نیم نگاهی به پیشینه‌ تلاش دشمن در خصوص انتخابات نشان می‌دهد، پیش از این نیز در فتنه‌ی 88 نیز محور «القای فقدان سلامت انتخابات و تشکیک در آن» یکی از محورهای راهبردی سناریوی عملیات روانی نظام سلطه بر ضد انتخابات دهم ریاست جمهوری بود. به نظر می‌رسد بار دیگر و با اهداف گوناگونی این سناریو در دستور کار قرار گرفته است.

واکاوی پروژه‌ی القای عدم سلامت در انتخابات مجلس؛ آبروی چه کسانی به انتخابات ناسالم گره خورده است؟

با نزدیک شدن به موعد برگزاری انتخابات نهمین دوره‌ی مجلس شورای اسلامی، فضای انتخاباتی و هیجان سیاسی اجتماعی آن در حال تزاید است و از سوی دیگر نگاه‌های خارجی و بین‌المللی با جدیت و حساسیت قابل توجهی به رصد فضا و نتایج احتمالی آن مشغول‌اند. در این میان آنچه از رصد و تحلیل محورهای عملیات روانی دشمن در فضای پیش از انتخابات آینده به دست می‌آید به روشنی حاکی از پیگیری ابعادی از سناریوهای گذشته‌ی دشمن در تضعیف انتخابات در نظام جمهوری اسلامی و کاهش نقاط قوت آن است.

رهبر معظم انقلاب اسلامی(مدظله‌العالی) نیز در خطبه‌های روز عید سعید فطر سال جاری در بیانات مهمی با اشاره به فضای سیاسی روز و در پیش بودن انتخابات مجلس از تلاش عده‌ای برای ایجاد چالش‌های ضدامنیتی در جریان انتخابات آینده، ابراز نگرانی نموده و مسؤولان ذی ربط و نخبگان و نیز عموم آحاد جامعه را به هوشیاری در برابر این تهدید بالقوه و احتمالی فراخواندند. معظم له هم‌چنین در خطبه‌های نماز جمعه‌ی اخیر خود بار دیگر به مسأله‌ی سلامت انتخابات تأکید کرده و فرمودند: «مجریان انتخابات در اجراى درست انتخابات، دقت کامل را به کار ببرند. این‌ها چیزهایىاست که می‌تواند یک انتخابات خوب را براى کشور به ارمغان بیاورد. این سى و دو سهانتخاباتى که از اول انقلاب تا امروز داشتیم، خوشبختانه همه‌ى این‌ها سالم بوده؛ البته در همه‌ى این‌ها کسانى معترض بوده‌اند، اعتراض‌ها رسیدگى هم شده، احیاناً تخلفات بوده است، اما هرگز عدم سلامت در انتخابات وجود نداشته است. بعد از این هم باید همین جور باشد.»[1]

نیم نگاهی به پیشینه‌ی تلاش دشمن در این خصوص نشان می‌دهد، پیش از این نیز در فتنه‌ی 88 نیز محور «القای فقدان سلامت انتخابات و تشکیک در آن» یکی از محورهای راهبردی سناریوی عملیات روانی نظام سلطه بر ضد انتخابات دهم ریاست جمهوری بود. به نظر می‌رسد بار دیگر و با اهداف گوناگونی این سناریو در دستور کار قرار گرفته است.

بررسی اهداف سناریوی تشکیک

نخست باید بدین پرسش اساسی پاسخ داد که دشمن از القای عدم سلامت در انتخابات چه سودی می‌برد و در مقابل از نتیجه بخشی این سناریو چه آسیب‌هایی متوجه نظام اسلامی خواهد بود. با نیم نگاهی به تحولات داخلی و خارجی و موقعیت نظام اسلامی و نظام سلطه و نیز پیشینه‌ی اجرای این سناریو می‌توان برای آن چنین اهدافی را متصور شد:

