دستاوردهاي دولت(66) جنگنده قاهر نمونه پيشرفت ايران در عرصه هوايي

دكتر محمود احمدي نژاد رييس جمهوري اسلامي ايران در دولت هاي نهم و دهم شعارهاي خود را بر پيشرفت همه جانبه كشور متمركز كرده بود و بر همين اساس نيز در دولت هاي نهم و دهم در عرصه هاي نوين دفاعي كشور به دستاوردهاي قابل توجهي دست يافت.
وزارت دفاع و پشتيباني نيروهاي مسلح جمهوري اسلامي ايران با زير مجموعه هاي مختلف خود از جمله سازمان صنايع هوايي نقش موثري را در كسب اين دستاوردها ايفا كرده است.
سازمان صنايع هوايي وزارت دفاع و پشتيباني نيروهاي مسلح وظايف متفاوتي در زمينه هاي مربوط به طراحي، ساخت و تعمير انواع هواپيماهاي مسافربري ، جنگنده و تفريحي، بالگردهاي نظامي و امدادي و پهپادهاي هجومي و شناسايي برعهده دارد.
به دنبال وقوع حادثه ۱۱ سپتامبر و سپس حمله آمريكا به كشورهاي افغانستان و عراق، دكترين دفاعي جمهوري اسلامي ايران نيز تغيير كرد و بر نبرد ناهمتراز متمركز شد و كارشناسان و متخصصان صنعت دفاعي به فكر ساخت تجهيزات نوين در عرصه هاي مختلف افتادند.
براي گسترش دكترين دفاعي جديد ايران، دولت هاي نهم و دهم خدمات فراواني را انجام دادند و كشورمان را در بحث امنيت به جايگاه والايي رساندند به گونه اي كه امنيت ايران در تراز جهاني با افزايش قابل توجهي روبرو شد.

**طراحي و ساخت انواع جنگنده هاي شكاري- بمب افكن
طراحي و ساخت هواپيماهاي جنگنده احتياج به دانش و علوم جديد و پيشرفته اي از جمله علم هوافضا دارد و متخصصان ايراني با دستيابي به اين علوم پيشرفته توانستند، به اين مهم دست يابند.
در بهار سال ۱۳۷۶ نخستين هواپيماي جنگنده ايراني با نام «آذرخش» در سازمان جهاد خودكفايي نيروي هوايي ارتش جمهوري اسلامي ايران طراحي و ساخته شد؛ جنگنده آذرخش بيشتر براي حمله به اهداف زميني طراحي و ساخته شده است و توانايي جنگ هوايي را به صورت محدود دارد.
طرح اوليه ساخت هواپيماي جنگنده بومي توسط شهيد ستاري به فرمانده معظم كل قوا ارايه شده بود.
پس از اين موفقيت، متخصصان نيروي هوايي ارتش به فكر ساخت مدل ها و تجهيزات پيشرفته تري افتادند و بر همين اساس نيز در سال ۱۳۷۹ طراحي ساخت جنگنده «صاعقه» در مركز تكنولوژي و الكترونيك نيروي هوايي ارتش (اوج) با كمك دانشگاه شهيد ستاري رقم خورد و نخستين پرواز آزمايشي صاعقه پس از طراحي و ساخت توسط متخصصان ايراني، در اواخر بهار و اوايل تابستان۱۳۸۳ انجام شد.
دو پيش نمونه ديگر از اين هواپيما هم در سال ۱۳۸۵ پرواز آزمايشي خود را انجام دادند و سه نمونه ديگر هم ساخته و به ارتش پيوستند.
هواپيماي صاعقه در واقع پيشرفته تر از نوع اوليه خود (آذرخش) بود كه در طراحي بدنه و سامانه هاي اصلي آن، تفاوت هاي زيادي صورت گرفت كه البته اين هواپيما را آذرخش ۲ نيز ناميدند.
تفاوت اصلي اين جنگنده طراحي دو سكان عمودي در انتهاي آن است كه نسبت به جنگنده آذرخش متمايز مي شود.
پس از ساخت سري بعد اين جنگنده بومي كه با انجام تحقيقات فراوان روي نسل اول آن براي كاهش موارد منفي در آن صورت گرفت با همكاري نيروي هوايي و سازمان صنايع وزارت دفاع و پشتيباني نيروهاي مسلح انجام شد، در شهريور ماه ۱۳۸۶ دو فروند از سري جديد جنگنده هاي صاعقه در محل پايگاه يكم شكاري نيروي هوايي ارتش «مهرآباد»، با حضور فرماندهان عالي رتبه ارتش، سردار سرتيپ پاسدار مصطفي محمد نجار وزير دفاع و پشتيباني نيروهاي مسلح در دولت نهم و چند تن از نمايندگان مجلس شوراي اسلامي به نيروي هوايي تحويل داده شد.
