سوالات نمايندگان مجلس شوراي اسلامي در دوره هاي هشتم ونهم از دولت هاي نهم و دهم به بيش از دو هزار و هشتصد مورد مي رسد كه دولت با وجود شرايط خاص موجود در آن زمان پاسخگوي موضوعات مطرح شده بود.

نمايندگان مجلس شوراي اسلامي در دوره هشتم تنها در دو ساله ابتدايي خود از دولت يكهزار و ۷۵۰ سوال از اعضاي كابينه دولت نهم مطرح كردند و مجلس نهم نيز تنها در سال اول حدود يك هزار و هفتاد و نه سوال نيز از دولت دهم را در كارنامه عملكردي خود به ثبت رسانده است.
اين در حالي است كه با وجود شرايط سخت تحريم ها و فشار مضاعف كشورهاي بيگانه براي از پاي درآوردن كشور و كوتاه آمدن مسوولان از موضوع منافع ملي حجم وسيعي از برنامه هاي دولت را به خود اختصاص مي داده است.
اگر چه سوال از وزراء يكي از ابزارهاي نظارتي نمايندگان مجلس شوراي اسلامي به شمار مي رود ولي زمان طرح سوالات و حجم آن از موضوعاتي است كه در جال خود قابل تامل است؛ اگر چه دريك واكاوي دقيق بايد انگيزه سئوالات مطرح شده و نتايج بدست آمده نيز مورد بررسي قرار گيرد.
تنها در مجلس هشتم شوراي اسلامي ۱۴ مورد طرح استيضاح وزراي كابينه دولت اعلام وصول گرديد كه تنها چهار مورد به سرانجام رسيد و بالغ بر ۷۱ درصد از طرح هاي استيضاح وزرا بي نتيجه باقي ماند.
اگر چه نتايج حاصله از سئوالات مطرح شده و نوع آن مي بايست مورد بحث و بررسي قرار گيرد ولي كثرت سوالات نمايندگان از كابينه دولت موجب اتلاف زمان براي پاسخگويي وزرا نسبت به حضور در جلسات شده و از طرفي باعث كند شدن سرعت وظايف محوله گرديده از موضوعاتي است كه نيازمند آسيب شناسي و ريشه يابي است.
البته در مواقعي تنها يك نماينده بخش اعظمي از ميزان سوالات مطرح شده نسبت به دولت را به خود اختصاص داده است كه اين نيز از منظر ديگر نيازمند بررسي است بطوري كه نادر قاضي پور نماينده مردم اروميه در مجلس هشتم به تنهايي ۱۰۶ مورد سوال از وزرا را به خود اختصاص داده و اقبال محمدي نماينده مريوان با ۶۴ سوال و فخرالدين حيدري نماينده سقز و بانه با ۵۶ مورد سوال رتبه‌هاي بعدي را به خود اختصاص داده اند.
البته سوال از وزرا حق نمايندگان است ولي به نظر مي رسد برخي نمايندگان از اين فرصت با نگاه سياسي به دنبال ارايه عملكرد ضعيف و ناكار آمد جلوه دادن دولت هستند؛ چراكه برخي از موضوعات را مي توانند با طرح در كميسيون هاي مجلس شوراي اسلامي مورد بررسي قرار داده و حل وفصل گردد.
در نهايت مجلس هشتم ۱۲ مورد دعوت رسمي از وزراء را در كارنامه خود دارد تا وزراء با حضور در صحن علني مجلس به موضوعاتي همچون بررسي مسأله اشتغال،‌عملكرد حوزه سلامت و عملكرد امنيت اجتماعي و مبارزه با اشرار، وضعيت واردات محصولات كشاورزي، بررسي وضعيت كشاورزان و دامداران در شرايط خشكسالي و اصلاح قيمت‌ها، بررسي وضعيت صنعت كشور و بررسي نحوه اجراي مرحله دوم قانون هدفمندي يارانه‌ها پاسخگوي باشند.

