مصاحبه عراقچی و افزایش ابهام بر سر نحوه لغو تحریم ها

به گزارش «پايگاه خبري تحليلي رئيس جمهور ما»؛ اولین نکته اعلام صدور یک متن در انتهای مذاکرات است. هر چند تیم مذاکره کننده تلاش دارد این متن را بیانیه پایانی برای اعلام پیشرفت مذاکرات عنوان کند، اما عملا این متن همان بیانیه «توافق سیاسی» است که به عنوان پیش شرط برای رسیدن به توافق جامع از سوی امریکا در نظر گرفته شده بود و در واقع اجرای راهبرد توافق دو مرحله‎ای است.
این نکته که متن مذکور قطعا یک بیانیه برای اعلام پیشرفت مذاکرات نبوده و همان «متن توافق نامه ای سیاسی» است، آنجا روشن تر خواهد شد که پاسخ عراقچی به سوالی درباره وجود پیوست برای این بیانیه ادعایی را بشنویم: «بیانیه پیوستی نخواهد داشت. ولی مسلما یک سری اسناد کاری بین ما و ۱+۵ در حال نگارش است.»
و سوال مهمی که مطرح می شود آن است که اگر متن های در دست تهیه، پیوست بیانیه و یا توافق سیاسی بارها وبارها تکذیب شده نیست، باید روشن شود که بر اساس کدام چارچوب حقوقی در حال نگارش و سپس اجرا خواهد بود و عنوان آن چیست!؟ نکته مهم آنجاست که عراقچی هم تایید کرد که متن‎هایی در دست تهییه است، حال اسمش را هرچه قرار است بگذاریم ویا بگذارند.
اما فراتر از پذیرش دو مرحله ای شدن توافق، نکته دیگر نحوه رفع تحریم‎ها است. عراقچی در ابتدای پاسخ خود به این سوال که تحریم‎ها چگونه رفع خواهد شد، می‎گوید که «مصر هستیم که در گام اول توافق همه تحریم‌های اقتصادی، مالی، بانکی و نفتی لغو شوند.» اما در ادامه بلافاصله به بیان خود تبصره‎ای وارد کرده و عنوان می‎دارد: «باید چارچوب مشخصی برای تحریم‌هایی که احیانا با قسمت‌های دیگر مرتبط هستند پیدا شود و دقیقا تکیلف آنها مشخص شود.»
نکته حائز اهمیتی که از ماه‎ها پیش منتقدین توافق فعلی به آن اشاره کرده بودند، تعریفی است که از تحریم‎های هسته‎ای ارائه شده است. هر چند که پیش از این ادعا می شد همه تحریم‎های اصلی، تحریم‎ ایی است که ذیل عنوان «تحریم‎های مرتبط با برنامه هسته‎ای» طبقه بندی می‎شود، اما سخنان امروز عراقچی نشان داد که تحریم‎ها بهانه‎های دیگری نیز داشته‎اند که به گفته عراقچی باید برای لغو آن چارچوب مشخص تعریف کرد.
به عبارت دیگر، تحریم‎های اقتصادی، بانکی و مالی که صرفا با برنامه هسته‎ای ایران مرتبط باشند، چندان حائز اهمیت نبوده‎اند وبه اصطلاح مسئولان امریکایی، «تحریم‎های شکننده» از جمله قانون معروف سیسادا که بانک مرکزی و فروش نفت ایران را تحریم کرده است، علاوه بر موضوع هسته‎ای علل دیگری ا ز جمله موضوع حقوق بشر، موشکی، تروریسم و .. را نیز برای وضع شدن داشته است و اکنون و مطابق با بیان مذاکره کننده ارشد ایرانی، دو طرف به دنبال چارچوبی برای تعیین تکلیف این تحریم ها هستند واین موضوع مهم همچنان تعیین تکلیف نشده است. در واقع هدف نهایی و اصلی مذاکرات، همچنان در هاله‎ای از ابهام است، در شرایطی که عنوان شده است توافق‎ها تقریبا صورت گرفته و متن نهایی در حال نگارش است!
موضوع تحقیق و توسعه سانتریفیوژهای نسل جدید نیز نکته دیگری است که عراقچی آنرا از موضوعات همچنان اختلافی می داند و البته راهکار تیم ایرانی را اینگونه بیان می‎کند: «این موضوعات کلیدی و مهم هستند، حتما بدون رسیدن به یک راه‌حل واقع بینانه و معتدل در مورد اینها توافق نخواهیم داشت. تلاش خودمان را انجام می‌دهیم. طرف مقابل نیز به این جمع‌بندی رسیده است که حتما راه‌حلی که در مورد مسائل پیدا می‌شود باید از یک تعادل برخوردار بوده و خواسته‌های هر دو طرف را مدنظر قرار دهد.» باید منتظر ماند و دید راهکار معتدل مد نظر چیست که امکان تحقیق و توسعه سانتریفیوژهای نسل جدید را به ایران بدهد و در عین حال غرب نیز با آن کنار بیاید.
به هر حال جمع بندی از گفتگوی عراقچی برای من این پیام را داشت که تلاش برای توجیه و دور زدن و بازی با اصطلاحات یعنی پشت پرده‎ها و حکایت‎هایی که قطعا باید برای آنها دلواپس بود.(+)

علی نادری

"Our President, analytical news site"