8 دلیل اهمیت فردو/ چرا فردو اینچنین برای غرب اهمیت دارد؟

در 29 مهر 1382 برابر با 21 اکتبر 2003، در نشست مشترک وزاری خارجه سه کشور اروپایی و هیئت ایرانی که در تهران، سعدآباد، برگزار شد، بیانیه‌ای اعلام گردید که به موجب آن، ایران برای بازدید بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی از تأسیسات اتمی خود اعلام همکاری کرد و گازدهی در سانتریفیوژهای نظنر را در راستای راستی‌آزمایی و اثبات صلح‌آمیز بودن فعالیت هسته‌ای ایران، بصورت داوطلبانه و برای مدت محدود تعلیق کرد. انگلیس و فرانسه نیز متعهد شدند تا از ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت سازمان ملل جلوگیری کنند.

در این مذاکرات ریاست هیئت ایرانی را حسن روحانی و کمال خرازی بر عهده داشتند. ریاست هیئت اروپایی را هم دومینیک دولپین، جک استراو، پوشکا فیشر وزیران خارجه سه کشور فرانسه، بریتانیا و آلمان بر عهده داشتند.

توافق نامه بروکسل:

چندی بعد،توافق‌نامه بروکسل در 4 اسفند ماه 1382 برابر با 23 فوریه 2004 به امضا رسید و ایران متعهد شد ساخت و آزمایش سانتریفیوژهای مورد نیاز برای غنی‌سازی را متوقف کند و اقدام به ساخت قطعات یدکی سانتریفیوژهای موجود در آن زمان را نیز تعلیق کند.

در این مذاکرات ریاست هیئت ایرانی بر عهده حسن روحانی و ریاست هیئت اروپایی بر عهده خاویر سولانا بود.

توافق نامه پاریس:

بعد از توافقنامه بروکسل،توافق‌نامه پاریس در 14 نوامبر 2004 برابر با 24 آبان 1383 در پاریس بین ایران و سه کشور فرانسه، انگلیس و آلمان به امضا رسید و به موجب آن ایران به عنوان اقدامی داوطلبانه در جهت اعتمادسازی -و نه به عنوان یک تعهد قانونی - پذیرفت که کلیه فعالیت‌های مربوط به غنی‌سازی و بازفرآوری مانند ساخت، تولید، نصب، آزمایش، سرهم‌بندی و راه‌اندازی سانتریفیوژهای گازی، و فعالیت‌های مربوط به جداسازی پلوتونیوم را متوقف کند و در عوض اتحادیه اروپا سعی در پذیرش ایران در سازمان تجارت جهانی نماید.

نماینده مذاکره‌کننده ایران سیروس ناصری به همراه سفیران وقت ایران در پاریس، لندن و برلین بودند.

روی کار آمدن دولت نهم و پایان دوران تعلیق:

پس از توافق‌نامه پاریس در سال اول فعالیت دولت نهم جمهوری اسلامی ایران ، ایران اعلام کرد تعلیق داوطلبانه غنی‌سازی به پایان رسیده‌است و با فک پلمب، فعالیت‌های UCFاصفهان را تحت نظارت آژانس ادامه می‌دهد. همچنین ایران در ژانویه 2006 در حضور بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای تأسیسات مجتمع تحقیقاتی هسته‌ای نطنز را نیز فک پلمب کرد، اما شورای امنیت در مارس همان سال به ایران یک ماه فرصت داد تا فعالیت‌های هسته‌ای خود را متوقف کند.

در آوریل 2006 دانشمندان ایرانی موفق به تولید چرخه کامل سوخت هسته‌ای در مقیاس آزمایشگاهی شدند و ایران به کشورهای عضو باشگاه اتمی پیوست. شورای امنیت در ژوئیه 2006 قطعنامه1696 را تصویب کرد که خواستار تعلیق غنی‌سازی اورانیوم در ایران بود. شورای امنیت در دسامبر همان سال قطعنامه 1737را تصویب کرد که بیشتر فعالیت‌های تجاری، مالی، صنایع موشکی و هسته‌ای ایران را براساس بند 41 فصل هفتم منشور ملل متحد، هدف قرار داده بود. این قطعنامه نخستین سند بین‌المللی حقوقی بود که فعالیت‌های هسته‌ای ایران را به‌عنوان تهدیدی علیه صلح و ثبات منطقه‌ای معرفی می‌کرد. ایران با تأکید بر بند 4 ان پی تی این اتهامات را غیر مستند می‌خواند و خواستار رفتار غیر تبعیضی با فعالیت‌های اتمی این کشور بود.

گروه 1+5 در راستای ادامه فشار بر توقف برنامه هسته ای ایران، قطعنامه‌های1747در مارس 2007، 1803در مارس2008، 1835در سپتامبر 2008 و 1929در ژوئن 2010 را نیز تصویب کردند؛ بر اساس این قطعنامه‌ها محدودیت‌های مالی بر شرکت‌ها و افراد وابسته به سپاه پاسداران و سازمان انرژی اتمی افزایش یافته بود.

آغاز به کار فردو:

ایران در سپتامبر 2009 به آژانس اطلاع داد که در حال ساخت کارخانه غنی‌سازی سوخت فردو (FFEP) در نزدیکی شهر قم است. ایران هدف این تاسیسات را تولید UF6 با غنای تا 5 درصد از U-235 اعلام کرد که مجموع تقریبی 3000 سانتریفیوژ را در خود جای دهد.

