مدیرعامل اسبق خبرگزاری فارس: تلاش برای انصراف احمدی نژاد از نامزدی در انتخابات ۸۴

به گزارش «پايگاه خبري تحليلي رئيس جمهور ما»؛ مصاحبه جالب فضائلی، مدیرعامل اسبق خبرگزاری فارس درباره انتخابات سال ۸۴ را در ادامه می خوانید:

فارس: یکی از دوران‌های حساس سیاسی کشور در زمان مدیریت جنابعالی در خبرگزاری فارس بود، انتخابات سال ۱۳۸۴، از تجربه خبررسانی در آن مقطع هم برای مخاطبان می‌گویید؟

فضائلی: انتخابات سال ۸۴ انتخابات مهم و حساسی بود و نتیجه رفتار جریان اصلاحات در این انتخابات به محک گذاشته می شد. اگر مردم فردی اصلاح طلب را انتخاب می کردند معنایش رضایت از دوره هشت ساله خاتمی و در غیر این صورت عدم رضایت از آن دوره و یک نه به جریان اصلاحات بود.البته شدت این نه به فرد منتخب بازمی گشت که سرانجام هم مشخص شد این نه ،بزرگتر از آنچیزی است که در ذهن کسی بگنجد!

به هر حال سیاست خبرگزاری در آن انتخابات حضور فعال و تاثیر گذار بود؛لذا با همه نامزدها با گرایش های مختلف مکاتبه کردم و آمادگی خبرگزاری برای همکاری با ستادها و پوشش برنامه های آنها را اعلام نمودم؛ از آقایان هاشمی رفسنجانی و معین گرفته تا آقای احمدی نژاد.حتی یک روز مراسمی در مدرسه عالی شهید مطهری بود و دکتر معین را در آن مراسم دیدم و چون جواب نامه را نداده بودند شفاهی هم آمادگی خبرگزاری را اعلام کردم که البته استقبالی نکرد.

بعضی از افراد هم بودند مثل آقای محسن رضایی که ستاد آنها همکاری خوبی نداشتند حداقل با خبرنگار‌های ما و یک درخواست‌هایی داشتند که ما می‌رویم و خبرنگار شما خودشان به فلان استان بیایند و به ما ملحق شوند که ما زیر بار این مدل برنامه نرفتیم و بعدا” هم به خود آقای رضایی گله کردیم.

سعی ما توازن اخبار و گزارش ها خصوصا” در مورد نامزدهای اصولگرا بود. البته به عنوان افراد فعال سیاسی، پشت صحنه در جهت همگرایی نامزدهای اصولگرا و رسیدن به نامزد واحد هم تلاش می کردیم.

خاطرم هست در مقطعی که هنوز نظرسنجی ها به نفع آقایان هاشمی رفسنجانی و قالیباف بود، به اتفاق آقای مقدم (سردبیر خبرگزاری) ملاقاتی با آقای احمدی نژاد داشتیم تا او را از نامزدی منصرف کنیم! به او گفتم نظر سنجی ها وضعیتش اینگونه است و اگر این وضع ادامه یابد آقای هاشمی خواهد برد. با آرامش خاصی و همانطور که روی صندلی نشسته بود و تسبیح می چرخاند گفت: من این نظر سنجی ها را قبول ندارم و هر کس می خواهد نظر مردم را بداند با من به سفر بیاید و در برنامه های انتخاباتی من شرکت کند! گفتم هر کدام نامزدها که برنامه ای دارند چون همه طرفدارانشان جمع می شوند فکر می کنند همه مردم اینطورند.احمدی نژاد جواب داد نه،این فرق می کند و تا نبینید نمی توانید درک کنید.

می خواستم بحث را ادامه بدهم آقای مقدم اشاره کرد فایده ندارد و آمدیم بیرون. پس از ملاقات به آقای مقدم گفتم عجب حال خوشی دارد! اعتماد به نفس قابل توجهی داشت. به هر حال بعد از چند روز و حدود دو هفته به انتخابات دیدیم که نتیجه نظر سنجی ها هم در حال تغییر است و از آرای قالیباف و لاریجانی و هاشمی و… کم و به آرای احمدی نژاد اضافه می شود! سرانجام هم آقای هاشمی و احمدی نژاد به مرحله دوم رفتند.

