به طور كلي در تقابل واحدهاي سياسي يا كشورها با يكديگر از ابزار مختلفي استفاده مي‌شود كه گاهي جنبه‌هاي نرم يا نيمه‌سخت يا سخت به خودش مي‌گيرد. تاريخ انقلاب اسلامي همواره شاهد تهديدات نرمي است كه عليه كشور صورت گرفته است و در بحث تهديدات نرم مي‌توان به آن پرداخت. در اين مدل رفتار تلاش مي‌شود فكر و انديشه و زيربناهاي تفكر كشور، فرهنگ و تمدن و ارزش‌هاي غالب جامعه به چالش كشيده شود و لذا اصلي‌ترين ارزش‌هاي انقلاب اسلامي و خود دين اسلام بشدت مورد حمله قرار مي‌گيرد.

 به گزارش «پايگاه تحليلي تبیینی رئيس جمهور ما»؛ برگزاري همايش عمليات رواني مهندسي و آينده‌پژوهي در 20 اسفند ماه بهانه‌اي شد تا در اين باره با سردار سرتيپ پاسدار سيد مسعود جزايري ، رئيس شوراي راهبري اين همايش و معاون فرهنگي و تبليغات دفاعي ستاد كل نيروهاي مسلح به گفتگو بنشينيم.وي بر اين باور است كه همه اقشار جامعه ما در معرض اين تيرباران تبليغاتي دشمن قرار دارند.
اين روزها شاهد اين هستيم كه در كشور مساله‌اي به نام براندازي نرم مطرح مي‌شود. تعريف اين نوع براندازي و مصاديق آن چيست و عمليات رواني در اين بين چه نقشي بازي مي‌كند؟

به طور كلي در تقابل واحدهاي سياسي يا كشورها با يكديگر از ابزار مختلفي استفاده مي‌شود كه گاهي جنبه‌هاي نرم يا نيمه‌سخت يا سخت به خودش مي‌گيرد. تاريخ انقلاب اسلامي همواره شاهد تهديدات نرمي است كه عليه كشور صورت گرفته است و در بحث تهديدات نرم مي‌توان به آن پرداخت. در اين مدل رفتار تلاش مي‌شود فكر و انديشه و زيربناهاي تفكر كشور، فرهنگ و تمدن و ارزش‌هاي غالب جامعه به چالش كشيده شود و لذا اصلي‌ترين ارزش‌هاي انقلاب اسلامي و خود دين اسلام بشدت مورد حمله قرار مي‌گيرد.

دشمنان تلاش مي‌كنند اين زيربناي اساسي را سست كنند. عوامل يا پارامترهايي مثل ولايت فقيه يا ايثار و ازخودگذشتگي، شهادت و مدل حكومتي كه پديده انقلاب اسلامي از خودش بروز داده مورد توجه دشمنان است و تلاش مي‌شود كارگزاران حكومتي از يك طرف و آحاد مردم از طرف ديگر مورد هجوم قرار گيرند و به اصطلاح متناسب با هر يك از اين صنوف و صف‌هاي موجود در حاكميت و حكومت نوعي چالش هم وارد شود تا آن را از يكپارچگي و يك حركت مستمر رو به جلو باز دارند. در واقع تهديد نرم تلاش مي‌كند يك طرف عقايد خودش را با به چالش كشاندن انديشه‌ها و تفكرات بر طرف مقابل غالب كند.

تاكنون چه گروه‌هاي براندازي در اين زمينه شناسايي شده‌اند و اصولا مهم‌ترين راهكار و مشخصه اين گروه‌هاي برانداز چيست؟

گروه‌هاي برانداز كه بهتر است آنها را ابزار تهديد نرم بگوييم عمدتا با فكر و انديشه شهروندان سر و كار دارند. در راس آنها بايد رسانه‌ها را مدنظر قرار دهيم. دشمن تلاش مي‌كند از طريق محيط‌هاي علمي، آموزشي، پژوهشي راه نفوذ را براي خودش پيدا كند. برخي از گروه‌ها، سازمان‌ها، NGO<‌ها> و احزاب هستند كه مبتني بر تفكرات و انديشه‌هاي بيگانه، خارجي و دشمن حركت مي‌كنند و در اختيار مديران عمليات رواني قرار دارند تا عليه كشور مقابل اقدام كنند.

