دستاوردهاي دولت (45)؛رشد ۸۰ درصدی آبرسانی به روستاها در دولت احمدی نژاد

هرچند که دولت دهم روزهای آخر دوره کاری خود را سپری می کند اما نگاه منصفانه به عملکرد دولت در هشت سال گذشته نشان می دهد که با وجود همه کارشکنی های داخلی و خارجی، روند خدمت رسانی در بخشهای مختلف چشمگیر است. آمارهای صنعت آب و فاضلاب کشور نیز نشان می دهد تلاشهای دولتهای نهم و دهم در این بخش قابل توجه بوده است. درصد رشد خدمات ارائه شده در این بخش در پایان سال 91 نسبت به سال 1384 حکایت از رشد خدمات در تمام شاخصها و بخشهای مرتبط با این حوزه است.

ارتقای شاخص های بهداشتی
توسعه شبکه های آب و فاضلاب در هر جامعه ای نقش غیر قابل انکاری در توسعه شاخص های بهداشتی مردم آن جامعه ایفا می کند.
طبق آمارهای موجود شاخص مطلوبیت کلر باقیمانده در شبکه آب به عنوان یکی از شاخصهای مطرح در زمینه بهداشت آب، از 95 درصد در سال 1384 به بیش از 98درصد در سال 1391 ارتقا یافته است. همچنین شاخص مطلوبیت میکروبی نیز از 94.9 درصد در سال 1384 به 97.1 درصد در سال 1391 افزایش یافته است.
آزمایشگاه های میکروبی و شیمیایی در بخش آب و فاضلاب شهری و روستایی از مهمترین عوامل ارتقای سطح بهداشت به شمار می رود. دولت های نهم و دهم عملکرد قابل قبولی در این بخش داشته اند، به طوری که تعداد این آزمایشگاه ها از 280 واحد در سال 1384 به 825 واحد در زمان کنونی رسیده و رشد سه برابری را نشان می دهد.
علاوه بر این تعداد آزمایشگاه های آب از 15 واحد در ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی به 215 واحد در ابتدای دولت نهم، 339 واحد در ابتدای دولت دهم و 383 واحد تاکنون رسیده است.
همچنین تعداد آزمایشگاه های فاضلاب نیز از 2 واحد در ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی به 64 واحد در ابتدای دولت نهم، 93 واحد در ابتدای دولت دهم و 143 واحد در زمان کنونی رسیده است.

کاهش پنج درصدی هدر رفت آب
هدررفت آب در بخش شرب، بخش قابل توجهی از منابع مالی کشور را از بین می برد به طوری که امروز سازمانهای جهانی فعال در بخش آب با رویکرد اقتصادی به آب، اصطلاح شاخص آب بدون درآمد را وارد ادبیات فنی و اقتصادی خود کرده اند.
بر اساس گزارش شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور، در هشت سال فعالیت دولت های نهم و دهم ، هدر رفت آب در این بخش بیش از پنج درصد کاهش یافته و از نابودی بخش قابل توجهی از منابع کشور جلوگیری شده است. این در حالی است که کاهش این میزان هدر رفت از شبکه آبرسانی صرف هزینه های بالایی را می طلبید.

تنوع بخشی منابع مالی ،تسریع در اجرای طرح های آب و فاضلاب
متکی بودن طرحهای انتقال آب، شبکه های فاضلاب و احداث تصفیه خانه ها به منابع دولتی باعث شده بود عمر اجرای این پروژه ها در برخی از موارد به بیش از 30 سال برسد و چشم انداز روشنی هم از اتمام آن وجود نداشته باشد.
این در حالی است که در مدت 30 سال ، جمعیت ساکن در مناطقی که قرار است این طرح ها اجرا شود ، تغییرات زیادی می کند و عدم تناسب این طرح ها با واقعیات اجتماعی و اقتصادی ، توجیه آن را زیر سوال می برد. از این رو تنوع بخشی به تامین مالی طرح های آب و فاضلاب و جذب منابع مالی غیر از منابع دولتی همواره از ارزوهای دست اندرکاران این صنعت بوده است.
دولت های نهم و دهم در این زمینه گام های بلندی برداشتند و موفق شدند عمر اجرای این طرح ها را به کمتر از پنج سال برسانند. در سال گذشته چندین قرارداد بیع متقابل با هدف تصفیه پساب و فروش آن به بخش صنعت در شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور منعقد شد که زمان اجرای اغلب این پروژه ها سه سال بوده است.
اخذ تسهیلات از بانک های بین المللی (بانک جهانی، بانک توسعه اسلامی و بانک اکو) به میزان 830 میلیون یورو ، عقد قراردادهای بیع متقابل به میزان 9700 میلیارد ریال به طور عمده به منظور بهره برداری از پساب تصفیه شده فاضلاب و تامین نیاز آبی صنایع از مهمترین اقدامات دولتهای نهم و دهم در این زمینه بوده است.
از دیگر اقدامات دولت برای تنوع بخشی مالی طرحهای آب و فاضلاب می توان به انعقاد قرارداد به روش BOO (ساخت، اجرا و مالکیت)و BOT (ساخت، اجرا و انتقال) به مبلغ 12 هزار میلیارد ریال اشاره کرد.