*** يكهزارو هفتاد ونه سوال از وزرا و رييس جمهور در مجلس نهم
نمايندگان مجلس شوراي اسلامي در دوره نهم در اولين سال خود در مجموع يك هزار و هفتاد ونه سوال از وزرا ودولت را به هيات رييسه تقديم كردند كه از مجموع سوالات ارجاعي به كميسيونها دراين بازه زماني، ۳۷۵ سوال (مشتمل بر ۳۳۱ انصراف و ۴۴ اقناع نماينده سئوال ئكننده) در مراحل اوليه خاتمه يافته و ۱۷ سئوال با درخواست نماينده سئوال‌كننده به حالت تعويق درآمده و ۶۶۵ سوال در مراحل رسيدگي كميسيون و صحن است.
البته در اولين دوره مجلس نهم ۵۵ فقره تقاضاي تحقيق و تفحص به هيات رييسه مجلس تقديم شده است كه بنابر ضرورت هشت فقره آن در صحن علني به تصويب رسيد .

** استيضاح و كارت زرد به وزرا در مجلس هشتم ونهم
در هشتيمن دوره مجلس شوراي اسلامي چهارده مورد استيضاح اعلام وصول شد كه تنها ۲استيضاح يكي وزير كشور وقت مرحوم : علي كردان و ديگري حميد رضا بهبهاني وزير وقت راه وترابري منجر به عزل وزرا گرديد .
نمايندگان مجلس نهم نيز از ابتداي آغاز به كار تاكنون به چهار وزير كابينه دهم پنج كارت زرد داده كه از جمله سيد شمس ‌الدين حسيني وزير امور اقتصادي و دارايي،محمدعباسيوزير ورزش وجوانان،صادق خليليان وزيرجهاد كشاورزي و حميدرضا حاجي‌بابايي وزير آموزش و پرورش، اخطار و كارت زرد گرفته اند.

** طرح سوال از رييس جمهوري در مجلس هشتم و نهم
طرح سوال از رييس جمهوري موضوعي بودكه براي نخستين بار از سوي مجلس نشسنان از رييس قوه مجربه مطرح گرديد و در طول تاريخ اين دومين باري است كه رِئيس قوه مجريه به مجلس فراخوانده مي شود.
البته در خصوص طرح سوال از رييس جمهوري داراي حاشيه هايي نسبت به نحوه امضاها و به نصاب نرسيدن يا رسيدن آن مطرح بود كه از سوي برخي از نمايندگان مجلس شوراي اسلامي با انتقاداتي همراه بود.
البته مجلس نشينان پس از طرح سوال از رييس جمهوري در آخرين روز هاي مجلس هشتم به تبع آن برخي از راه يافتگان به مجلس نهم نيز اين طرح را در مجلس مورد پيگري قرار دادند كه در نهايت طبق فرمايش رهبر معظم انقلاب در ديدار جمعي از بسيجيان و فعالان طرح صالحين در مورد طرح سوال از ريس جمهوري فرمودند طرح سوال از رييس جمهور تا اينجا كار مثبتي بود ، نشان از احساس مسئوليت مجلس و آمادگي مسوولان دولتي براي پاسخگويي داشت اما ادامه اين كار آن چيزي است كه دشمن مي خواهد از نمايندگان محترم تقاضا مي كنيم از اينجا به بعد ادامه ندهند كه فرمايشات معظم له مورد استقبال نمايندگان طراح واقع گرديد و طرح سوال از رييس جمهور از دستور خارج گرديد.
بنابراين مي توان گفت كه رييس قوه مجريه ۲ بار در مجالس هشتم ونهم با طرح سوال از رييس جمهوري مواجه شد.
با نگاهي به گوشه هايي از آمار اقدامات مجالس هشتم ونهم در استفاده از ابزار نظارتي سوال از وزرا ورييس جمهوري وطرح استيضاح مي توان دريافت كه رابطه ميان مجلس و دولت به رغم توصيه هاي مكرر رهبر معظم انقلاب نتيجه مثبتي را در پيش نداشته است.
البته اگر چه برخي نقدها به برخي اقدامات دولت وارد است و مسوولان اجرايي نيز هيچگاه خود را از آن مبرا ندانسته اند ولي شرايط سياسي و اقتصادي آن دوران كه دشمن يكصدا به دنبال فلج كردن كشور در بحث موضوعات اقتصادي بود ، نشان داد كه نحوه مديريت كشور در اجرا توسط دولتمردان با عزم راسخ و مستمري همراه بوده است.