1- خدشه در الگوسازی از نظام اسلامی

امروز که موج بیداری اسلامی منطقه‌ی خاورمیانه عربی و شمال آفریقا را درنوردیده است و پس لرزه‌های آن اروپا و آمریکا را نیز دست خوش تأثیرات خود قرار داده، جدی‌ترین سؤال بحث برانگیز تحلیل‌گران مسایل بین الملل آن است که فضای بین المللی از این پس از چه مؤلفه‌های جدیدی متأثر خواهد بود و نظام‌های سیاسی پسا انقلابی چگونه خواهند بود؟ ویژگی‌های برجسته‌ی نظام جمهوری اسلامی ایران در سطح منطقه و بین الملل، پیشتازی در بهره‌گیری از قدرت نرم و نیز ارایه‌ی الگوی «مردم سالاری دینی» به عنوان سبک بدیع و متعادلی از نظام‌های سیاسی و از همه مهم‌تر محبوبیت فراوان جمهوری اسلامی ایران در میان ملت‌ها، همه و همه برخی از تحلیل‌گران را متقاعد ساخته است که نظام مردم سالاری دینی ارایه شده در ایران مهم‌ترین الگوی نظام‌های پسا انقلابی خواهد بود! این مسأله در صورت وقوع علاوه بر آن که خط بطلانی بر آموزه‌های لیبرال- دموکراسی خواهد کشید، منافع قدرت‌های فرامنطقه‌ای را نیز به چالش کشیده و طبیعی است در این برهه از هرگونه تلاشی در جهت مخدوش سازی فرآیند الگوگیری ملت‌ها از جمهوری اسلامی ایران دریغ ننمایند. در این میان انتخابات مجلس با توجه به وجه پارلمانی نظام مردم‌سالاری دینی بسیار حایز اهمیت بوده و در شرایطی که ملت‌های منطقه همه به دنبال کردن تحولات انتخابات ایران مشغول‌اند، دشمن به دنبال تضعیف حضور مردم و ناسالم جلوه دادن این انتخابات خواهد بود.

2- احیای جریان فتنه

جریان فتنه که در ماجرای فتنه‌ی 88 از درون مدعیان اصلاح‌طلبی اعلام وجود کرد و چند ماهی به عنوان مهره‌ی اصلی نظام سلطه در مهار نظام اسلامی فعال بود، اکنون به احتضار رفته است و البته این رکود و احتضار مانع از امید دوباره‌ی دشمن به آن نشده است. به نظر می‌رسد بخشی از پروژه‌های ضدامنیتی احتمالی دشمن در انتخابات پیش رو متکی به سرمایه‌ی اجتماعی جریان فتنه باشد که در شرایط کنونی از نظر دشمن لازم می‌نماید با تقویت گفتمان و خط تبلیغی آن این جریان احیا گردد. در این میان استمرار تشکیک در سلامت انتخابات نقش ویژه‌ای در تقویت ادعای فتنه گران در فتنه‌ی 88 خواهد داشت و با تقویت سرمایه‌ی اجتماعی جریان فتنه فضا را برای اقدام‌های ضدامنیتی احتمالی پیش رو مهیا خواهد ساخت.

3- توجیه استراتژی عدم مشارکت فعال اصلاح‌طلبان

البته اصلاح‌طلبان بازگشت‌گرا که خود از فعالین فتنه‌ی 88 بودند را نباید در این میان از نظر دور داشت. اینان که خود بخشی از امیدهای نظام سلطه به مهار قدرت ایران و نرمش در نظام جمهوری اسلامی هستند، علی‌رغم آن که میل شدیدی جهت بازگشت به صحنه‌ی قدرت از مجرای انتخابات را داشتند، پس از آن که دریافتند شانس بسیار کمی از نظر اقبال عمومی در انتخابات مجلس نهم دارند، هوشمندانه استراتژی عدم مشارکت فعال را برگزیدند تا هم باعث شکست مجدد خود نشوند و هم عدم حضور خود را به گردن نظام و نبود سلامت کافی برای انتخابات بیاندازند. در چنین شرایط حداقلی، اصلاح‌طلبان معتدل نیز به شکل کاندیداهای سفید همسو با فتنه در انتخابات حضور دارند، زیرا در این صورت هم امید فتنه‌گران به کلی از انتخابات نهم منقطع نشده است و هم فضا برای توجیهات پسا انتخاباتی آنان مهیا می‌گردد!

ابزارها و اقدام‌های انجام گرفته

در ادامه این پرسش مطرح می‌گردد که تا کنون چه اقدام‌هایی در جهت پیگیری سناریوی موصوف در دستور کار دشمن قرار گرفته و برای این مهم از چه ابزارهایی استفاده شده است. رصد و بررسی اقدام‌های رسانه‌های نظام سلطه و جریان‌های ضدانقلاب و نیز کنش اپوزیسیون نشان می‌دهد در مجموع اقدام‌هایی جهت تقویت خط تبلیغاتی یاد شده انجام گرفته و در عین حال تعامل‌هایی میان بازیگران مختلف این عرصه پیگیری شده است که برخی از این اقدام‌ها عبارت‌اند از:

1- ایجاد همگرایی میان جریان‌های اپوزیسیون و ضدانقلاب (از جمله تجمع و حضور سبزها در کنفرانس «اولاف پالمه» در سوئد و ضیافت شاه عربستان در «الجنادریه»)؛

2- پیش برد خط خبری و تبلیغاتی زیر سؤال بردن نهادهای قانونی مجری و ناظر انتخابات؛[2]

3- سوءاستفاده از گفته‌های از سر غفلت برخی خودی‌ها در خصوص نگرانی در مورد دخالت در انتخابات؛[3]

4- بازخوانی رسانه‌ای حوادث سال 1388 و تلاش در جهت تداعی تکرار؛

5- القای بی‌رمقی و مشارکت ضعیف در انتخابات آینده به دلیل فقدان سلامت؛

6- بهره‌گیری از مواضع تند برخی اصحاب داخلی و خارجی فتنه برای تشدید این سناریو؛

7- طرح چند باره‌ی نظارت بین‌المللی بر سلامت انتخابات؛[4]

و ...

