توهم معجزه دولت تدبیر و مید در تولید بنزین پاک!

هفته گذشته احمد مسجد جامعی رئیس اصلاح‌طلب شورای شهر تهران از وزیر نفت برای عمل به تعهداتش درباره توزیع بنزین پاک در تهران به‌منظور کاهش آلودگی هوای تهران تشکر کرد.

آن‌طور که مسجد جامعی توضیح داده و رسانه‌های اصلاح‌طلب پوشش داده‌اند، پس از آن که اواخر سال گذشته مسجد جامعی از وزیر نفت برای حضور در جلسه شورای شهر دعوت می‌کند، زنگنه نیز با پذیرش این دعوت در جلسه شورای شهر حضور می‌یابد که در آن جلسه اعضای شورا مهم‌ترین درخواست خود از وزارت نفت را اقدامی فوری برای کاهش آلودگی هوای تهران مطرح کردند.

مسجد جامعی افزوده است: آقای زنگنه نیز قول داد که تهران از سال 93 بنزین پاک مصرف خواهد کرد و دامنه آلودگی هوای شهر بر همین اساس کاهش خواهد یافت.

اینک مسجد جامعی خبر داده که با تحقق وعده وزیر نفت برای توزیع بنزین پاک در تهران، سطح آلودگی پایتخت به شدت کاهش یافته است.

این نوع تشکر از زنگنه هم‌زمان شده است با موج حمله دولت یازدهم به بنزین تولیدی پتروشیمی‌ها و آلاینده خواندن آنها و باز کردن راه برای واردات بنزین.

با ترتیبی که دولتی‌ها و رسانه‌های حامی آنها چیده‌اند افکار عمومی اینگونه تصور می‌کند که با حذف بنزین پتروشیمی‌ها و جایگزین بنزین وارداتی در پایتخت، آلایندگی از سطح تهران رخت بربسته است؛ اما این استنتاج، اشتباه است.

طبیعی است که همه شهروندان از کاهش آلایندگی‌های پایتخت خوشحال شوند و ما هم به نوبه خود خوشحالیم و از عاملان این اقدام تشکر می‌کنیم؛ اما آنچه احتمالاً مسجد جامعی مطلع نیست اما زنگنه حتما مطلع است، این است که اگر وزارت نفت توانسته در سطح تهران بنزین با کیفیت مطلوب‌تر نسبت به گذشته توزیع کند، محصول تصمیمات چندهفته‌ای و حتی چندماهه اخیر در حمله به بنزین پتروشیمی و واردات بنزین خارجی نیست، بلکه نتیجه برنامه‌ریزی‌های چندین ساله‌ای است که در دولت‌های نهم و دهم برای ارتقاء سطح تولید پالایشگاه‌های کشور انجام گرفته است.

کارشناسان فنی و خبرگان بخش پالایش و پخش نفت به خوبی می‌دانند که بهبود فرآیند تولید در یک پالایشگاه نیازمند اقدامات گسترده چندساله و سرمایه‌گذاری‌های کلانی است که بدون حمایت جدی دولت، به سادگی ممکن نیست.

اگر برخی پالایشگاه‌های کشور همچون پالایشگاه اراک و تهران که هم‌اینک بنزین تولیدی آنها در سطح پایتخت توزیع می‌شود (و نه بنزین وارداتی)، اکنون می‌توانند بنزین باکیفیت تولید کنند، به علت سرمایه‌گذاری‌های چند میلیارد دلاری است که طی هفت هشت سال اخیر در این پالایشگاه‌ها برای بهبود فرآیند تولید و توسعه آن‌ها صورت گرفته است.

متأسفانه وزارت نفت دولت اصلاحات با سرمایه‌گذاری در بخش پالایشگاهی کشور مخالف بود و آن را مقرون‌به‌صرفه نمی‌دانست و در دوران وزارت طولانی‌مدت زنگنه تا سال 1384 کمترین توجهی به توسعه پالایشگاه‌ها و بهبود تولیدات آن‌ها صورت نگرفت؛ چراکه زنگنه معتقد بود به‌جای آن که زحمت تولید بنزین را بکشیم، باید آن را وارد کنیم.

با روی کار آمدن دولت احمدی‌نژاد در سال 1384 و با وجود تغییر مکرر وزرای نفت، اما سیاست راهبردی توسعه صنایع پالایشگاهی کشور در دستور کار قرار گرفت و تقریباً هیچ‌گاه متوقف نشد به‌طوری که ظرفیت تولید بنزین از کمتر از 40 میلیون لیتر در پایان وزارت زنگنه در سال 1384 به بیش از 60 میلیون لیتر در آغاز مجدد وزارت وی در سال 1392 رسید. ضمناً علاوه بر این افزایش کمی، کیفیت بنزین تولید داخل نیز ارتقاء یافت.

علاوه بر این، از آنجا که بنزینی که هم‌اینک در تهران توزیع می‌شود، نه بنزین پتروشیمی‌ها است و نه بنزین وارداتی؛ بنابراین اگر کیفیت بنزین فعلی نسبت به سال‌های گذشته، بهتر شده است، نتیجه خدماتی است که مهندسان صنعت نفت تحت برنامه‌ریزی‌های وزارت نفت دولت سابق انجام داده‌اند.

در این زمینه بهتر است زنگنه به استدلال‌هایی که در نامه 12 خرداد 1388 به احمدی‌نژاد نوشت رجوع کند.

خردادماه سال 1388 زنگنه وزیر نفت دولت هفتم و هشتم پس از پخش مستند تبلیغاتی محمود احمدی‌نژاد (رئیس‌جمهور وقت دولت نهم) از شبکه اول صدا و سیما و در آستانه برگزاری انتخابات دوره دهم ریاست جمهوری نامه‌ای را ارسال کرد.

زنگنه در آن نامه به احمدی‌نژاد اعتراض کرده بود که چرا احداث چند پروژه نفتی از جمله پالایشگاه پارسیان را نتیجه کار دولت نهم معرفی کرده است. زنگنه تذکر داده بود که کار احداث این پالایشگاه از 6 سال قبل از زمان آن نامه یعنی در سال 1382 شروع شده بود و احمدی‌نژاد نباید آن را به نام دولت خود سند می‌زد.

زنگنه اذعان کرده بود که مجموع پیشرفت فیزیکی کلی پالایشگاه پارسیان تا پایان دولت خاتمی در مرداد 1384 به میزان 36 درصد بوده است و مابقی کار آن (64 درصد آن) در 4 سال دولت نهم انجام شده و سرانجام افتتاح شده بود.

اکنون بر مبنای همان استدلال‌های زنگنه باید به وی یادآوری کرد که اگر امروز امکان تولید و توزیع بنزین با کیفیت در پالایشگاه‌های تهران و اراک و توزیع آن در پایتخت فراهم شده، ناشی از چند مرحله پروژه توسعه‌ای آنها طی چند سال گذشته بود که در دولت سابق صورت گرفته که و این واقعیتی است که زنگنه به روی خود نمی‌آورد.

از این رو انتظار می‌رود چهره‌های اصلاح‌طلب همچون مسجد جامعی، از عاملان واقعی کاهش آلایندگی تهران تشکر کنند، نه افرادی که کمترین نقشی در این ماجرا نداشته‌اند.