گزارشی از وعده های غیر محقق شده مقامات دولت یازدهم درخصوص گشایش های بانکی پسابرجام

به گزارش «پايگاه خبري تحليلي رئيس جمهور ما»؛ «مجید تخت روانچی» معاون اروپا و آمریکای وزارت امور خارجه در دومین همایش تجاری و بانکی ایران و اروپا گفت: احتیاط بیش از حد بانک‌های اروپایی بی‌پایه است و محافظه‌کاری بیش از حد سبب می‌شود در بهره‌گیری از این وضعیت عقب بمانند.

در همین حال، «علی ماجدی» سفیر ایران در آلمان نیز در همایش تجاری و بانکی ایران و اروپا گفت: رئیس کل بانک مرکزی دو روز پیش نامه‌ای دریافت کرد مبنی بر اینکه دریافت و پرداخت‌ها در بانک ایران و اروپا آغاز شد و بانک ملی نیز به آن افزوده می‌شود.
همچنین نایب رئیس کمیسیون پول و سرمایه اتاق بازرگانی ایران در گفت‌‌وگو با ایسنا ضمن تایید حل نشدن مسئله مبادلات بانکی، گفت: برقراری روابط پولی و بانکی تا حدودی زمان‌بر و نیاز است که بانک‌های اروپایی اطمینان بیشتری برای برقراری روابط بانکی با ایران پیدا کنند و از نظر اجرای برجام مسئله خاصی وجود ندارد.
محسن حاجی‌بابا ادامه داد:‌ حجم مبادلات بانک‌های اروپایی با آمریکا ارقام سنگینی است و با توجه به جرائمی که در دوران تحریم، بانک‌های اروپایی در ارتباط با ایران داشته‌اند اکنون با احتیاط بیشتری عمل می‌کنند.
حاجی‌بابا با تاکید بر زمان‌بر بودن فرآیند برقراری سوئیفت و ارتباطات بانکی گفت: هم‌اکنون روابط بانکی آغاز شده است اما به طور طبیعی در ابتدا بانک‌های کوچک اروپایی ارتباطات خود را برقرار می‌کنند، چراکه مبادلات و ارتباطات زیادی با آمریکا ندارند اما بانک‌های بزرگ اروپایی مبادلات زیادی با آمریکا دارند و با احتیاط بیشتری در این زمینه عمل خواهند کرد.
احتیاط آنها یا بی‌احتیاطی ما؟!
آقای تخت‌روانچی به گونه‌ای موضع‌گیری کرده است که گویا تمام شرایط همکاری با ایران به طور کامل مهیا شده است و آمریکا نیز به صورت تمام و کمال تضمین لغو تحریم‌ها را داده است و حال این بانک‌های اروپایی هستند که بی‌دلیل احتیاط می‌کنند!
علی‌رغم خلف وعده مشهود غرب در انجام تعهدات ذیل برجام، در هفته‌های اخیر، برخی از مسئولان ارشد دولتی اعلام کردند که مشکل مبادلات بانکی ایران با کشورهای اروپایی رفع شده است. برای نمونه «سیف» رئیس کل بانک مرکزی مدعی شد که مشکل سوئیفت حل شده است. اما پس از این اظهارنظر، مدیران چند بانک اعلام کردند این مشکل هنوز برطرف نشده است. در همین رابطه مدیرعامل بانک توسعه تعاون در گفت‌وگو با «نسیم آنلاین» اعلام کرد که رفع تحریم سوئیفت بانک توسعه تعاون در جریان بوده اما در بررسی‌ها مشخص شد که هنوز مشکل سوئیفت بانک توسعه تعاون رفع نشده است.
این اظهارات در حالی است که «محمد جواد ظریف» وزیر امور خارجه کشورمان چندی پیش در اندیشکده «چتم‌هاوس» گفت: آمریکا به بانک‌های خارجی برای معامله با ایران تضمین بدهد. وی در همین حال تصریح کرد: امیدوارم که این موضوع خیلی زود حل شود چرا که اگر این امر حل نشود می‌تواند برای اجرای توافق مشکل به وجود بیاورد.
وزیر امورخارجه دولت یازدهم همچنین در مصاحبه با ایسنا در پاسخ به این پرسش که برای رسیدن به این نتیجه که آمریکایی‌ها به تعهدات خود پایبند هستند چقدر زمان نیاز است یا چه اقدام خاصی باید انجام دهند تا شما نسبت به پایبندی آن‌ها به تعهدات‌شان اطمینان حاصل کنید گفت: منتظر اقدام خاصی نیستیم. آمریکا باید تعدادی تحریم را روی کاغد لغو می‌کرد که انجام دادند اما این یک روند است و باید ببینیم آن‌چه در روی کاغذ لغو کردند در عمل هم کمک می‌کند تحریم‌ها برداشته شود یا خیر. البته این روند مقداری کند بوده است.