انعقاد 48 قرارداد بهره برداری و ساخت تاسیسات آب شیرین کن
واقع شدن کشور در نیمه خشک کره زمین باعث شده است تامین پایدار آب شرب به ویژه در مناطق مرکزی و جنوبی از جدی ترین دغدغه های متولیان آب کشور شود. در راستای رفع این نگرانی ، شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور در سال های اخیر 48 قرارداد بهره برداری و ساخت تاسیسات آب شیرین کن به ظرفیت 260 هزار متر مکعب در شبانه روز را با بخش خصوصی منعقد کرده است.

طرح های بزرگ آبرسانی؛ ازغدیر تا کوثر
بهره برداری از طرح های بزرگ آبرسانی از جمله طرح آبرسانی سد دوستی به مشهد ، آبرسانی از سد کوثر به 5 استان، 24 شهر و 1200 روستا و روستاهای حاشیه خلیج فارس، آبرسانی از سد کمال صالح به اراک، آبرسانی از سرشاخه های دز به قم، آبرسانی به زابل و شهرهای مسیر و بهره برداری از فاز اول طرح آبرسانی از سد گاوشان به کرمانشاه، از دستاوردهای مهم دولت های نهم و دهم در بخش آبرسانی به شمار می رود.
علاوه بر این بزرگترین طرح آبرسانی کشور در استان خوزستان با ظرفیتی بالغ بر سالانه 750 میلیون متر مکعب در قالب طرح غدیر شروع شد که فاز نخست آن به بهره برداری رسیده است.
همچنین در دولت های نهم و دهم 4 واحد تصفیه خانه بزرگ فاضلاب تهران، تصفیه خانه های فاضلاب همدان، رشت، بابل، ساری ، اراک، ارومیه و سنندج مورد بهره برداری قرار گرفت.

رشد جمعیت شهری تحت پوشش آب شرب بهداشتی به بیش از 99 درصد
جمعیت تحت پوشش آب شرب و بهداشتی در مناطق شهری در ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی 75.3 درصد بوده است. این رقم در سال 1384 و ابتدای فعالیت دولت نهم به98 درصد،در آغاز به کار دولت دهم به 98.48 درصد و امروز به 99.2 درصد ارتقا یافته است.
علاوه بر این جمعیت تحت پوشش آب شرب در مناطق روستایی از 12 درصد در ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی به 65 درصد در آغاز دولت نهم رسید. این شاخص در ابتدای فعالیت دولت دهم به 74.6 درصد و اکنون به 78 درصد رسیده است.

آبرسانی به بیش از 14 هزار روستا در دولت دهم
دولت های نهم و دهم همواره بسط عدالت را سرلوحه شعارهای خود قرار داده بودند و در هشت سال عمر کاری خود بر عهد خود با طبقات محروم جامعه پایبند بودند. تعداد روستاهای تحت پوشش خدمات آبرسانی از سه هزار و 500 روستا در ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی به 18 هزار روستا در ابتدای دولت نهم رسید. تعداد روستاهای تحت پوشش خدمات آبرسانی در ابتدای دولت دهم به 31 هزار و اکنون به 32 هزار و 500 روستا رسیده است.
تعداد مشترکان آب شرب هم از رشد قابل توجهی برخوردار بوده ، به طوری که از 2.7 میلیون فقره در ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی به 9.1 میلیون فقره در ابتدای دولت نهم ، 11.3 میلیون فقره در آغاز دولت دهم رسید و امروز تعداد مشترکین آب در کشور به 13.67 میلیون فقره بالغ شده است.

