه نیستند زیرا هنگامی که به باطن آن مراجعه کنیم می‌بینیم هزار شبهه در ذهن نسبت به خدا وجود دارد و چون هیچوقت فرصت نکرده سوالات خود را طرح کند به پاسخ هم نمی‌رسد. حالا چطور می‌توانیم ایمان را تعریف کنیم در حالی که کوهی از سوال و شبهه وجود دارد.

مهندس مشایی تصریح کرد: امکان ندارد با کلی تردید و شبهه نسبت به یک نفر به او ارادت هم داشت، خداوند در پاسخ به سوال فرشتگان ابتدا سوال آن‌ها را پذیرفت و مسیری منطقی را طی کرد و این خیلی مهم است که چطور به سوال مردم، به سوال بچه‌ها، به سوال بزرگ‌ترها، همکار، دوست، هم‌کیش، هم میهن و به سوال انسان پاسخ دهیم.

رئیس دبیرخانه جنبش عدم تعهد با بیان این که خداوند فرمود من چیزی می‌دانم که شما نمی‌دانید، این پاسخ خیلی دوستانه است اما فقط به این پاسخ بسنده نکرد چرا که این پاسخ کاملی نیست لذا در ادامه آنچه نمی‌دانند را بیان می‌کند که "و علم الآدم الاسماء کله"ا و همان‌ اسمائی که به آدم یاد داده بود را به ملائکه عرضه کرد، ملائکه شناختی نداشتند از این اسماء. خداوند به حضرت آدم فرمود که از این اسماء به ملائکه خبر بده. لذا مشخص شد که سطح آدم با ملائکه تفاوت دارد و ملائکه فهمیدند که این موجود یک چیز دیگری است و جایگاه دیگری دارد تا قبل ملائک حق داشتند سوال کنند که چرا این؟ خدا هم قبول کرد سوال آن‌ها را پاسخ داد که دانایی را به عنوان علت به آن‌ها ارائه کرد. در این مرحله خداوند به ملائکه می‌فرماید که به آدم سجده کنند.

مهندس مشایی با اشاره به این که خداوند در وجود انسان، ظرفیت‌های تمام علوم را قرار داده ادامه داد: بروز و ظهور و استقرار این علوم نیازمند مکانیزم تعلیم و تربیت است و خداوند در مسیر تکامل انسانی این مکانیزم را تعیین کرده است.

رئیس دبیرخانه جنبش عدم تعهد خاطرنشان کرد: جامعه ایده‌آل انسانی که منتظرش هستیم جز در سایه توسعه دانش و علم محقق نخواهد شد و منجی بشریت از طریق علم و آگاهی‌بخشی، عدالت را در جهان مستقر خواهد کرد.

مهندس رحیم مشایی گفت: با ابزار زور و سلاح، کمال و پیشرفتی اتفاق نمی‌افتد و اصولاً جنس این ابزار از «زمستان» است اما کمال، آفرینش و علم از جنس بهار است.

مشاور رییس جمهوری در ادامه با تاکید بر جایگاه تعلیم و تعلم در جامعه، گفت: تعلیم یک زبان برای برقراری رابطه بین انسانی با انسان دیگر عبادت مسلم است.

رحیم مشایی افزود: منابع آموزش زبان مباحث زیادی را دربرمی گیرد لذا تدریس زبان کمک می کند که شخصیت بین المللی انسان محقق می شود و در صورتی که این امر تحقق پیدا نکند بسیاری از ظرفیت های اصلی انسان بالفعل نمی شود.
پس مکتب خراسان چیست؟
همچنین رئیس دبیرخانه جنبش عدم تعهد در حاشیه این مراسم در جمع خبرنگاران در خصوص روز معلم گفت: هر چقدر درباره عظمت و شخصیت معلم سخن گفته شود باز هم نمی‌توان جایگاه حقیقی معلم را به خوبی تشریح کرد.
مهندس رحیم مشایی تصریح کرد: عدالت موجب کمال انسانی است و انسان بر اساس افزایش معرفت به درجات بالاتر می‌رسد و در مسیر کسب معرفت، معلم از نقش بی‌بدیلی برخوردار است؛ چرا که فرصت بزرگی را در اختیار انسان قرار می‌دهد. رئیس دبیرخانه جنبش عدم تعهد خاطرنشان کرد: ملتی که بخواهد قله‌ها را فتح کرده باید باوری در نسل‌ها باشد که به خودشان اتکا داشته باشند و ایجاد این خودآگاهی نیز محصول تلاش معلمان عزیز است.

مهندس رحیم مشایی افزود: اعتماد به نفس، خود اتکایی و خودباوری و احساس انگیزه برای فتح قله‌ها را کسانی بر عهده دارند که نقش برجسته‌ای در زندگی انسان دارند. وی افزود: معلمان کسانی هستند که نقش تعلیم و تربیت نسل‌ها را بر عهده دارند و نقش اصلی و اساسی را در ارتقای جایگاه انسان دارند و در کشور ما به دلیل ذخایر فرهنگی عظیم، خدمات معلمان بسیار گسترده است به خاطر این‌که بهترین داده‌های فرهنگی را منتقل می‌کنند.
رئیس دبیرخانه جنبش عدم تعهد همچنین در پاسخ به سوالی درباره علت هجمه‌های سنگین علیه دولت گفت: طبیعی است که عده‌ای به دنبال رقابت سیاسی هستند و از نظر آن‌ها اگر دولت زیاد موفق جلوه کند شاید جریانات دیگر اینگونه جلوه نکنند.

وی در پاسخ به سؤال خبرنگاری که پرسید آقای لاریجانی گفته است مکتب مربوط به اعتقادات است نه جغرافیا پس مکتب ایرانی چه معنایی دارد؛ گفت: پس مکتب خراسان چیست؟

مهندس رحیم مشایی در این مراسم با اهدای لوح تقدیر از اساتید و معلمان نمونه مؤسسه علوم و فنون کیش تقدیر کرد.