ولایت فقیه

فرانسیس فوکویاما: شيعه پرنده ايست که دو بال دارد.  بال سبز  اين پرنده مهدویت و عدالت‌خواهی و  بال سرخ 

در اندیشه‌ی امام خمینی رحمةالله‌علیه نیز ولی فقیه همچون پیامبر اکرم صلّی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم و امام معصوم علیهم‌السلام از جانب خداوند به ولایت بر مسلمین نصب شده است، با این تفاوت که این نصب، به صورت عام بوده و در آن، شرایط مشخص گردیده است، نه شخص. به تعبیر امام خمینی رحمةالله‌علیه، اگر ائمه‌ی اطهار، اوصیای دست اول رسول اکرم صلّی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم هستند، فقهای عادل، اوصیای دست دوم ایشانند، و آن‌که با «وصیّ پیامبر» بیعت کند، در حقیقت با خود «پیامبر» بیعت کرده است؛ چراکه وصی، منصوب آن حضرت است و اطاعت از او، اطاعت از پیامبر است.

آيت الله عباس واعظ طبسي كه از آغازين روزهاي شكلگيري انقلاب اسلامی، همراه امام راحل عظيم الشأن، خميني كبير قدس الله نفسه الزكيه و قائد فرزانه و رهبر حكيم انقلاب اسالمي، حضرت آيت الله العظمي خامنه ای مد ظله العالي بوده اند، همواره در سال های متوالی در فرمایشاتشان ضمن تبیین جایگاه امامت و والیت و والیت فقیه در اندیشه ناب اسلامی، بر ضرورت تبعیت از ولی فقیه زمان تاکید فرموده اند و در برهه حساس فتنه 88 نیز مطالب مهمی را در این زمینه مطرح کردند که مرور آن ها به مناسبت سالروز حماسه نهم دي -كه روز بصيرت و ميثاق امت با واليت نام گرفته است- آگاهي بخش نسل جوان و نسلهاي آينده، یادآور خاطرات براي همراهان و موجب ثبت اين شور و شعور انقلابي در صفحات تاريخ خواهد بود.

امام خامنه‌ای(مدّظلّه‌العالي) در تقسیم بندی انواع دشمنی ها نسبت به گفتمان امام و انقلاب در مورخ ۱۳۸۷/۰۶/۰۲ می فرمایند:"بعضیها غرضهاشان غرضهای عمقی است؛ یعنی با نظام مسئله دارند، کینه‌ی امام در دلشان است و حرف‌های امام را یا از اول قبول نداشتند یا حالا قبول ندارند - آنهایی که از آن حرفها رو برگرداندند و پشیمان‌شده‌ها و برگشته‌ها - اینها یک طیف وسیعی از انگیزه‌هاست، لیکن بالاخره محصول و جمع‌بندی‌اش همین تهاجم‌ها و پنجه‌زدن‌ها و لجن پراکنی‌هاست که وجود دارد." این گفتار به بررسی شاخصه‌ی اصلی "تعارض گفتمان خوارج انقلاب با گفتمان امام و انقلاب" در قالب "عدم التزام به ولایت فقیه" می پردازد.

 درباره‌ی گزینش رهبری و انتخابات عمومی و بی‌واسطه یا با واسطه بودن آن، آیت ا... منتظری استدلال می‏کردند که گرچه مردم در انتخابات رهبری، مشارکت دارند اما نتیجه در مرحله‌ی دوم و با وساطت خبرگان، حاصل می‏شود و اطمینان در صورت دو مرحله‏ ای بودن انتخابات، بیش‌تر است زیرا احتمال خطا در توده‏های مردم ساده، بیش‌تر از احتمال خطای خبرگان ‏است. 

اساساً عدول عملی آقای منتظری از نظریه‌ی فقهی خود درباره‌ی اختیارات رهبری ـ در واقع ـ ، چیزی بیش از یک موضع‏گیری سیاسی نیست گرچه ایشان به تدریج در فقهی کردن آن بکوشند. در دوران قائم مقامی خود که رهبری خویش را مسجّل دیده و امتناع برخی از فقها، در تن دادن به رهبری ایشان پس از امام(ره) را آشکارا مشاهده می‏کردند، در حین بحث فقهی به مسأله‌ی نفسانیّت‌ها، حسادت‌ها و اطاعت ‏ناپذیری‏های سایر مدعیّان، توجه داده و چنان‌چه می‏بینیم ایشان نه تنها تخلّف از دستورات ولیّ فقیه را جایز نمی‏دانستند بلکه حتّی «مزاحمت» را حرام می دانستند.

 آقای منتظری بر اساس مبانی فقهی متین و مستدل بود که در مجلس خبرگان تدوین قانون اساسی نیز مواضع درستی(برخلاف برخی از مواضع آینده خود) گرفته و در دفاع از این اصل که کانون قانون اساسی جدید، اصل مربوط به ولایت فقیه می‏باشد و قانون بدون ولایت ‏فقیه، ساقط و بی اعتبار است در پاسخ به جریان سازی‌های کسانی چون «مقدم مراغه ‏ای، بنی‏صدر و عزّت ا...سحابی» در مجلس به پا خاست؛ ایشان استدلال فقهی کرده که مسؤولیت اصلی با رهبری است و دولت، مجلس و دادگستری، صرفاً در حکم کارگزاران و بازوان ایشان بوده و در مشروعیت خود، منوط به تنفیذ و نظارت استصوابی و ولایت ولی ‏فقیه می‏باشند.

طرح نظریه‌ی ولایت فقیه از سوی امام خمینی رحمةالله‌علیه، یک سیر منطقی و متناسب با شرایط زمانه را طی کرده است؛ به‌صورتی‌که ایشان برای اولین‌بار در اواخر دهه‌ی بیست هجری شمسی، با نوشتن کتاب «کشف‌الاسرار»، بحث حکومت فقها در زمان غیبت امام عصر علیه‌السلام را به‌صورت اجمالی مطرح می‌فرمایند، اما با توجه به اینکه شرایط زمانه را متناسب برای فهم حقیقت ولایت فقها نمی‌دانند و از نظر ایشان مردم هنوز ذهنیت پذیرش حکومت فقها را ندارند، خیلی وارد جزئیات این بحث نمی‌شوند و تلویحاً به گفتن کلیات بسنده می‌کنند.

امام خامنه‌ای(مدّظلّه‌العالي) در تقسیم بندی انواع دشمنی ها نسبت به گفتمان امام و انقلاب در مورخ ۱۳۸۷/۰۶/۰۲ می فرمایند:"بعضیها غرضهاشان غرضهای عمقی است؛ یعنی با نظام مسئله دارند، کینه‌ی امام در دلشان است و حرف‌های امام را یا از اول قبول نداشتند یا حالا قبول ندارند - آنهایی که از آن حرفها رو برگرداندند و پشیمان‌شده‌ها و برگشته‌ها - اینها یک طیف وسیعی از انگیزه‌هاست، لیکن بالاخره محصول و جمع‌بندی‌اش همین تهاجم‌ها و پنجه‌زدن‌ها و لجن پراکنی‌هاست که وجود دارد." این گفتار به بررسی شاخصه‌ی اصلی "تعارض گفتمان خوارج انقلاب با گفتمان امام و انقلاب" در قالب "عدم التزام به ولایت‌فقیه" می پردازد.