ايران به عنوان دارنده بزرگترين ذخاير گازي جهان تا سال ۹۱ امكان ذخيره سازي گاز طبيعي را نداشت. چرا كه دولتهاي گذشته با عقد قراردادهايي با شركتهاي خارجي سالها در انتظار تحقق آن نشستند اما دولتهاي نهم و دهم با اتكا به ظرفيتهاي داخلي كشور اين مهم را پس از ۲۴ سال محقق كردند.

برنامه ايجاد مخازن ذخيره سازي گازطبيعي همواره در برنامه دولت هاي پيش از دولت هاي نهم و دهم قرار داشت و حتي قراردادهايي را با شركت هاي خارجي از جمله شركت سفره گس فرانسه منعقد كردند ، اما هيچكدام موفق نشدند اين امر را به سرانجام برسانند.
بروز سرماي شديد در زمستان سال ۱۳۸۶ و اقدام خارج از عرف دولت تركمنستان به قطع صادرات گاز به ايران، سبب شد كه دولت نهم ايجاد مخازن ذخيره سازي گاز طبيعي كه در دست برنامه داشت را وارد مرحله اجرا و عملياتي كند.
دراين راستا شركت ذخيره سازي گاز طبيعي در سال ۱۳۸۸ قرارداد حدود ۴۴ ميليون دلاري خود با شركت سفره گس فرانسه را به دليل عمل نكردن اين شركت به تعهداتش در طرح ذخيره سازي يورتشاي ورامين فسخ و يك شركت ايراني را جايگزين كرد.
در سال جاري ايران به عنوان نخستين كشور دارنده بزرگترين ذخاير گازطبيعي جهان با ۳۳.۶ تريليون مترمكعب ذخيره اثبات شده، شناخته شد. در همين راستا تامين نياز مصرفي گاز داخل كشور، افزايش حجم تزريقي گاز به ميادين نفتي با هدف ازدياد برداشت نفت و افزايش سهم ايران در تجارت جهاني گاز، جلوگيري از هرگونه وقفه در صادرات گاز به عنوان پشتوانه مقابله با هرگونه رخداد غيرمترقبه داخلي و خارجي از اهداف مهم و راهبردي كشورمان براي اجراي طرح هاي ذخيره سازي گاز طبيعي در كشور تعريف شده است.

سابقه ذخيره سازي گاز در جهان به سال ۱۹۱۵ ميلادي برمي گردد. اكنون قاره آمريكا با ۴۴۱ مخزن دارنده بيشترين مخزن ذخيره سازي دنياست. اروپاي غربي ۷۵ مخزن فعال دارد و با احتساب ۱۷ مخزن اروپاي مركزي در مجموع اين قاره ۹۲ مخزن ذخيره سازي گاز دارد. مجموعه كشورهاي مستقل مشترك المنافع نيز حدودا ۴۶ مخزن ذخيره سازي گاز دارند كه در اين ميان ۲۲ مخزن آن متعلق به روسيه است.
با وجود اين كه ايران بيشترين ذخاير گازي جهان را دراختيار دارد با اين حال تا سال ۹۱ فاقد مخزن فعال ذخيره سازي بود. در نتيجه تلاش دولت هاي نهم و دهم و با اتكا به عزم مجدانه فعالان صنعت گاز كشور، گام‌هاي مؤثري در زمينه كسب اين دانش پيچيده برداشته شد. بدين ترتيب پس از ۲۴ سال ، با بهره برداري از مخزن سراجه قم ، جمهوري اسلامي ايران در منطقه خاورميانه، نخستين دارنده مخزن ذخيره‌سازي گاز طبيعي است.
در حال حاضر بيش از ۶۰۰ مخزن ذخيره گاز طبيعي با مجموع ظرفيت حدود ۳۳۱ ميليارد مترمكعب گاز در سراسر جهان وجود دارد كه ايالات متحده آمريكا با ۳۸۵ مخزن با ظرفيت ذخيره‌سازي ۱۲۱ ميليارد مترمكعب گاز طبيعي، ۳۵ درصد ذخيره‌سازي گاز جهان را در اختيار دارد. روسيه نيز با ۲۲ مخزن ذخيره‌سازي توانايي ذخيره‌سازي ۱۰۶ ميليارد مترمكعب گاز طبيعي را دارد.
ذخيره‌سازي گاز درمخازن طبيعي علاوه برپاسخگويي به مصارف داخلي، در عرضه مطمئن انرژي به بازارهاي بين‌المللي نيز نقش تعيين كننده‌اي خواهد داشت.
گفتني است ظرفيت نهايي ذخيره‌ سازي گاز طبيعي در مخزن سراجه قم ۳.۳ ميليارد متر مكعب گاز خواهد بود كه در حال حاضر ظرفيت ذخيره‌سازي آن ۱.۵ ميليارد متر مكعب است. اين طرح همچنين قابليت استحصال دوازده ميليون بشكه مايعات گازي را دارد.
طرح ذخيره‌سازي گاز طبيعي در مخزن سراجه قم واقع در ۴۰ كيلومتري شهرستان قم، مشتمل بر تاسيسات تزريق و پالايشگاه است كه در فصول گرما روزانه ۷.۳ ميليون متر معكب گاز ذخيره مي‌كند و در فصول سرد، ۹.۷ ميليون متر معكب گاز از آن برداشت مي‌شود. هزينه انجام اين پروژه ۲۲۰ ميليارد تومان اعلام شده است.
طرح تبديل ميدان گازي سراجه قم به مخزن ذخيره‌سازي با هدف كنترل نوسان توليد و جبران كمبود گاز در ماه‌هاي سرد سال انجام شده است. با اجراي اين طرح گاز توليدي از ميدان‌هاي جنوب كشور در ماه‌هاي گرم سال به مخزن سراجه قم تزريق و ذخيره و در روزهاي سرد سال همزمان با افت فشار گاز براي تامين مصارف به ويژه در شهر تهران به خطوط سراسري تزريق مي‌شود.
تزريق گاز به مخزن گازي ميدان سراجه از بهمن ‌ماه سال ۱۳۹۰ آغاز و تاكنون ۷۵۰ ميليون متر مكعب گاز در اين مخزن ذخيره شده است.
شركت ملي گاز ايران در ادامه اين برنامه راهبردي، از مخزن شوريجه در منطقه خانگيران واقع در شرق كشور به عنوان دومين مخزن ذخيره‌سازي گاز طبيعي در تابستان امسال بهره برداري مي كند. ظرفيت تزريق گاز به اين مخزن در فاز نخست آن ۱۰ ميليون مترمكعب در روز و ميزان برداشت از آن نيز روزانه ۲۰ ميليون متر مكعب است.
مسعود سامي وند مديرعامل شركت ذخيره سازي گاز طبيعي به تازگي عنوان كرد كه با بهره برداري از مخزن شوريجه، ايران از رتبه نوزدهم در ميان ۳۳ كشور صاحب اين تكنولوژي تا رتبه پنجم جهاني در زمينه ذخيره سازي گازطبيعي صعود خواهد كرد.
گفتني است شركت ذخيره سازي گاز طبيعي اجراي طرح هاي ديگر ذخيره سازي گازطبيعي در گنبد نمكي نصرآباد كاشان، قزل تپه استان گلستان، باباقير، بانكول، ويزنهار ايلام، مختار كهگيلويه و بويراحمد، يورتشاي ورامين و مخزن احمدي در استان فارس را در دست اجرا دارد.