امام علی

در روایت وارده پیرامون حوادث آخرالزمان، علاوه بر 5 واقعه حتمی و متصل به ظهور (قیام یمانی، فتنه سفیانی، صیحه آسمانی،‌ قتل نفس زكیه و شكافتن زمین و فرو رفتن عده ای در بیابان

امروزه پارادايم «حكمراني خوب» يك شيوة رايج و مسلّط براي ادارة جامعه در سطح جهان بوده و متفاوت از دولت و حكومت است. در اين نوشتار، ابتدا «حكمراني خوب» و شاخص‌هاي آن با روش «توصيفي – تحليلي» بررسي و سپس «حكمراني شايسته» و شاخص‌هاي آن از ديدگاه حضرت علي(ع) تجزيه و تحليل شده و در نهايت، تعدادي از شاخص‌هاي حكمراني شايسته از ديدگاه آن حضرت با شاخص‌هاي حكمراني خوب از ديدگاه نهادهاي بين‌المللي و انديشمندان غرب مقايسه گرديده است.

برای مصانعه یک معادل فارسی دقیق نیست. شاید بشود گفت سازشکاری، یا ملاحظه کاری، یا معامله گری. اما با این که همه اینها مصانعه هستند، ولی مصانعه بیش از اینها است. آنگاه که به علی پیشنهاد کوتاه آمدن در عزل معاویه می شد، این کار در تعبیرات علی و یارانش نوعی مصانعه تعبیر می شد. علی حتی از اینکه به خاطر مصلحت، از آن نوع مصلحتهائی که سیاستمداران خود را با آنها تطبیق می دهند، یک ساعت اجازه دهد معاویه سر کار خود بماند امتناع کرد و آن را مصانعه می دانست.

در زمان امیرالمؤمنین تحمیلگری به چنان حدی رسید که ایشان فرمودند لقد کنت امس امیرا و اصبحت مامورا .دیشب امیر بودم و امروز مامور هستم.حضرت خطاب به دوستانش فرمود شما به من امر میکنید.شما نمیگذارید من انجام بهترین را بر عهده داشته باشم.این جریان کارش به جایی رسید که هنگامی که امام حسین(ع) درمقابل جریان تحمیلگری ایستاد وی را به قتل رسانددند و شهید کردند.

نام مبارک علی(ع) اگر با شکوه و عظمت زینت‌یافته، از آن روست که با ارزش‌ها و فضیلت‌ها در هم آمیخته و برای تحقّق عدالت و انسانیت، با ستم و اشرافیّت به مبارزه برخاسته است. فریاد پرطنین علی(ع) علیه تجمّل‌پرستی و اشرافی‌گری، کمتر از مبارزه مستمر و خستگی‌ناپذیر آن حضرت با ظلم و بی‌عدالتی نیست و شاید راز آن در این باشد که اشرافی‌گری و برتری‌طلبی، از ظلم‌های بزرگ به شمار می‌آید.

تعدد و گوناگونی برخورد امام علی (ع) در خصوص مخالفان حکومت، خود اشاره بر ضرورت، اهمیت و جایگاه مصلحت در دستگاه سیاسی شیعه دارد؛ به‌طوری‌که حاکم جامعه‌ی اسلامی می‌تواند بر سبیل مصلحت حکم نموده و به‌جای اجرای مجازات اصلی معاندان و مخالفان، مجازات حصر و عدم دخالت آن‌ها در امور اجتماعی را در نظر بگیرد. آنچه در ماجرای عایشه همسر پیامبر صورت پذیرفت، مؤید همین امر بود.

امام علی علیه السلام در فرازی از نامه ۵۳ نهج البلاغه فرموده اند: وَلاَ تَعْقِدْ عَقْداً تَجُوزُ فِیهِ الْعِلَلُ با دشمن پیمانی مبند که قابل تفسیر باشد

قهر و مدارا چه جایگاهی در سلوک اجتماعی و سیاسی امیرالمؤمنین(ع) داشته است؟ این مقاله عهده دار پرداختن به وجهه ای از اقدامات آن حضرت(ع) می باشد. چه پس از رحلت پیامبر(ص) در مقام احقاق حق خویش، و چه در دوران خلفا و چه در هنگامه پذیرش حکومت و روزگاران حاکمیت خویش که بخش اصلی بحث را شامل می گردد.

من از همین جا آرزو می‌کنم که ایران در این زمان همان‌گونه که شایسته چنین مردی است، همراه با عدالت و اخلاق و همه خوبی‌ها باشد. به صورت کلی می‌توانم بگویم که امام خمینی(ره) و امام خامنه‌ای بر راه و روش امام علی(ع) حرکت کرده‌اند.

آیت الله قدمی: حضرت علی(ع) به فرزندان خود اگر چه از شایسته‌ترین مردمان روزگار بودند، ریاستی واگذار نکرد؛ چون حتّی توهّم فامیل ‌بازی را برای حکومت، سمّی مهلک می‌دانست و برای همین است که در توزیع قدرت، سیاستِ شایسته‌سالاری را اجرا می‌کرد، البته نه نسبت به فامیل خود !