آژانس تایید کرده بود که ساخت تاسیسات فردو در حال انجام است و تا 19 فوریه 2011 (اوایل اسفند 89) هیچ سانتریفیوژی به این تاسیسات وارد نشده است. در عین حال ایران در 21 فوریه 2011 (2 اسفند 89) به آژانس اعلام کرد که تا تابستان 2011 مواد هسته‌ ای را به آبشارها تزریق خواهد کرد.

آژانس بین المللی انرژی اتمی در تاریخ19 دی 1390 (9ژانویه 2011 میلادی)، در اطلاعیه‌ای اعلام کرد که «ایران تولید اورانیوم با غلظت 20 درصد را در تاسیسات غنی‌سازی فردو آغاز کرده‌است.»این خبر با واکنش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی،آمریکا، اتحادیه اروپا و شورای امنیت سازمان ملل متحد روبرو شد.

از این پس بود که در نشست های جمهوری اسلامی ایران با گروه1+5، طرف های غربی خواستار تعلیق و تعطیلی سایت فردو شده و علی رغم اظهارات صریح مسئولان جمهوری اسلامی مبنی بر حرکت ایران در مسیر دستیابی به انرژی صلح آمیز هسته ای با اتکا به توانمندی داخلی، مدعی شدند که ایران تلاش می کند به غنی سازی اورانیوم با درصد بالا به بمب اتمی دست پیدا کند!

اما سوال اصلی اینجاست چرا فردو قلب ماست؟ و چرا فردو اینچنین برای غرب اهمیت دارد؟

1-تاسیسات فردو با هیچ یک از سلاح های متعارف نظامی قابل انهدام نیست امری که غربی ها هم به آن اذعان دارند؛ در این صورت تعطیلی نطنز، روند غنی سازی در خاک جمهوری اسلامی ایران را متوقف نخواهد کرد.

2-وجود فردو باعث افزایش عددی تاسیسات هسته ای جمهوری اسلامی شده است که عملا گزینه نظامی را از روی میز غربی ها حذف کرده و آسیب پذیری ایران را پایین آورده است، به همین دلیل قدرت چانه زنی غرب در مقابل ایران به طور قابل محسوسی کاهش پیدا کرده است.

3-زیرساخت ها و تاسیسات هسته ای فردو نشان بارزی از شعار«ما می توانیم» هست که پاسخی شایسته به پوزخند غربی ها به ادعاهای مسئولین جمهوری اسلامی مبنی بر توانایی ایران در دستیابی به غنی سازی 20 درصد است.

4- فردو نماد بارزی از مقاومت و ایستادگی ملت ایران در مقابل ادعاهای دروغین غربی ها مبنی بر ناتوانی ایران در دستیایب به دانش بومی است. که مظهر این مقاومت، ریخته شدن به ناحق خون شهدای جهاد علمی، علی محمدی، شهریاری، احمدی روشن و رضایی نژاد است.

5- به دلیل نصب تعداد بالای سانتریفیوژهای این مکان تبدیل به مرکز راهبردی برنامه صلح آمیز هسته ای جمهوری اسلامی ایران شده است.

6- فردو مکانی است که امکان تجاری سازی و صنعتی سازی فعالیت ها و پروژهای علمی و فناوری را با توجه به امکانات موجود فراهم آورده است.

7- تاسیسات فردو توانایی غنی سازی اورانیوم 20 درصد،5/3 درصد و 4 درصد را دارد و از این لحاظ، این امکان بوجود آمده است که چرخه تولید انرژی در ایران به طور کامل انجام می شود.

8-واهمه غربی ها از فردو، مبنی بر توانمندی ایران در مسیر پیشرفت و بومی سازی علمی است، در این صورت ایران خواهد توانست با اتکا به توانمندی های داخلی و بدون هیچ گونه وابستگی به کشورهای دیگر در زمینه های پزشکی و هسته ای بی نیاز شود.

فردو و نمونه های مشابه اقدامی در جهت بی اثر کردن تحریم ها:

مع الوصف، آنچه واضح و مبرهن است پیشرفت علمی و فناوری جمهوری اسلامی ایران است که بر مدعیان دروغین دموکراسی که با وضع تحریم های سنگین در زمینه های مختلف، اعم از پزشکی، علمی، غذایی و غیره بسیار گران تمام شده است.

طبیعی است، حرکت دانشمندان جوان ایرانی در مسیر خودکفایی و دستیابی توانمندی تولید دانش بومی که فردو نمونه بارز و عینی آن است، خواهد توانست تمامی ابزار موجود در دست غربی ها،حتی وضع تحریم ها را خنثی نماید.

عملکرد عزت مدارانه و مقاومت مدبرانه هئیت دیپلماتیک جمهوری اسلامی در مذاکرات و تاکید جدی بر حقوق حقه ملت ایران با پشتوانه عظیم توانمندی های داخلی و موفقیت های بوجود آمده در زمینه های مختلف خواهد توانست جایگاه واقعی جمهوری اسلامی ایران را در منطقه و جهان نشان دهد و هر طرح و برنامه ای از سوی غربی ها چه به سرکردگی آمریکا و چه به نقش آفرینی فرانسه را نقش برآب کند.

سجاد مصطفی پور