پس از آن بود كه ساخت تعداد بيشتري از اين جنگنده در دستور كار صنايع هوايي وزارت دفاع قرار گرفت تا اين كه در شهريور ماه ۱۳۸۸ امير سرتيپ خلبان « حسن شاه صفي» فرمانده نيروي هوايي ارتش از تشكيل نخستين اسكادران جنگنده صاعقه در كشور در اسفند ماه سال ۱۳۸۸ در پايگاه دوم شكاري «تبريز» خبر داد.
فرمانده نيروي هوايي ارتش پس از توليد انبوه جنگنده هاي بومي صاعقه، تاكيد كرد كه با ورود و تشكيل اولين اسكادران تخصصي صاعقه، تمام گلوگاه هاي طراحي و ساخت اين هواپيما براي ما حل شده است و تلاش خواهيم كرد تا در آينده، نمونه هاي به روزتر و مدرنتري را وارد ناوگان هوايي نيروي هوايي ارتش كنيم.
هواپيماي صاعقه، هواپيماي جنگنده شكاري از كلاس هواپيماي دو سكانه است. از جمله فناوري هاي بسيار پيچيده و پيشرفته اين هواپيماي جنگنده كاملا بومي، مي توان به ارتقاء و بهينه سازي سيستم اويونيك و تسليحاتي هواپيما در سطح SRII، بومي سازي اقلام وندور مكانيكي و هيدروليكي اشاره كرد كه با تلاش مشترك متخصصان سازمان صنايع هوايي نيروهاي مسلح وابسته به وزارت دفاع و نيروي هوايي ارتش جمهوري اسلامي ايران به منصه ظهور رسيده است.
پس از آن بود كه نيروي هوايي ارتش با انتقال تجربيات خود به وزارت دفاع و پشتيباني نيروهاي مسلح مسووليت ساخت انواع هواپيماهاي جنگنده را برعهده وزارت دفاع گذاشت.
زماني كه سردار وحيدي در سال ۱۳۸۸ توانست به عنوان وزير دفاع و پشتيباني نيروهاي مسلح راي اعتماد اكثريت مطلق مجلس را براي حضور در دولت نهم كسب كند، نويد رشد و توسعه صنايع پايه كشور داده شد.
هواپيماي جنگنده «قاهر ۳۱۳» را مي توان نمونه منحصر به فرد رشد جهشي دانش هوايي ايران دانست كه باعث شد جمهوري اسلامي ايران نيز در زمره معدود كشورهاي توليد كننده جنگنده در جهان قرار گيرد.
هواپيماي فوق پيشرفته قاهر ۳۱۳ توسط متخصصان داخلي نيروي هوايي ارتش و وزارت دفاع و پشتيباني نيروهاي مسلح توليد شد.
نام اين هواپيماي جنگنده فوق پيشرفته از اسامي متبركه الهي به معناي «چيره شونده» گرفته شده و عدد ۳۱۳ نيز گرفته شده از اسم ابجد مادر حضرت ولي عصر (عج) (گل نرگس) است.
اين هواپيماي جنگنده داراي قابليت ها و ظرفيت هاي فوق العاده اي در نبردهاي هوايي است و در ساخت آن از آخرين فناوري ها و دستاوردهاي نوين عرصه دفاعي استفاده شده است.
اين جنگنده فوق پيشرفته با ايجاد تغييرات اساسي در يك نوع هواپيماي ديگر غير از صاعقه، طراحي و ساخته شده كه مي تواند تمام نيازمندي هاي نيروهاي مسلح به خصوص نيروي هوايي ارتش جمهوري اسلامي را در صحنه نبرد هوايي پاسخگو باشد.
البته گفته مي شود، ماموريت اصلي اين هواپيماي جنگنده فوق پيشرفته كه براساس نياز نيروهاي مسلح كشورمان براي جنگ هاي هوايي در فضاي آبي رنگ دريا كه داراي رفلكس نور و كنترل و جنگ هاي هوايي بسيار سخت و پيچيده است، طراحي و ساخته شده است.
سردار وحيدي در حاشيه رونمايي از هواپيماي جنگنده قاهر ۳۱۳ در سومين روز از دهه فجر سال ۹۱ گفت: توليد اين جنگنده در راستاي تحقق فرامين فرمانده معظم كل قوا بوده و تمام مراحل طراحي و ساخت اين جنگنده بومي توسط دانشمندان و متخصصان سازمان هوايي وزارت دفاع انجام شده است.
