اظهارات مقامات مذاکره کننده ایران نیز بیانگر آن است برخلاف تاکید اولیه آنان بر لغو یکپارچه همه تحریم‌ها، پیش شرط های آمریکایی ها را برای توقف تحریم‌ها پذیرفتند.

به گزارش «پايگاه خبري تحليلي رئيس جمهور ما»؛در حالی که ۱۶ ماه از آغاز مذاکرات گام نهایی می گذرد برای اولین در مذاکرات فعلی وین چگونگی لغو تحریم ها در صدر اولویت دستور کار مذاکراتی تیم هسته ای قرار گرفته است، البته بررسی روند مذاکرات نشان می دهد تیم مذاکره کننده ایران به دنبال لغو یکباره همه تحریم ها نیست.
هر چند وزارت امور خارجه ایران برخلاف کشورهای ۱+۵ ، مفاد فکت شیت آمریکا را تایید نکرده است با این حال بر اساس بیانیه مطبوعاتی لوزان تحریم هایی که آمریکا قرار است در توافق نهایی آن را متوقف کند سه قید اساسی دارد.
اول آنکه، توقف تحریم ها شامل «تحریم های مالی و اقتصادی ثانویه» می شود.
در توضیح پسوند ثانویه در این بخش از بیانیه مطبوعاتی باید اشاره داشت:
تیم مذاکره کننده آمریکا تحریم های خود علیه ایران را به دو دسته تقسیم کرده است که بر این مبنا تحریم های اولیه یعنی همه افراد آمریکایی و شرکت های خارجی که بخشی از سهامدارانش آمریکایی باشند. تحریم های ثانویه یعنی شرکت های خارجی (غیرآمریکایی ای) که هیچ سهامدارش آمریکایی نیست. طبیعی است که در این صورت بخش اندکی از شرکت ها و افراد از لیست تحریم ها خارج می شود.
دومین قیدی که آمریکایی ها برای توقف تحریم ها وضع کرده اند ، تحریم های «صرفا هسته ای» است.
در توضیح این مطلب نیز ذکر این نکته ضروری است که مقامات آمریکایی پس از پیروزی انقلاب به ۴ علت ایران را مورد تحریم قرار دادند که عبارت است از : عدم اشاعه ، حقوق بشر ، تروریسم و سایر موارد. نکته قابل تامل آنکه از ۲۸ مورد تحریم های دولت و کنگره آمریکا تنها ۵ مورد تحریم های صرفا هسته ای هستند که در صورت موافقت دولت و کنگره به صورت موقت رفع می شود.
سومین قید نیز که در بیانیه مذاکرات لوزان آمده، توقف تحریم های آمریکا منوط به راستی آزمایی تعهدات ایران از سوی آژانس شده است.
پس با استناد به بیانیه لوزان که مورد تایید همه طرف های مذاکره حتی وزارت امور خارجه ایران است، می توان به این نتیجه رسید که تیم مذاکره کننده در شرایط فعلی به دنبال رفع بخشی از تحریم ها بر اساس جدول زمانبدی است که با استراتژی لغو یکباره تحریم ها بلافاصله پس از اجرای توافق کاملا تفاوت دارد.
اظهارات مقامات مذاکره کننده ایران نیز بیانگر آن است برخلاف تاکید اولیه آنان بر لغو یکپارچه همه تحریم ها، پیش شرط های آمریکایی ها را برای توقف تحریم ها پذیرفتند.
آقای عباس عراقچی عضو ارشد تیم مذاکره کننده ایران ۲۸ خرداد ۱۳۹۳ در جریان مذاکرات گام نهایی با اشاره به ایده جدول زمانبدی رفع تحریم ها گفت: «لغو تمامی تحریم ها علیه ایران نمی تواند یک دفعه صورت گیرد».
وی دراین باره به خبرنگاران گفته بود: «تحریم‌ها نمی‌تواند یک دفعه برداشته شود چون اقدامات ما هم نمی‌تواند یک دفعه برداشته شود، این یکی از سخت‌ترین بخش‌های مذاکره‌ است که در حال بحث بر روی آن هستیم. طبعا رفع تمامی تحریم‌ها مدنظر ماست و در یک جدول زمانی باید همه تحریم‌ها برداشته شود و آن جدول زمانی از نقطه نظرات مورد اختلاف ماست. او گفت: سختی کار این است که چطور گام‌های موازی را در طول اجرای توافق برداریم.»
مجید تخت روانچی نیز در نشست بررسی مذاکرات لوزان که در دانشگاه علامه برگزار شد، بدون اشاره مستقیم به آن قسمت از بیانیه مطبوعاتی لوزان که بر توقف تحریم های صرفا هسته ای اشاره دارد و در توجیه اقدام تیم هسته ای در پذیرش این قید اساسی گفت: در مذاکرات فقط درباره موضوع هسته‌ای گفت‌وگو می‌کنیم و تمامی تحریم‌های مرتبط با برنامه هسته‌ای در صورت حصول توافق لغو خواهد شد. ما از ابتدا هم نمی‌خواستیم درباره موضوعات دیگر مثل حقوق بشر صحبت کنیم، طبیعی است که تنها در این مذاکرات، تحریم‌های هسته‌ای لغو شود.
