روایتی از هدیه ده ها هزار میلیاردی دولت دهم به دولت یازدهم/قسمت دوم

دولت بهار - سام بیدک/ همانطور که در گزارش قبلی اشاره شد هدفمند سازی یارانه ها در ایران به دلایلی چون تبدیل یارانه های غیر مستقیم به مستقیم و هدفمند کردن آنان، جلوگیری از قاچاق حامل های انرژی و برخی اقلام دیگر، جلوگیری از مصرف بیش از اندازه و واگذاری مدیریت مصرف به مردم و همچنین در راستای اجرای عدالت و کاهش فاصله طبقاتی سرانجام در تاریخ ۲۷ آذر ۱۳۸۹، بصورت رسمی آغاز گردید. پس از گذشت 46 ماه از اجرای این طرح متاسفانه برخی افراد بعضا به دلیل نا آگاهی و بعضا اغراض سیاسی و در راستای زیر سئوال بردن این اقدام هوشمندانه دولت سابق در تلاش هستند ضمن تاختن به اصول و اهداف طرح، آن را عامل اساسی تهی شدن خزانه دولت و عدم توانایی دولت جهت ورود به پروژه های عمرانی و به تبع آن افزایش نرخ بیکاری در کشور بدانند.

در این نوشتار سعی شده است که تنها از این جنبه به طرح نگاه شود که در صورت ادامه روند قبلی در خصوص افزایش حامل های انرژی بصورت اندک و سالانه، امروز دولت و درآمدها آن در چه وضعیتی قرار داشت و آیا با عدم اجرای طرح هدفمند کردن یارانه ، واقعا توان مالی دولت در اجرای پروژه ها بیشتر بوده است یا خیر؟

همانطور که مستحضرید قبل از اجرای طرح هدفمند کردن یارانه ها، دولت های سازندگی و اصلاحات جهت تامین بخشی از هزینه ها خود سالانه و در ابتدای هر سال قیمت حامل های انرژی را در حدود 20 درصد افزایش می دادند و این افزایش قیمت به خصوص در قیمت بنزین سبب تمایل کسبه و بازاریان جهت افزایش 20 درصدی نرخ خدمات و تولیدات خود می گردید. بر اساس آمارهای دولتی و سازمان های بین المللی در سال 88، دولت جهت تامین مابه تفاوت قیمت واقعی حامل های انرژی و قیمت فروش آن به مردم مجبور بود که 110 هزار میلیارد تومان به مردم یارانه غیر مستقیم بپردازد که همانطور که قبلا گفته شد، 80 درصد از مبلغ توسط تنها دو دهک ثروتمند جامعه مصرف می گردید.

پس از اجرای هدفمندی یارانه‌ها، شاهد بودیم که دولت در راستای کاهش مابه تفاوت قیمت واقعی و قیمت فروش که به تبع آن بساری از مفاسد ایجاد می گردید، تلاش نمود که با حرکت به سمت واقعی سازی قیمت ها، به اهداف مورد نظر خود برسد و براین اساس قیمت ها پس از اجرای این طرح افزایشهای نجومی را به خود دید ، که این افزایش قیمت ها در ادامه قابل مشاهده می باشد

حال فرض می گیریم دولت دهم اقدام به طرح هدفمند کردن یارانه ها نمی کرد و سیاست دولت های سابق را ادامه می داد و هر سال تنها اقدام به افزایش 20 درصدی قیمت این حامل های می کرد. بر این اساس می توان گفت که قیمت این حامل ها در طول 4 سال اخیر باید اینگونه محاسبه می گردید.
نام حامل انرژی سال 90 سال 91 سال 92 سال93