وي در تشريح ويژگي هاي جنگنده قاهر اظهارداشت: اين جنگنده پيشرفته با مشخصات ظاهري منحصر بفرد داراي سطح مقطع راداري بسيار كم و رادار گريز است كه مي تواند عمليات پروازي در ارتفاع پست (سطوح بسيار نزديك به زمين) را نيز انجام دهد.
سردار وحيدي، بهره برداري از مواد پيشرفته در ساخت هواپيما و سيستم هاي الكترو اويونيك پيشرفته را از ديگر ويژگي هاي قاهر ۳۱۳ دانست و افزود: اين جنگنده توانايي حمل تسليحات پيشرفته بومي را دارد.
وي با بيان اين كه جنگنده قاهر ۳۱۳ از قدرت تهاجمي بسيار بالايي برخوردار است، ادامه داد: اين جنگنده نماد برجسته اي از نبوغ، خلاقيت و جسارت دانشمندان متخصص وزارت دفاع و پشتيباني نيروهاي مسلح است.
سردار وحيدي از ديگر ويژگي هاي جنگنده كاملا بومي قاهر ۳۱۳ را قابليت نشست و برخاست در طول باند كوتاه، تعمير و نگهداري آسان و سريع اين هواپيما با توجه به بومي بودن آن عنوان كرد.
وي ادامه داد: جمهوري اسلامي ايران با تمام توان از منافع خود در سراسر جهان دفاع مي كند و اين جنگنده در راستاي همين هدف طراحي و ساخته شده است.
دكتر «محمود احمدي نژاد» رييس جمهوري اسلامي ايران نيز در حاشيه مراسم رونمايي از اين هواپيماي جنگنده در جمع خبرنگاران گفت: توان و قدرت دفاعي جمهوري اسلامي ايران و پيشرفت در اين عرصه براي تجاوز به هيچ كشوري نيست بلكه اين توان براي بازدارندگي است.
وي تصريح كرد: طراحي و ساخت اين هواپيماي شكاري فوق پيشرفته، كاملا در داخل كشور توسط متخصصان ايراني انجام شده كه داراي ويژگي هاي برجسته اي از جمله سيستم هاي پيشرفته است.
احمدي نژاد، طراحي و ساخت اين جنگنده را نشانه اعتماد به نفس، بيداري و حركت مستمر ايران دانست و يادآور شد: رونمايي از اين هواپيماي جنگنده نشان دهنده اين است كه متخصصان ايراني بسياري از مرزهاي دانش و پيشرفت را شكسته و از آن عبور كرده اند.
وي ادامه داد: ساخت قاهر نشان مي دهد كه هيچ كالا و فناوري در خارج از دسترس متخصصان ما نيست و صنعتگران ايراني به انقلاب و آزادي ملت ايران پايبند هستند.
وي، طراحي و ساخت هواپيماي جنگنده فوق پيشرفته قاهر ۳۱۳ توسط نيروهاي متخصص وزارت دفاع را همچنين از نشانه هاي عشق، ايمان و تعهد عنوان و اظهاراميدواري كرد كه اين هواپيما در توسعه قدرت نظامي ايران موثر باشد.
رييس جمهوري تاكيد كرد: قدرت نظامي ملت ايران براي توسعه طلبي و تجاوز به كشورهاي ديگر نيست و اين قدرت براي بازدارندگي و تجلي نبوغ ايراني براي اهداف انساني است.
مهندس «حسن پروانه» مديرعامل صنايع هوايي ايران و طراح هواپيماي جنگنده قاهر اف - ۳۱۳ نيز با اشاره به اين كه اين هواپيما روندهاي اجرايي خود را طي كرده و به مرحله رونمايي رسيده است، اعلام كرد: اين جنگنده بايد تست هاي تاكسي و پروازي و در نهايت آزمايش هاي تسليحاتي خود را طي كند كه به مرحله عملياتي برسد، اما زمان مشخصي نمي توان براي آنها تعيين كرد.
سردار وحيدي نيز در گفت و گو با يك شبكه خبري اظهارداشت: همه قسمت هاي اين هواپيما به دست مهندسان ايراني صنايع هوايي ساخته شده و اين جنگنده در برخي جهات بي نظير است، زيرا به شكلي طراحي شده كه بتواند مأموريت هاي خود را به آساني و براساس آنچه كه ضرورت اقتضا مي كند، انجام دهد.
