برجام

فردای طرح یک فوریتی موسوم به «اقدام متناسب و متقابل دولت در اجرای برجام» که هدف از آن- برخلاف نام آن- اجازه اجرای بی‌قید و شرط توافق وین به دولت است در جلسه علنی مجلس مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرد. این طرح که دو فوریت آن در جلسه روز یکشنبه هفته گذشته مجلس رأی نیاورده بود، در حالی به دولت اجازه اجرای بی‌قید و شرط برجام را می‌دهد که تاکنون به هیچیک از ایرادها و پرسش‌های اساسی و مستند درباره ده‌ها بند و ماده فاجعه‌آفرین برجام پاسخی داده نشده است و موافقان به جای پاسخ قانع‌کننده به این پرسش‌ها و اشکالات اصولی و اساسی به کلی‌گویی‌‌های بی‌خاصیت و یا تعریف و تمجیدهای گزاف و بی‌علت روی آورده‌اند و در بسیاری از موارد نیز منتقدان را با انواع برچسب‌های ناچسب به باد اهانت گرفته‌اند.

خبرگزاری رویترز این خبر اختصاصی را بامداد شنبه منتشر کرد و هدف از این اقدام واشنگتن را گوشزد کردن تبعات شتابزدگی شرکت‌های غربی برای سرمایه‌گذاری در بخش صنعت نفت و سایر بخش‌های بازرگانی ایران، پیش از اثبات پایبندی این کشور به تعهداتش در «برجام» تعبیر کرد.

استدلالی که مخالفان تصویب برجام و مفاد آن در مجلس بیان می‌دارند مبتنی بر این است که قوه مجریه متن توافقی را پذیرفته که تیتر و عنوان توافق، عهدنامه مقاوله‌نامه را ندارد و از این ادعا نتیجه گرفته‌اند که لزومی برای طرح آن در مجلس نیست. درصورتی‌که این استدلال ناصواب و نادرست است چراکه بایستی به لحاظ حقوقی به‌عنوان قراردادها اکتفا نکرد و آنچه مهم هست این است که محتوا و ماهیت حقوقی آن را تحلیل کرد. 

در این گفتگو، دکتر روح الله ایزدخواه، استاد دانشگاه و دبیر اندیشکده جهاد اقتصادی به بررسی دلایل نفوذ اقتصادی، روزنه‌ها و بایدهای مقابله با آن پرداخته است. ایزد خواه معتقد است: دلیل کشورهای اروپایی از ورودشان به بازار ایران، نجات اقتصاد خودشان است. آن‌ها کشورهایی هستند که بیش از 7 سال است با بحران مالی غرب دست‌به‌گریبان بوده و هنوز هم نتوانسته‌اند از این بحران عبور کنند. صنایع آن‌ها با رکود جدی مواجه است و برای خروج از رکود، به بازار بزرگ و متنوع ایران نیاز دارند.

دیروز برخی رسانه های جهان در واکنش به قرائت گزارش کمیسیون ویژه برجام در صحن علنی مجلس اخبار خلاف واقع منتشر کردند. این رسانه های معروف خارجی رأی گیری مجلس در مورد فوریت بررسی طرح "اقدام متقابل و متناسب دولت در اجرای برجام" را رأی گیری درباره "برجام" انعکاس دادند و مدعی شدند مجلس ایران برجام را تصویب کرده است.

در گزارش مشروح کمیسیون ویژه به نقاط مثبت و منفی برجام به طور تفصیلی و مشروح پرداخته شده است. در این گزارش کوتاه برآنیم تا برخی از نقاط اصلی ضعف برجام را با استناد به متن گزارش کمیسیون ویژه در اختیار مخاطبان گرامی خود قرار دهیم توضیح آنکه در گزارش کمیسیون نقاط ضعف برجام بسیار بیشتر از موارد پیش رو است که بدلیل ضرورت اختصار، ایرادات اصلی فقط در این گزارش مورد نظر بوده است.

رعایت «مصلحت» در حوزه بعد از انجام مذاکرات به هوشمندی دستگاه دیپلماسی کشور در رفع اثرات راهبردهای آمریکا پس از برجام مربوط می‌شود. آمریکا قصد دارد از طریق پیگیری از اصل «مهار» قدرت رو به رشد ایران را کنترل و مهار نماید. اوباما توافق هسته‌ای با ایران را مقدمه‌ای بر مهار ایران و همراهی تدریجی ایران در موضوعات مناقشه دو طرف می‌داند. 

بر اساس این طرح با توجه به اشكالات متعددی که در برجام هست بویژه موضوع باقی ماندن تحریم ها و بازرسیها که در گزارش کمیسیون به آن اشاره شده، دولت حق اجرای برجام تا رفع اشکالات و ابهامات را ندارد. کمیسیون برجام باید تا یک هفته اشکالات و ابهامات برجام را به دولت اعلام کند.

آیت‌الله مکارم‌شیرازی در توصیه‌ای، از نمایندگان مجلس شورای اسلامی خواست مساله برجام را بیش از این معطل نکنند و با فکر و تدبیر و تفسیر صحیح به دنبال رفع نقاط ضعف آن باشند.