حال سئوال بنده از کسانی که مخالف اجرا این طرح به دلیل خالی کردن خزانه و کاهش توان مالی دولت در اجرا پروژه ها می باشند، این است که در صورت عدم اجرا این طرح و به تبع آن بدلیل پایین نگه داشتن قیمت ها 110 هزار میلیارد تومانی که دولت در سال 88 بعنوان یارانه غیر مستقیم به مردم می داد، اکنون به چه مقدار می رسید؟ برای پاسخ به این سئوال باید گفت اگر تنها قیمت بنزین به همان روال ادامه پیدا می کرد، بی شک بدلیل قیمت غیر واقعی، برخی اقدام به قاچاق این کالا و برخی دیگر نیز بدون توجه به اصل صرفه جویی اقدام به مصرف بیش از حد این کالای استراتژیک می نمودند و ضمن تضعیف دولت در عرصه بین المللی بدلیل نیاز به واردات این کالا و تحریم کالا توسط دشمنان، مصرف کشور اکنون به بیش از یکصد میلیون لیتر در روز می رسید در حال حاضر میزان مصرف در حدود 70 میلیون لیتر در روز می باشد که با محاسبه قیمت فعلی میانگین فروش 700 و 1000 تومان (میانگین 850 تومان) با قیمت احتمالی بر اساس سیاست دولت های سابق 264 تومان، اکنون باید تنها در حوزه بنزین سالانه 21389000000000 تومان معادل بیست و یک هزار و سیصد و هشتاد و نه میلیارد تومان به یارانه غیر مستقیم گذشته می افزودیم!

(مابه التفاوت قیمت میانگین فعلی بنزین با قیمت احتمالی 586 تومان 100 میلیون لیتر مصرف روزانه تعداد روزهای سال 365 = 21389000000000)

یا در خصوص گازوئیل باید گفت، اکنون با توجه به اینکه در خصوص مدیریت مصرف این حامل انرژی نسبت به گذشته بسیار دقت می شود و حجم قاچاق آن به شدت کاهش پیدا کرده است اما روزانه بیش از 100 میلیون لیتر گازوئیل مصرف می گردد که بی شک با ادامه روند سابق در قیمت گذاری محصول قطعا اکنون میزان مصرف به بیش از 150 میلیون لیتر در روز می رسید که با محاسبه مابه التفاوت قیمت میانگین فعلی با قیمت احتمالی سال 93 باید گفت که دولت مجبور بود 20531250000000 تومان معادل بیست هزار و پانصد و سی و یک میلیارد و دویست و پنجاه میلیون تومان به یارانه غیر مستقیم خود در طول سال 93 اضافه کند! از حاصل جمع تنها این دو عدد به عدد شگفت انگیز 41920250000000 معادل چهل و یک هزار میلیارد و 920 میلیون تومان می رسیم که عددی در حدود 90 درصد یارانه اعطایی دولت در یکسال می باشد. حال اگر به این عدد، مابه تفاوت سایر اقلام دیگر را که در جدول بالا می باشد بیفزاییم به این تیجه می رسیم که نه تنها دولت از اجرای طرح هدفمندی متضرر نشده است بلکه به عواید و منافعی رسیده است که تنها در مقوله اقتصادی صرف نباید بدان نگاه کردد بلکه در حوزه مسائلی چون افزایش قدرت چانه زنی دولت در عرصه های بین المللی نیز بدان توجه داشت.

در پایان ذکر این نکته نیز لازم است که دلیل موفقیت بزرگ این طرح تنها درسایه همراهی مردم شریف و با نجابت ایران اسلامی و همکاری آنان با دولت وقت بوده است و این امر نیز تنها در سایه ارتباط قوی دولت با مردم بوده است که در طی یک دوره زمانی حدود دو ساله افکار عمومی جامعه را در خصوص اجرای این طرح بزرگ اقتصادی همراه خویش نمود. با این وجود در کمال تاسف زبان سیاه و مغز بد اندیش و تاریک برخی از مسئولان فعلی حاضر به بیان خدمات بزرگ دولت دهم به مردم و به خود دولت یادهم نیست!

در قسمت های بعد تلاش خواهد شد از دریچه دیگر به عظمت و بزرگی این طرح و دلائل برخی مغرضین در مخالفت با طرح بررسی شود.

سام بیدک

منبع

در همین زمینه بخوانید:

ـ روایتی از هدیه ده ها هزار میلیاردی دولت دهم به دولت یازدهم/قسمت اول