افزایش 50 درصدی ظرفیت تامین آب از سالانه 6.4 میلیارد متر مکعب به 9.7 میلیارد متر مکعب
ظرفیت تامین آب کشور از سالانه 1.5 میلیارد مترمکعب در ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی به 6.4 میلیارد متر مکعب در آغاز به کار دولت نهم ، 7.8 میلیارد متر مکعب در ابتدای دولت دهم و این رقم اکنون به 9.7 میلیارد متر مکعب رسیده است. عملکرد دولتهای نهم و دهم در این زمینه نشان دهنده افزایش بیش از 50 درصدی در ظرفیت تامین آب می باشد.
هم سو با افزایش 50 درصدی ظرفیت تامین آب کشور، تعداد تصفیه خانه های آب هم در سال های فعالیت دولتهای نهم و دهم از رشد بی نصیب نبوده و رشدی بیش از 56 درصد را تجربه کرده است. تعداد این تصفیه خانه ها در ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی 28 واحد بود و امروز به 119 واحد رسیده است. تعداد این تصفیه خانه ها در سال 1384 برابر با 76 واحد و در سال 1388 به میزان 94 واحد بوده است.
ظرفیت تامین آب شرب از طریق تصفیه خانه ها سالانه 0.76 میلیارد متر مکعب در سال نخست پیروزی انقلاب اسلامی بود که این رقم در آغاز به کار دولت نهم به 2.1 میلیارد متر مکعب و در آغاز به کار دولت دهم 3،2 میلیارد متر مکعب بود. امروز این رقم به 3.6 میلیارد متر مکعب رسیده است. در این بخش نیز عملکرد دولت های نهم و دهم منجر به افزایش بیش از 70 درصدی در ظرفیت تامین آب شرب از طریق تصفیه خانه ها شده است.

رشد 68 درصدی طول خطوط انتقال آبرسانی
گزارش شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور حاکی است در ابتدای فعالیت دولت نهم در سال 1384 طول خطوط انتقال آبرسانی 16 هزار کیلومتر بود و این رقم در آغاز به کار دولت دهم به 23 هزار کیلومتر و امروز به بیش از 27 هزار کیلومتر رسیده که در مقایسه با آغاز به کار دولت نهم بیش از 68 درصد رشد نشان می دهد.
همچنین طول شبکه توزیع آب از 24 هزار کیلومتر در ابتدای پیروزی انقلاب به 98 هزار کیلومتر در ابتدای دولت نهم رسید. در سال 1388 و آغاز به کار دولت دهم این رقم به 125 هزار کیلومتر رسید و اکنون شبکه توزیع آب کشور 137 هزار کیلومتر طول دارد که در این بخش نیز دولتهای نهم و دهم طول شبکه توزیع آب را 40 درصد افزایش داده اند.
شبکه فاضلاب
جمعیت تحت پوشش خدمات فاضلاب در مناطق شهری از 8.5 درصد در ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی به 25.5 درصد در آغاز به کار دولت نهم و34 درصد در ابتدای دولت دهم افزایش یافته است. جمعیت تحت پوشش خدمات فاضلاب در مناطق روستایی نیز امروز به 38.82 درصد ارتقا یافته است.
شبکه های جمع آوری و انتقال فاضلاب شهری در ابتدای انقلاب اسلامی 2 هزار و 800 کیلومتر بود و در آغاز به کار دولت نهم به 28 هزار و 500 کیلومتر بالغ شده است. همچنین میزان شبکه های جمع آوری و انتقال فاضلاب شهری در ابتدای دولت دهم در سال 1388 به 37 هزار کیلومتر رسید و اکنون رقم 49 هزار کیلومتر برای آن ثبت شده که رشدی 72 درصدی را نسبت به ابتدای دولت نهم نشان می دهد.
تعداد مشترکین فاضلاب که در ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی تنها 280 هزار فقره بود در ابتدای دولت نهم به 2.64 میلیون فقره رسید. تعداد این مشترکان در ابتدای دولت دهم از مرز 3.58 میلیون فقره نیز گذشت و امروز به 4.68 میلیون فقره رسیده است. در این بخش نیز رشدی 77 درصدی مشاهده می شود.
همچنین تعداد تصفیه خانه های فاضلاب از چهار واحد در ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی به 87 واحد در ابتدای دولت نهم، 120 واحد در ابتدای دولت دهم و امروز تعداد تصفیه خانه های فاضلاب کشور بالغ بر 146 واحد می شود که نسبت به آغاز به کا ردولت نهم 68 درصد رشد نشان می دهد.