وي افزود: اين جنگنده همچنين از سامانه هاي الكترونيكي جديدي برخوردار است و مي تواند در سطوح پايين پرواز كند و رادار گريز است.
سردار وحيدي اظهار داشت: قاهر ۳۱۳ قدرت مانور بالايي دارد و مي تواند با سرعت زياد به اهداف خود دست يابد.
وزير دفاع و پشتيباني نيروهاي مسلح با اشاره به قابليت حمل سلاح توسط اين هواپيما گفت: ويژگي هاي اين جنگنده، آن را به يك هواپيماي پيشرفته تبديل كرده است.
سردار وحيدي تاكيد كرد: ما توان توليد انبوه اين هواپيما را داريم و در مدت كوتاهي اين هواپيماي جنگي را در خدمت نيروهاي مسلح ايران قرار خواهيم داد.
وي تصريح كرد: وزارت دفاع علاوه بر اين جنگنده، هواپيماهاي ديگري مانند آذرخش ساخته است و اين روند به اين جا ختم نخواهد شد و كارهاي بزرگ ديگري در دستور كار خواهيم داشت تا در زمينه صنايع هوايي و ديگر صنايع نظامي به پيشرفت زيادي برسيم.
وزير دفاع در مصاحبه ديگري درباره پروژه شفق و توقف آن پس از رونمايي از قاهر گفت: جنگنده قاهر ۳۱۳ و شفق دو پروژه مجزا هستند و ساخت شفق به طور مستقل توسط مجريان ذي ربط اين موضوع در وزارت دفاع مشغول پيگيري است.
وي با رد موضوع توقف ساخت اين جنگنده در كشور گفت: طراحي به‌ روز و ساخت اين جنگنده ايراني همچنان در دستور كار قرار دارد و برنامه ريزي و تلاش براي توليد آن همچنان ادامه خواهد داشت.
از ويژگي هاي اين هواپيما مي توان به طراحي ويژه و آيروديناميك تحسين برانگيز آن اشاره كرد.
از شكل و شمايل هواپيما و ورودي هاي هواي موتور آشكار است كه طراحان تلاش بسياري به خرج داده اند تا بازتابش راداري هواپيما را به كمترين حد ممكن برسانند تا امكان كشف و رهگيري آن دشوارتر باشد.
شفق را در واقع مي توان اولين هواپيماي جنگي «استيلث» ايراني به حساب آورد زيرا نوع سازه به كار رفته در آن به شكل مناسبي اجازه حمل انواع بمب و موشك هاي هوابه هوا و هوا به زمين و همچنين انواع بمب با هدايت ليزري را به اين هواپيماي توانمند مي دهد.
احتمالا طراحان با آينده نگري امكان استفاده از موشك هاي هدايت شونده را در اين هواپيما درنظر داشته اند. اولين نمونه اين هواپيما در نمايشگاه صنايع هوايي سال ۲۰۰۲ در ابعاد واقعي به نمايش گذاشته شد.
به هرحال به گفته مهندسان خارجي، شفق گام تحسين برانگيزي در صنايع هوايي ايران به حساب آمده و طراحي و ساخت آن موجب افتخار و سربلندي ايرانيان است.
نيروي هوايي ارتش از هواپيماهاي جنگنده شكاري و بمب افكن ديگري مانند اف ۴، اف۵، اف۱۴، سوخو۲۴، ميگ۲۹ و ميراژ، اف-۷ام، سوخو۲۵ در ماموريت هاي خود استفاده مي كند.

**طراحي و ساخت هواپيماهاي سبك تفريحي و آموزشي فجر۳
فجر ۳ يك هواپيماي تمام كامپوزيت ملخي با موتور پيستوني به ظرفيت چهار نفر است كه تمامي مراحل طراحي و ساخت آن توسط محققان و متخصصان صنعت هوايي و مواد تركيبي فجر وزارت دفاع و پشتيباني نيروهاي مسلح انجام شده است.
اين هواپيما نخستين پرواز خود را در سال ۱۳۷۳ انجام داده و در سال ۱۳۷۸ با پشت سر گذاشتن ۲۵۰ ساعت آزمايش پروازي موفق به دريافت گواهينامه نوع (Type Certificate) مطابق با مقررات استاندارد هوايي اروپا jar -۲۳ شد.
جنس تمام اجزاي سازه اصلي فجر ۳ كامپوزيت (اپوكسي گلاس) مي‌باشد كه نقاط حساس و پرتنش نظير تيرهاي بال و دم توسط فيبركربن تقويت شده است.