فارس: نظرسنجی را خود خبرگزاری انجام می‌داد؟

فضائلی: با یک مرکز نظرسنجی قراردادی بسته بودیم و در سراسر کشور این نظر سنجی به صورت مرتب انجام می شد و نتایج آن نظرسنجی را به صورت مسلسل در آن ایام منعکس می‌کردیم که بازتاب خیلی زیادی داشت واین یکی از وجوه برتری و متفاوت و امتیاز ما بود و در آن ایام نتایجی که اتفاق افتاد خیلی نزدیک به نظرسنجی های ما بود.

فارس: ماجرای انتشار خبر انصراف آقای لاریجانی که توسط خبرگزاری منتشر شد، چه بود؟

فضائلی: آخرین روزی بود که نامزدها می‌توانستند انصراف بدهند و در نظرسنجی‌های ما آقای لاریجانی خیلی موقعیتش پایین آمده بود. رایزنی‌هایی در حال انجام بود تا ایشان انصراف دهد.همان روز آخر که چهارشنبه ای بود و در صورت انصراف رسانه ها امکان انعکاس داشتند من ملاقاتی با آقای ناطق نوری داشتم و گفتم که اوضاع و احوال اینطور است و ایشان گفتند علی آقا امروز می آید اینجا و دیگر کار تمام است. گفتم تمام می‌شود و امشب انصراف می‌دهند؟ آقای ناطق گفتند: بله.

ما آمدیم و با یکی دیگر از دوستانی که در ستاد ایشان فعال بودند تماس گرفتم، او هم گفت: بله تمام شده و امشب اعلام می‌شود.

ما خلاصه هر چه منتظر شدیم که این خبر اعلام شود اعلام نشد، وقت هم داشت می‌گذشت و ما یک خبری تنظیم کردیم که احتمال انصراف آقای علی لاریجانی قوت گرفت. خبر خیلی سریع منتشر شد و دوستانی با من تماس گرفتند که داستان چه بوده من نمی توانستم توضیح بدهم که کجا رفتم و با چه کسی صحبت کردم ولی تاکید می کردم خبر موثق است.

خبر اینطوری منتشر شد ولی اینها ظاهراً در جلسه به جمع‌بندی نرسیدند. آقای لاریجانی با من تماس گرفت این خبر چیه که کار کردید چه کسی به شما گفته من قراراست انصراف بدهم؟ من هم امانتداری کردم و نگفتم که چه کسی گفته است.

ایشان از دست من ناراحت شد ولی نکته مهم این بود که آقای لاریجانی با کار رسانه ای آشنا بود، ضمن اینکه با ایشان هم ارتباط نزدیکی داشتم و اتفاقا” در مرحله اول خودم به ایشان رای دادم! دلخور شده بودند از دست بنده ولی به نوعی هم شاید به من حق می‌دادند ما خبر را کار کنیم چون آخرین مهلت بود.

این گذشت، حدود ساعت ۱۲ و یک نصفه شب آقای ناطق به من زنگ زدند که فلانی این خبر چه بود که شما کار کردید؟ گفتم حاج آقا شما خودتان گفتید. گفتند حالا من گفتم به شما ولی بالاخره آن موقع که هنوز رسمی نشده بود و قرار بود ایشان با من صحبت کند. گفتم حاج آقا شما قطعی به من گفتید که امشب این اتفاق می‌افتد و شما هم که مسئولیت این کار را در جبهه داشتید.ایشان هم ناراحت شد.به هر حال بعد که این اتفاق افتاد و مسلم شد که ایشان قرار است بماند ، بلافاصله خودمان اصلاحیه خبر را زدیم. ای کاش خبر ما اصلاحیه نمی خورد و انصراف انجام می‌شد.

به هر جهت نتایج مرحله اول اعلام و همانطور که نظرسنجی ها نشان داده بود آقایان هاشمی و احمدی نژاد به مرحله دوم راه پیدا کردند و نامزدهای اصلاحات پایین ترین رای را آوردند که خیلی معنی دار بود!

فارس: خوب، به مرحله دوم انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۸۴ رسیدیم و شرایط برای رسانه‌ها که دیگر صف بندی شده بودند سخت بود از آن شرایط هم می‌گویید.

فضائلی: در مرحله دوم شرایط خیلی عجیب بود. رقابت احمدی نژاد با هاشمی رفسنجانی! رسانه ها کاملا” در دو طرف به صف شدند.یک جبهه گسترده رسانه‌ای پشت سر آقای هاشمی که حرف و حدیث های مختلفی در مورد پشتیبانی های مالی از آنها بود و تعداد کمی رسانه هم که از آقای احمدی نژاد حمایت می کردند و فارس هم جزو آنها بود.

