نامه مهم رهبر معظم انقلاب خطاب به رییس جمهور مبنی بر تایید مشروط برجام، حاوی نکات متعدد و بسیار مهمی بود که یکی از آنها بکارگیری تعبیر «عبرت آموز» توسط ایشان برای روند مذاکرات و نتیجه آن یعنی «برجام» بود. مقام معظم رهبری در بخشی از نامه خود نوشتند: «اين مجموعه‌ي پر حجم كار و تلاش و فكر در مسأله‌ئي كه گمان مي‌رود از جمله‌ي مسائل به ياد ماندني و عبرت‌آموز جمهوري اسلامي باشد، در خور تقدير و مايه‌ي خرسندي است.»

«پايگاه خبري تحليلي رئيس جمهور ما»؛ اما چرا رهبر معظم انقلاب از قید مهم «عبرت آموز» برای مذاکرات هسته ای یاد کردند؟ برای پاسخ به این سوال باید سخنان مهم ایشان در دو سال قبل در جمع دانشجویان در ۱۲ ابان ۱۳۹۲ را مرور کرد.
در آن برهه در حالی که هنوز توافق ژنو منعقد نشده بود و مذاکرات دوجانبه ظریف و کری به تازگی آغاز شده بود، ایشان در بیان چرایی مجوز این اتفاق به دولت روحانی فرمودند:
«یک تجربه‌ای در اختیار ملّت ایران است - که حالا من مختصراً عرض خواهم کرد - این تجربه ظرفیّت فکری ملّت ما را بالا خواهد برد؛ مثل تجربه‌ای که در سال ۸۲ و ۸۳ در زمینه‌ی تعلیق غنی سازی انجام گرفت، که آن‌وقت تعلیق غنی سازی را در مذاکرات با همین اروپاییها، جمهوری اسلامی برای یک مدّتی پذیرفت. خب ما دو سال عقب افتادیم، لکن به نفع ما تمام شد. چرا؟ چون فهمیدیم که با تعلیق غنی سازی، امید همکاری از طرف شرکای غربی مطلقاً وجود ندارد. اگر ما آن تعلیق اختیاری را - که البتّه به‌نحوی تحمیل شده بود، لکن ما قبول کردیم، مسئولین ما قبول کردند - آن روز قبول نکرده بودیم، ممکن بود کسانی بگویند خب یک ذرّه شما عقب‌نشینی میکردید، همه‌ی مشکلات حل میشد، پرونده هسته ای ایران عادی میشد. آن تعلیق غنی سازی این فایده را برای ما داشت که معلوم شد با عقب‌نشینی، با تعلیق غنی سازی، با عقب افتادن کار، با تعطیل کردن بسیاری از کارها مشکل حل نمیشود؛ طرف مقابل دنبال مطلب دیگری است.»
ایشان در بیان این مساله این طور توضیح دادند:
«این را ما فهمیدیم، لذا بعد از آن شروع کردیم غنی سازی را آغاز کردن. امروز وضعیّت جمهوری اسلامی با سال ۸۲، زمین تا آسمان فرق کرده؛ آن روز ما چانه میزدیم سرِ دو، سه سانتریفیوژ، [ در حالی که‌] امروز چندین هزار سانتریفیوژ مشغول کارند. جوانهای ما، دانشمندان ما، محقّقین ما، مسئولین ما همّت کردند، کارها را پیش بردند. بنابراین از مذاکراتی هم که امروز در جریان است، ما ضرری نخواهیم کرد. البتّه بنده همچنان که گفتم خوشبین نیستم؛ من فکر نمیکنم [از] این مذاکرات آن نتیجه‌ای را که ملّت ایران انتظار دارد، به‌دست بیاید، لکن تجربه‌ای است و پشتوانه‌ی تجربی ملّت ایران را افزایش خواهد داد و تقویت خواهد کرد؛ ایرادی ندارد امّا لازم است ملّت بیدار باشد. ما از مسئولین خودمان که دارند در جبهه‌ی دیپلماسی فعّالیّت میکنند، کار میکنند، قرص و محکم حمایت میکنیم، امّا ملّت باید بیدار باشد، بداند چه اتّفاقی دارد میافتد [تا] بعضی از تبلیغاتچی های مواجب‌بگیر دشمن و بعضی از تبلیغاتچی های بی مزد و مواجب - از روی ساده‌لوحی - نتوانند افکار عمومی را گمراه کنند.»
رهبر معظم انقلاب هم چنین در ۲۰ فروردین ۹۴ در جمع مداحان نیز با اشاره ضمنی به این موضوع فرمودند:
«هیچ‌وقت نسبت به مذاکره‌ی با آمریکا خوش‌بین نبودم. نه از باب یک توهّم بلکه از باب تجربه؛ تجربه کردیم حالا اگر یک روزی ــ ما که در آن روز قاعدتاً نخواهیم بود ــ شماها ان‌شاءالله در جریان حوادث و جزئیّات و یادداشت‌ها و نوشته‌های این روزها قرار بگیرید، خواهید دید که این تجربه‌ی ما از کجا حاصل شده؛ تجربه کردیم.»
لذا با توجه در این بخش از فرمایشات رهبر معظم انقلاب در دو دیدار عمومی در سالهای ۹۲ و ۹۴ به خوبی می توان متوجه شد چرا اولا ایشان نسبت به شروع مذاکرات با آمریکا مجوز اولیه را برای دولت یازدهم صادر کردند و ثانیا از چه رو در نامه تاریخی خود به رییس جمهور در روز چهارشنبه تصریح کردند که برجام و روند مذاکرات هسته ای دو سال اخیر «عبرت آموز» بوده است.
واقعیت ماجرا این است که رهبر معظم انقالب همانطور که در دو سال گذشته نیز بارها و بارها تاکید کردند هیچ گاه به مذاکره با آمریکا برای حل مشکلات کشور خوشبین نبودند اما در اثر بوجود آمدن این مطالبه عمومی در مردم و دولتمردان که از ۲۴ خرداد ۹۲ عملی شد، این اجازه را صادر کرده و میدان را برای مذاکره کنندگان باز گذاشتند تا در عمل این واقعیت برای مردم و مسئولان «تجربه» شود و «ظرفیت فکری» آنها ارتقا یابد که راه عبور از مشکلات کشور توجه به ظرفیت ها و سرمایه های داخلی و درست مدیریت کردن آنهاست نه چشم دوختن به دست آمریکا برای لغو و تعلیق تحریم ها، چرا که اگر بر فرض ممکن چنین اتفاقی نیز بیفتد باز هم عمده مشکلات ناشی از سوءتدبیرها و مدیریت نکردن منابع داخلی است و نه تحریم ها.(+)