نتایج راهبردی مد نظر دشمن

در تمامی دوره‌های گذشته‌ی انتخابات، استقبال پر شور و فزاینده‌ی مردم در انتخابات همانند استخوانی گلوگیر دشمنان نظام را منفعل نموده است وصف‌های طولانی مردمی برای دادن رأی حتی دشمن را به تحسین وا داشته است. در حال حاضر دشمن امیدوار است در سایه‌ی تبعات اقتصادی گریز ناپذیر اجرایی شدن طرح هدفمند سازی یارانه‌ها و هم‌چنین رخداد فتنه‌ی 88 که با میدان‌داری جریان‌های سیاسی منحط و عوامل نفوذی تلخ‌کامی‌های سیاسی جدیدی را بر ملت ایران تحمیل نموده و به دنبال آن در سایه‌ی فرصت‌های احتمالی و برنامه‌های کاملاً مدون و از پیش طراحی شده، مردم را نسبت به حضور در عرصه‌ی انتخابات مأیوس نموده و با استفاده از حربه‌های تبلیغی و رسانه‌های گسترده‌ی تحت اختیار، از میزان مشارکت مردم در انتخابات بکاهند. به نظر می‌رسد تأکید غربی‏ها این است‏که این اقدام باید به ویژه با استفاده از فضای تنش درون اصول‌گرایان و توسط خود اصول‌گرایان انجام شود. تحلیل غربی‌ها این است‏ که، اگر بتوانند با موفقیت و به دست اصول‌گرایان سلامت انتخابات مجلس نهم در ایران را زیر سؤال ببرند آن‏گاه خود به خود درستی ادعاهای فتنه‏گران در سال 88 هم اثبات خواهد شد؛ چرا که اثبات سلامت انتخابات، به معنای چالش اساسی در هویت این جریان است که متکی بر کلید واژه‌ی «تقلب» شکل گرفته است.

در این میان در حوزه‌ی اهداف بین المللی و مسایل دیپلماتیک دشمن نیز این سناریو کارآ خواهد بود. نظام سلطه به طور کلی امیدوار است این انتخابات به پیروزی مخالفین آمریکایی‌ها نیانجامد و برعکس به قدرت رسیدن کسانی منجر شود که روحیه‌ی نرم‌تری در مقابل نظام سلطه دارند و در دیگر سو با کاهش مشارکت عمومی–که سناریوی تشکیک در سلامت نیز در همین راستا دنبال می‌گردد- نخست در بحبوحه‌ی حساس پرونده‌ی هسته‌ای ایران قدرت چانه‌زنی نظام در مواجهه با فشار غرب، به طور قابل توجهی کاهش یابد و دوم الگو بودن نظام برای بیداری اسلامی در اذهان و افکار عمومی ملت‌های منطقه به گونه‌ای زیر سؤال رود که تبدیل شدن بهار عربی به سونامی استکبارشکن بیداری اسلامی منتفی گردد. سناریوی تحریم که از سوی جریان فتنه طرح گردیده نیز در همین چارچوب ارزیابی می‌گردد. جریان داخلی فتنه که تا پیش از این، برای حضور در انتخابات، گزینه‌هایی مانند «تحریم»، «مشارکت فعال» و «مشارکت مشروط» را عنوان کرده بود، اکنون گزینه «عدم مشارکت فعال» را انتخاب کرده است تا بر اساس آنچه که تاج‌زاده پیغام داده است، یک بازی دو سر برد را تعریف کرده باشد. بر اساس این گزینه، «مشارکت فعال» نفی می‌شود اما اصل «مشارکت» منتفی نیست تا مهره‌های سفید یا خاکستری منتسب یا نزدیک به جریان فتنه که امکان عبور از فیلترهای نظارتی برای آن‌ها وجود دارد، بدون حساسیت فعالیت تشکیلاتی، در انتخابات حضور یابند. اما موضع اعلامی جریان داخلی فتنه که کاملاً‌ نیز در چهارچوب سناریوی غرب تعریف می‌شود، عدم مشارکت فعال نیست، بلکه با یک پیوستگی معنادار بر روی تحریم و مشارکت مشروط تأکید می‌شود و هر یک از این شعارها، به‌دنبال برجسته کردن برخی از پیام‌ها است که اگرچه هدف‌گذاری داخلی نیز دارد اما عمده‌ی گروه هدف و مخاطب آن، در خارج از ایران به‌ویژه با توجه به تحولات منطقه و القای ناکارآمدی مدل «جمهوری اسلامی» است.[5] ‌به نظر می‌رسد گزینه‌ی تحریم، تنها کارکرد رسانه‌ای برای تخریب وجهه‌ی جنبه‌ی مردم سالاری نظام ایران، ایجاد تردید در سلامت انتخابات و جلوگیری از الهام‌بخشی ایران در تحولات منطقه‌ای دارد. در عین حال جری شدن جریان محتضر فتنه می‌تواند چالش ضدامنیتی مدنظر دشمن را نیز به حقیقت نردیک‌تر سازد.