شما چه برنامه‌اي را براي مقابله با عمليات رواني دشمن تدوين كرده‌ايد؟

ما در برنامه خودمان تلاش كرديم ضرورت مساله عمليات رواني را بيش از گذشته از يك طرف در ميان آحاد مردم و از طرف ديگر در بين مديران دستگاه‌ها اعم از كشوري يا لشكري فرهنگ‌سازي كنيم. در نشست‌ها و تعاملاتي كه با گروه‌هاي مختلف از اين قشر داشتيم همواره اصرار داريم در برابر تهديدات نرمي كه عليه نظام مي‌شود و اين تهديدات نرم مبتني بر سامانه‌ها و مديريت‌هاي متمركز عمليات رواني است بتوانيم واكنش‌هاي مناسب و لازم را از خودمان داشته باشيم و در اين راستا لازم است سامانه متمركز در كشور براي اين اقدام پدافندي ايجاد شود.

همايش عمليات رواني، مهندسي و آينده‌پژوهي كه ما براي 20‌اسفند‌ماه امسال پيش‌بيني كرده‌ايم به دنبال همين مساله است كه بتوانيم به آخرين يافته‌هاي علمي و عملي در اين زمينه دست پيدا كنيم.

با توجه به سطح مشاركت دستگاه‌هاي لشكري و كشوري كه حدود 20 سازمان را شامل مي‌شود تلاش مي‌كنيم تعامل و هماهنگي ميان بخشي را در دستگاه‌ها ، سازمان‌ها و نهاد‌ها ايجاد كنيم و در نهايت به يافته‌هاي جديد عملياتي براي مقابله با تهديد نرم و آفند عليه نقاط مورد نظر دشمن دست يابيم.

اين 20 سازماني كه به آنها اشاره كرده‌ايد كدام‌يك از سازمان‌ها هستند؟

ستاد كل نيروهاي مسلح، وزارت امور خارجه، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي، وزارت علوم تحقيقات و فناوري، وزارت ارتباطات و فناوري ارتباطات، وزارت دفاع و پشتيباني نيروهاي مسلح، سپاه پاسداران، ارتش جمهوري اسلامي ايران، نيروي مقاومت، نيروي انتظامي، صدا و سيما، سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامي، شهرداري تهران، دانشگاه عالي دفاع ملي، دانشگاه مالك اشتر، دانشگاه امام حسين‌ع، چندين دانشگاه ديگر نيز هستند، به علاوه مجمع جهاني تقريب مذاهب اسلامي، مجمع جهاني اهل بيت‌ع و جمع ديگري از رسانه‌ها در آن حضور دارند.

شما به سازمان‌هايي اشاره كرديد كه بيشتر دولتي و ارگان‌هاي عمومي بودند. چه برنامه‌هايي براي آشنايي مردم با تهديدات عمليات نرم داريد؟

ما فكر مي‌كنيم اگر در ميان همين دستگاه‌ها كه مجموعه‌اي از دستگاه‌هايي هستند كه بعضي از آنها كارهاي اجرايي در سطح عموم دارند و برخي كارهاي مديريتي، سياستگذاري و اجرايي در سطح نخبگان دارند و بعضي از آنها با ديگر جوامع و كشورها مرتبط هستند، تعامل برقرار شود و اين نهادها و سازمان‌ها با هماهنگي بيشتري با يكديگر در ارتباط با اين موضوع قرار بگيرند، برآيند و نتيجه آن نصيب افكار عمومي مي‌شود و به اين وسيله ما با يك قاعده‌مندي بهتري خواهيم توانست افكار عمومي را عليه براندازي نرم و علميات نرم واكسينه كنيم.