مهلت یک هفته ای تبلیغات مرحله دوم هم تمام شد و به روز انتخابات یعنی ۳ تیر ۸۴ رسیدیم.

صبح روز انتخابات وزارت کشور اطلاعیه اسامی نامزدهای انتخابات را که در صندوقها نصب می شد و باید بر اساس حروف الفبا باشد اول اسم آقای هاشمی رفسنجانی را زده بود و اسم آقای احمدی‌نژاد نفر دوم بود! جالب است که مجریان انتخابات همان کسانی بودند که در انتخابات دوم خرداد سال ۷۶در مورد آقای ناطق به همین چیزها ایراد گرفته بودند.

این لیست که در سراسر کشور هم توزیع شده بود اولین بار به نظرم خبرنگار ما در کرمانشاه آقای شکری، یک تصویری از این صفحه‌ای که وزارت کشور داده بود که در محل رای گیری نصب شود را فرستاد و ما خبر را کار کردیم و درگیری ما با وزارت کشور از همین صبح انتخابات شروع شد.

ولی این چیزی نبود که بتوانند به قول معروف مخفی کنند و بخواهند مثلا خبرگزاری را متهم کنند همینطور ادامه پیدا کرد اخبار و گزارش‌های مختلفی که ما می‌دادیم از آن طرف هم دائم دوستان می‌گفتند که مسئولان وزارت کشور از دست خبرگزاری عصبانی هستند و بد و بیراه می گویند.

این قضایا تا حدود ظهر انتخابات مرحله دوم ادامه پیدا کرد.

فکر می‌کنم ظهر بود که یک برگه محرمانه‌ای را خبرنگار ما در وزارت کشور دیده بود که صندوق هایی که احتمال داده می شد رای آقای احمدی نژاد در آنها بالا باشد منحل شود. جالب است بدانید خبرنگاران ما در وزارت کشور آقایان فاضل و مرحوم عطا افشاری بودند که هر دو گرایش های اصلاح طلبی داشتند و به احتمال زیاد به آقای هاشمی رای دادند اما تعهد کاریشان هم اینگونه بود. این نکته خیلی مهمی است!

این برگه را خبرنگار ما دیده بود که چنین نامه‌ای زده شده ولی نتوانسته بود نامه را به دست بیاورد با ما تماس گرفت که نامه را دیده ام و مطمئنم . انتشار این خبر خیلی کار سختی بود، ادعای بزرگی بود مدتی با هم کلنجار رفتیم تا بالاخره صد درصد مطمئن شدم که چنین نامه ای هست. وقتی دیدیم خبرنگار این قدر مطمئن است خبر را کار کردیم؛ این یک نمونه از همان ریسک پذریری است.

البته معنی چنین کاری اگر هم فرضا” انجام می شد (چون محتوای نامه درخواست چنین اقدام خلافی بود و نه انجام آن)در نتیجه کلی انتخابات تاثیری نداشت، چون بر اساس تجربه ای که در انتخابات هم در بازرسی وزارت کشور و هم بازرسی شورای نگهبان داشتم واقعا” فرایند انتخابات در کشور ما به گونه ای است که امکان جابجایی آرا در حد تغییر نتیجه در انتخابات ریاست جمهوری را منتفی می کند.

وزارت کشور به شدت عصبانی و شخص وزیر کشور(آقای موسوی لاری) از بنده شکایت کرد.قاضی خلفی که رئیس شعبه ویژه رسیدگی به تخلفات انتخاباتی بود بنده را احضار کرد. پشت سر هم از دفتر ایشان تماس می‌گرفتند و بنده را احضار می‌کردند که بیاید اینجا. تا بعد از ظهر روز جمعه چند بار این تماس‌ها ادامه داشت تا اینکه ایشان شخصاً با من تماس گرفت و گفت: اگر همین الان نیایید می‌فرستم بازداشتت کنند! من هم که نمی‌خواستم حریم خبرگزاری آسیب ببیند رفتم.

