در مناظره ای که پخش شد، یک نیرو یا یک ضلع اصلی مناظره غایب بود و آن دولتی است که هشت سال سرکار بوده است و باید کارنامه خود را ارائه کند .پایه تصمیم مخاطب کارنامه فعلی است و ارائه این کارنامه و نقد آن است که مخاطب را به سمت تصمیم نهایی هدایت می کند.

اولین مناظره تلویزیونی هشت کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری در شرایطی برگزار شد که نحوه برگزاری آن اعتراض کاندیداها ، مخاطبان و رسانه ها را در پی داشت. مجری این مناظره در جریان اجرای این برنامه و در پاسخ به اعتراض کاندیداها نسبت به ارائه سوالات  گفت: این سوالات و ساختار این برنامه با نظر اساتید و کارشناسان ارتباطات طراحی شده است. تعدادی از اساتید ارتباطات دانشگاههای امام صادق ( ع)، علامه طباطبایی و علوم و تحقیقات در گفتگو با شبکه ایران به ارزیابی این برنامه پرداختند:

صدا وسیما نام اساتید ارتباطات طراح مناظره را معرفی کند

دکتر حسام الدین آشنا استاد ارتباطات دانشگاه امام صادق (ع) گفت: از صدا و سیما درخواست می کنم نام پنج نفر از اساتید ارتباطات را که در طراحی سوالات و ساختار این برنامه، نظر مشورتی آنها پرسیده شده بود را معرفی کند و از اساتید ارتباطات سراسر کشور می خواهم که اگر در طراحی این مناظره نظر ایشان پرسیده شده بود، نام خود را معرفی نمایند.
 

صدا و سیما آگاهانه می خواست مردم را سرگرم کند/ ضلع اصلی مناظره غایب بود

دکتر افخمی استاد ارتباطات دانشگاه علامه طباطبایی در گفتگو با شبکه ایران با تاکید بر اینکه در ارائه مشورت برای ساختار این برنامه هشت وجهی ما هیچ دخالتی نداشتیم گفت: دو سه ماه پیش یک فرم نظر سنجی به ما ارائه شد و درآن نظرات ما درباره مناظره های چهار سال پیش جویا شده بود. ولی این ارتباطی با منظره انتخاباتی که برگزار شد، نداشت.
دکتر افخمی در باره ارزیابی خود از این مناظره گفت: به قول معروف می گویند که علف باید به دهان بزی شیرین باشد. ما دیدیم که همه کاندیداها نسبت به نحوه برگزاری این مناظره اعلام نارضایتی کردند.
استاد ارتباطات دانشگاه علامه طباطبایی افزود: از منظر دانشگاهی و ارتباطی باید گفت این برنامه یک پدیده تلویزیونی بود نه یک مناظره تلویزیونی. این برنامه هیچیک از ویژگی های یک مناظره انتخاباتی را نداشت. مناظره انتخاباتی دنباله مناظره سیاسی است.
وی افزود: اصل و محور مناظره ها بحث روی یک موضوع مشخص است. عملکرد حزب و قدرت حاکم در برابر برنامه و نقد حزب و قدرت سایه قرار می گیرد. مخاطب در مناظره، عملکرد فعلی را باید با برنامه ای که وعده داده می شود و نقدی که بر عملکرد می شود در کنار هم قرار دهد و بسنجد اما در مناظره ای که پخش شد، یک نیرو یا یک ضلع اصلی مناظره غایب بود و آن دولتی است که هشت سال سرکار بوده است و باید کارنامه خود را ارائه کند .پایه تصمیم مخاطب کارنامه فعلی است و ارائه این کارنامه و نقد آن است که مخاطب را به سمت تصمیم نهایی هدایت می کند.
دکتر افخمی درباره بخش دوم مناظره گفت: بخش دوم این مناظره اصلا شکل و شمایل انتخابات و سیاست را نداشت. این بخش بیشتر به ماهیت تلویزیون که می خواهد سرگرم کننده باشد شبیه بود. در مناظره باید برنامه کاندیدا ارائه شود و مورد بحث قرار گیرد و در کنار آن کارنامه موجود هم مورد نقد قرار گیرد. همچنین باید فضایی ایجاد شود تا منش و سلوک کاندیدا مورد شناخت و ارزیابی مخاطب قرار گیرد. هیچکدام اینها در این برنامه وجود نداشت. به نظر می رسد با توجه به طولانی بودن برنامه، مسئولان صدا و سیما بر این نکته که مخاطبان حوصله نمی کنند این برنامه را تا آخر دنبال نماید واقف بودند و اگاهانه می خواستند با طرح سوالات چهار گزینه ای و ارائه عکس، مخاطب را سرگرم نمایند.
این استاد دانشگاه در ادامه گفت: اشکال اصلی این مناظره به اشکال ساختاری تلویزیون در ایران بر می گردد. کارکرد اصلی تلویزیون در کشور ما سرگرمی و پخش سریال و برنامه های ورزشی و اخبار است. تلویزیون تا کنون در عرصه سیاست به این معنا که فرصت به همه گرایش های سیاسی فعال در جامعه داده شود تا دیدگاههای خود را مطرح کنند و دولت هم کارنامه خود را ارائه نماید، واردنمی شود اما درآستانه انتخابات یک مرتبه حجم سنگینی از برنامه های انتخاباتی در بخش های مختلف پمپاژ می شود.
استاد دانشگاه علامه طباطبایی افزود: این در حالی است که در کشورهای دیگر تلویزیون در طول چهار سال پا به پای مطبوعات بطور مداوم فعال است و شناخت چند وجهی از تمام نیروهای سیاسی فعال و مشروع در جامعه به مخاطب ارائه می شود. تلویزیون اکنون و در آستانه انتخابات می خواهد در فاصله چند روز آدمهایی را به جامعه بشناساند که 16 سال خبری از آنها نبود. این قاعده مناظره در هیچ جای دنیا دیده نمی شود.
 