براي آشنايي مردم با مصاديق عمليات رواني برنامه‌اي داريد؟

يكي از اقدامات خوبي كه در اين همايش پيش‌بيني شده كه شايد اين همايش را با ديگر همايش‌ها تا حدودي متمايز مي‌كند اين است كه پايان اين همايش آغاز يك حركت جديد در اين عرصه خواهد بود. حداقل كاري كه قرار است پس از پايان اين همايش انجام شود برپايي نشست‌هاي تخصصي در تعدادي از اين دستگاه‌ها و سازمان‌هاي علاقه‌مند است.

ما فكر مي‌كنيم با برپايي اين نشست‌هاي تخصصي، موضوع تهديد نرم يا عمليات رواني را به طور ملموس‌تر وارد بدنه سازمان‌هاي دولتي و غيردولتي، مراكز علمي تحقيقي و پژوهشي مي‌شود كه در توسعه اين مساله بدون ترديد نقش قابل توجهي خواهد داشت. نكته مهم ديگر اين است كه ما تلاشي را شروع كرده‌ايم و اين تلاش را پس از پايان همايش قطعا توسعه مي‌دهيم كه آن تعامل بيشتر با رسانه‌هاست. به طور طبيعي هر چقدر اين مساله در تعامل بيشتري با رسانه‌هاي گروهي قرار بگيرد افكار عمومي بيشتري از آن استفاده خواهد كرد.

رسانه‌ها، چه رسانه‌هاي دشمن و چه رسانه‌هاي خودي و داخلي چه نقشي دراين زمينه دارند و جايگاهشان چيست؟

رسانه‌هاي خودي 2 كار مي‌توانند انجام دهند كه بعضا هم دارند انجام مي‌دهند و رسالت خطيري است. 1  بايد بتوانند بدرستي در برابر هجمه‌اي كه در برابر مردم و حاكميت ما مي‌شود، پدافند كنند؛ بنابراين بايد علم و هنر چگونگي پدافند كردن را رسانه‌هاي ما داشته باشند و هر لحظه در اين زمينه خودشان را ارتقا دهند. نكته ديگر اين است كه رسانه‌هاي ما صرفا نمي‌توانند پدافند كنندگان خوبي باشند، بلكه زماني كار تكميل مي‌شود كه رسانه‌ها بتوانند عليه تماميت‌خواهي نيروهاي بيگانه و دشمن آفند كنند. اين به اصطلاح دو عرصه‌اي است كه رسانه‌هاي ما حتما بايد در آن ورود داشته باشند. اثر‌گذاري آن مشروط به يك ورود مديريت شده است.

ورودي مبتني بر سامانه‌اي مديريتي. عينا دشمن نيز همين رفتار را دارد. رسانه‌هاي بيگانه و در ستيز با جمهوري اسلامي ايران مبتني بر عقبه‌هاي سازمان‌يافته و مديريت‌هاي متمركز و چند لايه نيات و طرح‌هاي سردمداران دشمن را عليه ما منتشر مي‌كنند. از يك طرف تلاش مي‌كنند دولتمردان ما را تحت تاثير قرار دهند و از سوي ديگر به طور طبيعي درصددند مردم و ملت ما را با خودشان همراه كنند.

همچنين تلاش مي‌كنند ديگر ملت‌ها را نيز با عقيده خود همراه سازند، بخصوص از آنجايي كه واقعيت‌هاي صحنه اين‌گونه است كه ابررسانه‌ها در اختيار دشمن قرار دارند و دشمنان مي‌كوشند نه‌تنها جامعه ايران را نشانه روند بلكه هر چقدر كه بتوانند افكار عمومي جوامع و بويژه نخبگان ديگر كشورها را در دشمني با ايران با خودشان همراه كنند. در حقيقت به تعبيري توانسته‌اند جلوي نفوذ افكار و انديشه‌هاي جامعه ايران و انقلاب اسلامي را نسبت به بقيه ملت‌ها و جوامع بگيرند.