موتور هواپيماي فجر ۳ از نوع شش سيلندر انژكتوري با قدرت خروجي ۲۷۰ اسب بخار و ارابه فرود آن از نوع سه چرخه با قابليت جمع شوندگي با قواي محركه هيدروليك است.
صنعت هوايي و مواد تركيبي فجر در سال ۱۳۷۰ با هدف ايجاد فن آوري مواد كامپوزيت و تركيبي با حمايت وزارت دفاع، وزارت راه و طراحي دفتر همكاري‌هاي فن‌ آوري رياست جمهوري تاسيس و در كنار آن در راستاي اعتلاي صنعت هوايي كشور و دستيابي به فن آوري طراحي و ساخت هواپيماي سبك، طراحي و ساخت يك هواپيماي چهارنفره با سازه تمام كامپوزيتي را در دستور كار خود قرار داد.
راه اندازي خط توليد انبوه هواپيماي فجر۳ جهت تامين نيازهاي كشور به هواپيماي سبك، اشاعه دانش طراحي هواپيما به ساير مراكز داخلي، گسترش دانش طراحي سازه‌هايي از جنس مواد مركب و همكاري در طراحي و اجراي طرح‌هاي هوايي و سازه‌هاي كامپوزيتي در كشور از جمله اهدافي است كه براي آينده اين طرح در نظر گرفته شده است.
متخصصان اين صنعت علاوه بر فعاليت‌ها و دستاوردهايي كه به عنوان يك واحد پيشرو صنعت كامپوزيت در بخش خودرو و صنايع دريايي از جمله ساخت نخستين‌ هاوركرافت (هواناو) كامپوزيتي در داخل داشته‌اند، به طراحي و ساخت دو نوع هواپيماي ديگر نيز دست يافتند.
اين هواپيماهاي دو نفره هواپيماي كامپوزيتي فجر ۲۰ و هواپيماي تمام فلزي فجر ۲۲ هستند كه آماده واگذاري به بهره برداران بخش‌هاي دفاعي و غيردفاعي است.
اين در حالي است كه هواپيماهاي ساخته شده با توجه به ويژگي‌ها و قابليت‌هايي كه دارند و همچنين به دليل فن‌آوري بومي به كار رفته در آنها مي‌توانند به عنوان بهترين انتخاب براي آموزش خلباني، شناسايي و گشت زني در مرزها و سواحل كشور، ‌كنترل تردد كشتي‌ها و جاده‌ها ترابري سبك و انتقال مراسلات پستي، جابجايي مسوولان، كنترل آلودگي درياها،‌ پروازهاي تفريحي، سم پاشي و ... مورد استفاده بخش‌هاي مختلف قرار گيرند.
فائز نيز نخستين هواپيماي تك سرنشين دو موتوره ايران است كه در بهمن ماه سال ۸۸ توسط سردار وحيدي رونمايي شد.
ساخت اين هواپيما با استفاده از توانمندي و ظرفيت هاي خالي بخش دفاع در خدمت توسعه و پيشرفت كشور، در حوزه هاي غيرنظامي طراحي و ساخت شده است.
اين هواپيماي دو موتوره با سازه تمام كامپوزيت و ۱۷۵ كيلوگرم وزن با سرعت ۲۲۰ كيلومتر در ساعت از انعطاف و چالاكي خاصي برخوردار است.
از ويژگي هاي اين هواپيما مي توان بكارگيري چتر براي بازيابي هواپيما به همراه خلبان در شرايط اضطراري، قابليت مونتاژ و بهره برداري در زماني كمتر از ۵ دقيقه به علت طراحي و پيكره بندي جزء به جزء، قابليت نصب و افزايش ظرفيت سوخت در بخش هاي بال و بدنه، امكان حمل و نقل آسان و قيمت ارزان را از ديگر ويژگي هاي اين هواپيما برشمرد.
هواپيماي فائز با قابليت آب نشيني و دو زيست بودن، حمل محموله هاي شناسايي، درماني، پشتيباني و ارتقاء براي تبديل شدن به هواپيماي دو نفره قادر است ماموريت هاي گشت زني، مراقبتي، تفريحي و ورزشي آكروباتيك را انجام دهد.
اين هواپيماي تك سرنشين ايراني از قابليت پرواز ۶ ساعته تا اوج ۱۶ هزار پايي و فرود بر سطح دريا با وزن ۷۵ كيلويي برخوردار است.
از مشخصات اين هواپيما مي توان به دو موتوره بودن با ۲۰ اسب بخار و قابليت پرواز حتي با يك موتور نام برد. اين هواپيما هم اكنون يك نفره بوده و در حال تبديل به قابليت ۲ نفره است.