این در حالی است که تخت‌روانچی ۱۷ اردیبهشت ۱۳۹۳ در گفتگو با "گاردین" شرط دستیابی به توافق را لغو همه تحریم ها ( نه تحریم های صرفا هسته ای) بیان کرده بود: اگر قرار باشد به یک توافق برسیم باید تمام تحریم‌ها لغو شود و این وابسته به آنها (آمریکایی‌ها و اروپایی‌ها) است که کار خود را انجام دهند.
محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه ایران نیز در جریان مذاکرات وین ۴ گفته بود: هر توافقی که شود حتما باید در آن لغو تمام تحریم‌ها یک قسمت جدانشدنی توافق نهایی باشد.
پیش شرط سوم اشاره شده در بیانیه مطبوعاتی لوزان نیز صراحتا رفع این دست از تحریم ها را منوط به بازرسی های آژانس کرده است .
در همین زمینه وزیر انرژی آمریکا ۳۰ فروردین سال جاری در گفتگو با نشریه بلومبرگ با تاکید بر طولانی بودن مدت رفع تحریم‌ها به رغم خواسته ایرانیان، شرایطی هم برای توافق احتمالی تعیین کرد و گفت: «بازرسان بین‌المللی باید به همه جا دسترسی داشته باشند تا رفع تحریم‌ها کلید بخورد.ما انتظار داریم که در هر زمان به هر جا دسترسی داشته باشیم.»
وی با اشاره به روند اجرای تعهدات ایران در روزهای پیش از شروع روند تخفیف، دقیقاً گفت: «به نظر من حداقل ۶ ماه لازم است تا آن مراحل انجام شود؛ البته ایران می تواند این مدت زمان را افزایش دهد و یا با افزایش سرعت کار، آن را کاهش دهد.»
کاخ سفید: تحریم های به صورت مرحله ای کم می شود
اما علاوه بر مونیز، جاش ارنست، سخنگوی کاخ سفید نیز دو روز پیش از آغاز دور جدید مذاکرات درباره چگونگی لغو تحریم ها با تایید اطلاعات بیانیه مذاکراتی لوزان ، گفت: «معنی ندارد که ایران بگوید کف خواسته‌های ما، برداشته شدن یکجای تحریم‌ها است. ما قاطعانه می‌گوییم؛ در صورت توافق، تحریم‌ها به صورت مرحله‌ای کم خواهد شد.»
وی که از به کار بردن کلمه لغو ابا داشت در ادامه افزود: «ایران در توافق نهایی، تعهدات بسیار جدی به ۱+۵ خواهد داد و اگر به بازرسی‌های سرزده تن دهد و اقدامات چشمگیر و مهم را در راستای تعهدات خود به کار بندد، آنگاه روند تخفیف تحریم‌ها آغاز خواهد شد.»
علاوه بر این سخنگوی وزارت خارجه آمریکا نیز روز دوشنبه هفته جاری تأکید کرد که موضع واشنگتن درباره تحریم‌ها تغییری نکرده و تحریم‌های ایران به صورت مرحله‌ای برداشته می‌شود . ماری هارف نیز در توضیح موضع واشنگتن درباره کاهش تحریم‌های ایران از به کار بردن کلمه لغو تحریم ها اجتناب کرد و گفت: «هیچ تغییری به طور قطع در موضع ما در خصوص کاهش مرحله‌ای تحریم‌ها بعنوان بخشی از توافق جامعه به وجود نیامده است. ما همیشه گفته‌ایم که ایران تنها زمانی کاهش تحریم‌ها دریافت می‌کند که تأیید شود تمامی گام‌های هسته‌ای را تکمیل کرده است اما تمامی این اتفاقات در روز اول (اجرای توافق نهایی) رخ نمی‌دهد. برخی از این گام‌ها تا جایی که متوجه شدم، فنی است، آنها گام‌های بسیار پیچیده فنی است که احتمالاً همانطور که گفتیم چندین ماه به طول می‌انجامد.»
هر چند تیم مذاکره کننده هسته ای ایران با عدم انتشار فکت شیت، از ارائه جزییات مذاکرات خودداری می کند اما اگر همان تفاهم لوزان مبنای توافق نهایی قرار بگیرد و تیم مذاکره کننده به تخفیف مرحله ای تحریم ها راضی شود، عملا تیم هسته ای در ازای تعطیلی صنعت هسته ای ایران و باقی گذاشتن یک برنامه سمبلیک و دکوری، هیچ امتیازی را به دست نیاورده است. (+)

کمیل نقی پور
"Our President, analytical news site"