ضمنا” گفتند که خبرنگار شما هم احضار شده که گفتم هیچ کاری به خبرنگار نداشته باشید؛ مسئول خبرگزاری بنده هستم و من خودم پاسخگو هستم و شما نباید خبرنگار ما را درگیر این مسائل کنید. رفتم دادسرا دیدم آقای فاضل هم آنجاست. خیلی ناراحت شدم و اعتراض کردم و گفتم که ایشان هیچ مسئولیتی در مورد این قضیه ندارد و من خودم پاسخگو هستم. بالاخره آقای فاضل دوباره به وزارت کشور برگشت و من آنجا ماندم. سؤال و جواب شروع شد. گفتند این خبر را شما از کجا آوردید؟ گفتم ما خبرگزاری هستیم و منابعی داریم و از صحت خبر اطمینان دارم.

گفتند شما سند دارید؟ گفتم شاید در خبرگزاری باشد و باید تماس بگیرم. رفتم از دفتر ایشان به خبرگزاری زنگ زدم و به ظاهر گفتم که سند این خبر را آماده کنید.درهمین حین آن نامه را روی میز قاضی دیدم؛ همان نامه‌ای بود که خبرنگار ما گفته بود! تا نامه را دیدم تلفن را قطع کردم گفتم حاج آقا همین خبر است! وقتی که اینطور شد ایشان از پیگیری که اصل خبر رو بفرستند منصرف شد و وارد بحث های حرفه ای درباره انتخاب تیترشد که چرا تیتر این طور زده شده است؟بحث در این حوزه ها برای ما راحتتر و تخصص ما بود.

در همین احوالی که ما با ایشان مشغول بحث بودیم آقای مرتضوی که دادستان بود وارد شد. مختصری بنده را می‌شناخت و گفت آقای فضائلی شما اینجا چه می‌کنید؟ گفتم از حاج آقا بپرسید! آقای مرتضوی به من گفت: بیرون باشم و بعد هم مجددا گفتند دوباره خبرتان می کنیم و خوشبختانه بحث به همین جا خاتمه پیدا کرد.

در این فاصله و از زمانی که دوستان خبردار شدند که من را احضار کرده اند تماس های زیادی با من گرفته شد و یک عده‌ای می خواستند موضوع را رسانه‌ای کنند که ممانعت کردم و گفتم ضرورتی ندارد این خبر منتشر شود و موجب تشویش اذهان بشویم و یک عده ای هم سوءاستفاده کنند.

به خبرگزاری برگشتم و کارها ادامه پیدا کرد. به خبرنگارانمان در سراسر کشور گفته بودیم که برآوردشان از انتخابات را با دقت به ما بگویند که این یک کار حرفه ای بود که در تمام دنیا هم انجام می شود. ما این ارزیابی را داشتیم و دوستانمان در ستاد انتخابات کشور هم خیلی فعال بودند و خبر می‌دادند تا اینکه انتخابات تمام شد و شمارش آرا شروع شد. شمارش آرا که شروع شد ما بلافاصله شروع کردیم اخبار را منتشر می کردیم. از شهرستان‌های کوچک شروع شد؛ صندوق‌هایی که تعداد آرا کمتر است اخبار را به مرور کار می کردیم.

خبرها که منتشر شد جلو افتادن آقای احمدی نژاد معلوم شد و ستاد انتخابات اعلام کرد که آمارها بعد از تایید شورای نگهبان رسما اعلام شود. بچه‌های ما هم در ستاد وزارت کشور و هم در شورای نگهبان بودند لذا ما در آمارهای خودمان شک نداشتیم اما ظاهرا شوک اخبار به مذاق وزارت کشور خوش نیامد و آقای صحفی معاون مطبوعاتی وزیر ارشاد اطلاعیه دادند که رسانه ها نمی توانند اخبار انتخابات را منتشر کنند.

این حرف، حرف قانونی نبود یعنی چنین منعی وجود نداشت و ما هم اعتنا نکردیم و احساس کردیم حرف قانونی نیست و ناراحت از این قضیه هستند. ما اطلاع ‌رسانی خودمان را ادامه دادیم تا آخر شب دو تا اتفاق افتاد یک اتفاق در حوزه سیاسی یک اتفاق در حوزه فنی که در حوزه فنی حملات خیلی سنگینی به ما شد؛هم از داخل و بیشتر از خارج کشور. ما تا حدی پیش‌بینی کرده بودیم اما حملات خیلی سنگین‌تر از آن چیزی بود که ما پیش‌بینی می‌کردیم.