شواهد موجود حاکی از آن است که فوری‌ترین وعده غربی‌ها به ایران در چارچوب برجام که همان لغو تحریم‌های بانکی است، هنوز در گیرودار هماهنگی‌های اجرایی باقی مانده و محدودیت‌های این بخش همچنان پابرجاست و دولتمردان به جای گله از احتیاط بانک‌های خارجی باید فکری برای بی‌احتیاطی خود در زمینه اعتماد به وعده‌های کاخ سفید کنند.
در حال حاضر روابط بانکی ایران با دنیای خارج همچون دوران تحریم‌ با محدودیت روبه‌رو است و نقل و انتقال پول نیازمند استفاده از بانک‌های واسطه است.
اذعان به عهدشکنی آمریکا در پسابرجام
عهدشکنی آمریکا در انجام تعهدات برجام در روزهای اخیر از سوی دیگر مسئولین نیز مورد اشاره قرار گرفته است.
در همین رابطه «علی لاریجانی» رئیس مجلس شورای اسلامی (چهارشنبه 12 اسفند) در دیدار با «لازار کومانسکو» وزیر امور خارجه رومانی، با اشاره به توافقات هسته‌ای صورت گرفته میان ایران و 1+5 گفت: مدتی است که از امضای توافق‌نامه هسته‌ای می‌گذرد و در این مدت ایران به تمام تعهدات خود عمل کرده است، اما متاسفانه هنوز از طرف مقابل این تعهدات به طور کامل اجرایی نشده است.
«علی اکبر صالحی» رئیس سازمان انرژی اتمی نیز -11 اسفند- در مصاحبه با وبگاه «العربی الجدید» گفت: غرب در اجرای تعهدات خود براساس برجام، تأخیر دارد و هنوز برخی تحریم‌ها برداشته نشده است.
صالحی در ادامه، «رفع تحریم به موجب توافق»‌ را از مصادیق این تأخیر برشمرد و گفت: تا الان برخی بانک‌های بزرگ اروپایی تحریم‌هایش را به‌طور کامل پایان نداده است چرا که قبلا تعهد داده که با ایران مراوده تجاری نداشته باشد. ما هنوز منتظر هستیم که وزارت خارجه ایران با اتحادیه اروپا تماس بگیرد و این بحران را حل کند.
واردات کالاهای مصرفی تشدید شد، پول‌های بلوکه همچنان در آن‌سوی مرزها
متاسفانه در حال حاضر، باقی ماندن تحریم سوئیفت و به دنبال آن تداوم حضور پول‌های بلوکه شده ما در آن سوی مرزها، تأثیرات اقتصادی برجام را تا حد واردات کالاهای مصرفی از کشورهای اروپایی و آمریکایی کاهش می‌دهد، زیرا ما همچنان مجبوریم که به جای دستیابی به منابع مالی بلوکه شده‌مان، از کشورهای دیگر کالای مصرفی مانند خودرو و یا هواپیما وارد کنیم، با این تفاوت که قبل از تحریم‌ها از کشورهایی مانند کره‌جنوبی و چین کالا وارد می‌کردیم و اکنون از کشورهای اروپایی و آمریکایی کالا وارد می‌کنیم.
باقی ماندن ساختار تحریم‌ها، علت تاخیر همکاری بانک‌های اروپایی
علت تاخیر در آغاز همکاری‌های مالی بانک‌های اروپایی با بانک‌های ایران و عدم تسهیل تراکنش‌های بانکی و اقتصادی را باید در باقی ماندن بسیاری از تحریم‌های ایالات متحده آمریکا دانست که به موجب آن نقل و انتقالات مالی بانک‌های ایران همچنان دارای محدودیت‌ می‌باشد.
برای مثال، بر اساس قانون NDAA دسترسی به دلارهای نفتی برای ایران ممکن نمی‌باشد و بانک مرکزی ایران نمی‌تواند از حساب‌های دلاری خود بهره ببرد؛ در کنار تحریم بانک مرکزی، آمریکا کشورهای دیگر را تهدید کرده بود که اگر در تراکنش‌های مالی مرتبط با نفت ایران مشارکت داشته باشند، موسسات مالی و حتی بانک مرکزی آنها را تحریم خواهد کرد. این تهدید در بخش( sec 1245 (d) (3 این قانون آمده است. لذا به موجب پابرجا بودن این قانون کماکان بانک‌های اروپایی در برقراری ارتباط با بانک‌ها و موسسات ایرانی دچار تردید هستند زیرا که هر لحظه این امکان وجود دارد که از جانب آمریکا تحریم شوند.