این برنامه محتوا نداشت/ شان کاندیداها رعایت نشد

دکتر مهدی فرقانی استاد دانشگاه علامه طباطبایی نیز در گفتگو با شبکه ایران گفت: من نمی دانم با کدامیک از اساتید مشورت شده است اما دیدیم که همه به نوعی از نحوه برگزاری این مناظره انتقاد کردند.
استاد ارتباطات دانشگاه علامه طباطبایی افزود: ساختار این برنامه به گونه ای بود که نمی توانست شکل محتوایی داشته باشد. اینکه یک یا دو دقیقه به هر کاندیدا وقت دهیم تا برنامه خود را ارائه نماید باعث شد تا حرفهای کلی و قبلا شنیده شده مطرح شود و پاسخ ها هم کلی باشد. از صحبتها نکته مهمی برای مخاطب در نیامد. این برنامه در یک زمان طولانی بیشتر به سوال و جواب گذشت.
دکتر فرقانی درباره بخش دوم این برنامه گفت: این بخش اصلا در شان کاندیداها نبود، جنبه سرگرمی داشت و بسیار بی محتوا بود. صدا و سیما قطعا می توانست برنامه وزین تر و مفید تری طراحی کند که امیدواریم در برنامه های بعدی این اتفاق بیفتد.
 

مخاطبان برای تصمیم گیری سردر گم شدند

دکتر افسانه مظفری استاد ارتباطات دانشگاه علوم و تحقیقات در واکنش به اظهارات مجری برنامه مناظره مبنی براینکه در طراحی این برنامه از اساتید ارتباطات نظر خواهی شده است گفت: اولا، از شخص بنده کسی نظر خواهی نکرده بود که این مناظره چگونه برگزار شود.
وی افزود: اولین مناظره انتخاباتی کاندیداهای انتخابات ریاست جمهوری هر چند دارای اشکالاتی بود اما می توان آن اشکالات را رفع کرد. مهمترین اشکال این بود که سوالات حالت پرسش و پاسخی داشت . در حالی که در مناظره باید فرم تعامل و گفتگو بین طرفین و بین مجری و کاندیداها غالب باشد . سوالها بسیار کلی و جواب ها هم کلی بود بطوری که مخاطب نمی توانست از مجموع پاسخ های کاندیداها به تصمیم برسد و کاندیدای مورد نظر خود را انتخاب کند. چه بسا مخاطب با دیدن این برنامه در تصمیم گیری خود برای انتخاب کاندیداها سردرگمتر می شد، چراکه برنامه های مشخص کاندیداها در باره مسایل اقتصادی ناگفته ماند. در این میان متاسفانه مجری برنامه هم نتوانست آنچنان که انتظار می رفت نقش مدیریت برنامه و هدایتگری کاندیداها به سمت پاسخها را ایفا کند.
این استاد ارتباطات افزود: از منظر مخاطب ، شاید بتوان گفت عکس العمل کاندیداها در برابر پاسخ ها برای مخاطب جالب بود مثلا یکی خیلی زود عصبی می شد، دیگری خود را از همین الان رئیس جمهور می دانست و...ولی بازهم این برنامه شناخت مورد نظر به مخاطب برای یک تصمیم گیری مهم سیاسی را ارائه نمی کرد.