راهکارهای مقابله و مهار این سناریو

به نظر می‌رسد جدی‌ترین راهکار مقابله، نکته‌ی حایز اهمیتی است که رهبر معظم انقلاب حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در خطبه‌های اخیر نماز جمعه بدان اشاره کرده و فرمودند: «مسؤولان از توطئه‌ى دشمن در کار انتخابات غافل نشوند. آن کسانى هم که در انتخابات رأى نمى‌آورند، مواظب باشند آن کلاهى که بر سر رأى‌ نیاوردگان سال 88رفت، بر سر آن‌ها نرود؛ فریب نخورند. همه‌ى نامزدهاى انتخابات و همه‌ى هوادارانشان،خودشان را در مقابل توطئه‌ى احتمالى دشمن مسؤول امنیت بدانند. انتخابات را متهمنکنند؛ کسى آب به آسیاب دشمن نریزد؛ در تبلیغات، القای فضاى اختلاف و ناامیدى نشود،تا ان‌شاءاللَّه انتخابات خوبى داشته باشیم.»[6] در چنین شرایطی به نظر می‌رسد مهم‌ترین محور راهبردی مهار و مقابله با توطئه‌ی دشمن «هوشیاری فعالان و جریان‌های سیاسی» خواهد بود.

1- در درجه‌ی نخست پای‌بندی جریان‌ها و فعالان سیاسی از طیف‌های گوناگون به «قانون» و راهکارهای قانونی می‌تواند مهم‌ترین مانع بر سر پیشبرد توطئه‌ی احتمالی دشمن باشد. در جریان فتنه‌ی 88 هم اگر نامزدهای معترض مسیر اعتراض خود را در چارچوب راهکار قانونی آن پیگیری می‌نمودند، به طور قطع سناریوی دشمن ناکام می‌ماند. اکنون نیز فعالان این عرصه چه در مقطع رقابت انتخاباتی و چه پس از آن قانون را فصل الخطاب خود بدانند، بی‌تردید چالش حادی پدیدار نخواهد شد.

2- نکته‌ی قابل توجه دیگر، توجه به اصول اخلاقی و منطقی در رقابت و فعالیت انتخاباتی است که هم نامزدهای انتخاباتی و هم رسانه‌های حاضر در این عرصه وظیفه‌ای حساس در این میان خواهند داشت. توجه به رفتار اخلاقی و اسلامی در رقابت‌ها و نیز منافع ملی و ارزش‌های نظام بایستی در سرلوحه‌ی اقدام‌های اینان باشد.

3- نکته‌ی بسیار مهمی که می‌تواند الگوی خوبی از معیار سنجش صحت عمل در اختیار همه قرار دهد، توصیه‌ی راهبردی امام راحل(ره) و مقام معظم رهبری است و آن پرهیز از ایجاد رضایت‌مندی برای دشمن و تکمیل پازل آن می‌باشد. جریان‌ها، فعالان و رسانه‌ها باید هوشیار باشند که هیچ‌گاه در اقدام‌های به ظاهر درست خود، بخشی از سناریوی دشمن را تکمیل ننمایند. [7]

ذکر این نکته ضروری است که شرط اصلی حضور در عرصه‌ی انتخابات یقین به سلامت آن است، پس لازم است نامزدها نیز همین نکته را مدنظر داشته و از آب ریختن به آسیاب دشمن خودداری ورزند!

-------------------------------------------------

[1]- خطبه‌های نماز جمعه تهران، 14/11/1390

[2]- زمینه های سناریو «تشکیک در سلامت انتخابات» چگونه رقم میخورد؟ محمدجواد اخوان، سایت برهان، 1390/9/1

[3]- همان

[4]- همان

[5]- بهارستان نهم و بیم و امید غربی، محمدجواد اخوان، مجموعه مقالات بهارستان1، مرکز مطالعات بسیج دانشجویی، زمستان 1390، صص16 و 17

[6]- خطبه‌های نماز جمعه تهران، 14/11/1390

[7]- کلاهی که بر سر فتنه گران رفت، سلمان مبشر، سایت برهان، 1390/11/15