نقش عمليات رواني در تغيير نظام ارزش‌هاي اجتماعي چيست؟

اصل هدف تهديد نرم و عمليات رواني در واقع يكي از اصول آن تغيير ارزش‌هاست، البته تهديد نرم و علميات نرم گاهي تلاش مي‌كند به تغيير رژيم‌ها و حاكميت‌ها دست پيدا كند، اما بجز تغيير رژيم‌ها و نظام‌ها، تغيير ماهيت نظام هم از نظر فيزيكي به طور قطع در دستور كارش قرار مي‌گيرد. تهديد نرم و عمليات رواني تلاش مي‌كند رفتار طرف مقابل خودش را با خودش همراه كند. هر چقدر در اين راه موفق عمل كند از نفوذپذيري و تاثير‌گذاري بيشتري نسبت به طرف خودش برخوردار مي‌شود.

چه بخش‌هايي در جامعه بيشترين هدف اين گروه‌هاي برانداز را تشكيل مي‌دهند؟

مطالعات من نشان مي‌دهد كه تقريبا همه اقشار جامعه ما در معرض اين تيرباران قرار دارند. به طور مثال شما در عرصه كودك و نوجوان به‌طور مرتب با صدها گزاره تهاجمي مواجه هستيد. انواع نشريات، ‌فيلم‌ها، سي‌دي‌ها و ديگر ابزار رسانه‌اي كودكان و نوجوانان را نشانه گرفته‌اند. به همين نسبت، قشر جوان ما در معرض اين گونه آسيب‌ها قرار دارد. در سطوح بالاتر اقشار دانشگاهي را مشاهده مي‌كنيم كه متناسب خوراك آنها، خوراك‌هاي تبليغاتي سوء تهيه مي‌شود.

اگر اين فرآيند را ادامه دهيم مي‌رسيم به اقشار ميانسال كه دشمن براي ميان سال‌ها هم برنامه‌هاي ويژه‌اي تدارك ديده است. به نظر مي‌آيد كه دشمنان ما مبتني بر يك طيف حركت و سعي مي‌كنند متناسب با مخاطب خودشان برنامه‌هاي تخريبي داشته باشند.

اگر دشمن بتواند افكار قشر ميانسال ما را نسبت به حكومت و مشروعيت نظام مخدوش كند يا ذهن كودك و نوجوان ما را به مدل‌هاي حكومتي ديگري سوق دهد،خب توانسته به اهداف خودش برسد. به نظر مي‌آيد از كودكان تا ميانسالان بشدت در معرض اين تهديدات هستند.

نقش بسيج و سازمان‌هاي مردم نهاد در بخش عمليات رواني را چگونه ارزيابي مي‌كنيد؟

مبارزه با تهديدات نرم دشمن به دليل همين گستردگي كه عرض كردم به طور قطع بايد مديريت شود. يكي از طيف‌ها و اقشاري كه در جامعه ما بيشترين حضور و نفوذ را به دليل حضوري كه در عرصه‌هاي مختلف جامعه واقشار گوناگون دارد، بسيج است. شما مستحضريد بسيج ما همان گونه كه در ميان دانشآموزان حضور دارد، در ميان اطبا، دانشگاهيان، فرهيختگان و روحانيون نيز حاضر است بنابراين به دليل گستردگي طيفي كه دشمن عليه انقلاب مهيا كرده است به نظر مي‌آيد يكي از راهكارهاي اصلي استفاده از پتانسيل و توان موجود مردمي است و اين توان به طور سامان يافته در بسيج مشاهده مي‌شود. پس ما فكر مي‌كنيم بسيج نقش و رسالت عمده‌اي به عهده دارد و تلاش ما اين است كه رويكرد اصلي بسيج در 5 سال آينده مقابله با عمليات رواني دشمن و براندازي نرم باشد.

مديريت براندازي نرم از سوي دشمن با چه شكل‌هايي صورت گرفته و عمليات نرم آنها چگونه عليه ما انجام مي‌شود؟

دشمن در طيفي كه شامل ديپلماسي عمومي و ديپلماسي در سياست خارجي و در ديگر عرصه‌هاي دانشگاهي ، رسانه‌اي، تعاملات و ارتباطات ورزشي، اقتصادي و تجارت و در ساير عرصه‌هاست، يك طيف گسترده‌اي از ابزار مختلف را در عرصه تهديد نرم و عمليات رواني مديريت مي‌كند.