فارس: یعنی دیگر اخبار خبرگزاری در دسترس مخاطبان نبود؟

فضائلی: طوری شد که از حدود ساعت ۱۲ شب، سایت مختل بود و افراد از بیرون نمی‌توانستند مراجعه کنند .برخی موفق می‌شدند صفحه اول را ببینند اما متن خبر باز نمی‌شد خیلی حمله شدیدی بود بچه‌های فنی ما هم به تکاپو افتاده بودند تا بالاخره توانستند حدود ساعت ۲ و ۳ نیمه شب آن حمله را دفع کنند و مجدداً سیستم امنیتش برقرار شد و اطلاع‌رسانی ما شروع شد آن شب به همکاران فنی ما خیلی فشار وارد شد.

فارس: در آن مقطع، اوضاع اخبار غیررسمی چطور بود؟

فضائلی: در حوزه سیاسی به ما خبر می رسید که ستاد آقای هاشمی برنامه‌هایی دارند. برنامه‌ آنها این بود که آقای هاشمی را پیروز انتخابات معرفی کنند. همان اتفاقی که در سال ۸۸ افتاد و آن فتنه را بوجود آورد. چنین سابقه‌ای را در سال ۸۴ داشتیم فکر می‌کنم که آقای عطریان برای بازدید از ستاد انتخابات رفت و مصاحبه‌ای کرد که آقای هاشمی جلو است و اطلاعات ما می گفت این بازدید و مصاحبه، نتیجه جلسه‌ای است که در ستاد آقای هاشمی برگزار شده است.

همه خبرهایی که ما داشتیم و ارزیابی‌هایی که دوستان از سراسر کشور داشتند احساس کردیم یک داستانی دارد اتفاق می‌افتد. قضیه گذشت تا آخر شب حدود ساعت ۱۲ که ما داشتیم خبرها را منتشر می کردیم. بعد از نیمه شب بود که آقای… از یک مرجع عالی با من تماس گرفت و گفت که دیگر ادامه ندهید تا نتایج رسماً اعلام بشود. گفتم: خبر دارید که طرف مقابل دارد چه کار می‌کند؟ گفت: بله. گفتم: خبر دارید که روزنامه شرق تیتر یک را پیروزی آقای هاشمی گذاشته و مردم را برای جشن پیروزی دعوت کرده؟ گفت: بله بی‌اطلاع نیستیم،به آنها هم تذکر داده شده و قرار شده همه متوقف بشوند تا نتایج رسماً اعلام بشود.

ما هم قبول کردیم و از آن مقطع دیگر درباره نتایج انتخابات خبری کار نکردیم. فکر می‌کنم خبر پیروزی احمدی‌نژاد حدود ساعت ۳ صبح بود که وزارت کشور رسماً خبر را داد و بعد این خبر منتشر شد. صدای آمریکا یک خبری داد که فارس و کیهان، احمدی‌نژاد را رئیس جمهور کردند!

اینجا نکته ای را بگویم و آن اینکه رئیس جمهور شدن احمدی نژاد اگر گناهی بوده است ،به گردن اصلاح طلبان و آقای هاشمی است؛ چرا که آنها به گونه ای رفتار کردند که اکثریت مردم فردی چون او را به هر کس دیگر ترجیح دادند! همانطور که مهمترین دلیل پیروزی آقای روحانی، رفتار احمدی نژاد بود.

لذا اگر آقایان می خواهند کسی را ملامت کنند و مقصری را پیدا کنند، باید سراغ خودشان بروند و به رفتار خود نگاه کنند.

فارس: ظاهراً شما پس از گذشت مدتی از انتخابات، دیداری هم با آقای هاشمی داشتید از عملکرد شما در خبرگزاری، گله ای نداشتند؟

فضائلی: بعد از انتخابات به مناسبتی به ملاقات آقای هاشمی رفتم و مشی خبرگزاری در ایام انتخابات را توضیح دادم. به ایشان گفتم ما به این دلایل موافق نامزد شدن شما نبودیم . یکی از مواردی که گفتم اطرافیان ایشان بود و یکی هم این بود که پیش بینی می‌شد که شما رأی نیاورید و شما نباید شکسته می‌شدید.

ایشان هم گفت: نه من اصلاً پشیمان نیستم و یک وظیفه‌ای بود که من باید می‌آمدم و آمدم و الان هم پشیمان نیستم. در مورد خبرگزاری هم ایشان گلایه‌ای نداشت.