گرایش اصلاح‌طلبان به سمت شورای شهرها

محمدعلی نجفی روز گذشته در مصاحبه ای با تغییر رویکرد از انتخابات ریاست جمهوری به سمت شوراهای شهر مدعی شد: «نيمي از کرسي‌هاي شوراي شهر‌ متعلق به اصلاح‌طلبان خواهد بود» صحبتی که توسط عموم روزنامه‌های اصلاحطلب انتشار گسترده یافت.

برای بررسی این استراتژی جریان اصلاحات نیاز است که وضعیت آنها را طی سالهای 81 و 82 به بعد مورد مداقه قرار دهیم تا از وضعیت امروز آنها بیشتر آگاه شویم. اصلاحات بعد از انتخابات سال 80 که به ادامه دولت خاتمی منجر شد همواره با پلاکارد «یاران خاتمی» به عنوان کاریزما و رهبر جریان به میدان های انتخاباتی وارد شد.

با گذشت هفته هایی از دهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری یکی از مهترین پیام های این انتخابات به صورت کاملا زیرکانه ای از سوی طیف شکست خورده انتخابات-اصلاحات- مسکوت نگه داشته شد.

پنهان کردن پنجمین شکست پی‏درپی سیّد‏محمّد خاتمی که مهمترین ابزار جناح موسوم به اصلاح طلب برای جمع کردن ظرفیت اجتماعی در انتخابات است، یکی از مهمترین استراتژی‏های اتاق فکر این طیف سیاسی بود.
در این خصوص بررسی پنج انتخابات اخیر در کشور (با احتساب دو دور انتخابات دور نهم ریاست جمهوری) نشان می‏دهد روند افولِ محبوبیتِ کاندیداهایِ اصلاح‏طلبان نه‏تنها مخصوص انتخابات اخیر نبوده است بلکه در یک شیب معنادار از سال 81 با دومین دوره‏ی انتخابات شوراهای شهر و روستاها آغاز شد و با هفتمین دوره‏ی انتخابات مجلس شورای اسلامی ادامه یافت.

بر این اساس، اولین شکست رسمی سیّد‏محمّد خاتمی و یارانش به نهمین دوره‏ی انتخابات ریاست جمهوری بر می‏گردد، در این انتخابات خاتمی به صراحت از مصطفی معین حمایت کرد اما بر خلاف انتظار وی، تنها 4 میلیون ایرانی به معین رأی دادند.
این شکست برای رهبر جریان اصلاحات در هفته ی بعد از 27 خرداد ادامه یافت، چرا که حتی حمایت های معنادار سید محمد خاتمی از هاشمی رفسنجانی موجب پیروزی هاشمی نشد، به این ترتیب ناظران سیاسی معتقد بودند عملکرد 8 ساله دولت اصلاحات به اندازه کافی از محبویت خاتمی کاسته است.

سال 85 نیز نیروهای اصلاح طلب برای پایان دادن به شکست های خود، در سومین دوره ی انتخابات شواری شهر به صورت رسمی از عکس های خاتمی استفاده کردند و نتیجه باز هم چیزی جز شکست نبود.

هشتمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی اما نقطه عطفی بود که حتی بعد ها موجب کناره گیری خاتمی از کاندیداتوری در انتخابات ریاست جمهوری دهم شد.عنوان ”یاران خاتمی" در حالی شهر های مختلف به خصوص تهران را پر کرد اما توفیق حداقلی اصلاح طلب ها در سومین دوره انتخابات شهر و روستا نیز از دست رفت .
لیست یاران خاتمی را چهره هایی چون مجید انصاری، اسحاق جهانگیری، نجفقلی حبیبی، محمد اشرفی اصفهانی، سید محمد صدر، الهه راستگو، الیاس حضرتی، سهیلا جلودارزاده و...... تشکیل داده بودند که همه از چهره های مطرح اصلاحات اند که شاید اگر بدون عکس خاتمی می آمدند یک یا دو کرسی مجلس را داشتند اما با حمایت او دیگر هیچ. جالب اینجاست که آخر هم تئوری پردازان اصلاح طلب را به این نتیجه رساند که در دور دوم انتخابات مجلس هشتم به طور کلی از عکس و اسم خاتمی استفاده نکنند.

فشار همه جانبه گروه های مرجع اصلاح طلب به خاتمی برای حضور در عرصه انتخابات دهم ریاست جمهوری موجب شد، وی از بهمن ماه سال 87 حدودا 40 روز کاندیدای محبوب اصلاحات باشد، اما حضور یکباره میرحسین موسوی در انتخابات و کناره گیری خاتمی اولین بذرهای ناراحتی را در جبهه اصلاح طلب کاشت.

پس از کناره گیری خاتمی به بهانه‏ی حضور موسوی، خاتمی تبدیل به رهبر جبهه اصلاح طلب شد، مسئله‏ای که به هیچ عنوان مورد قبول تمام احزاب اصلاح طلب قرار نگرفت.

خاتمی طبق پیش‏‌بینی‏‌ها با گرفتن عکس یادگاری، تمام و کمال به حمایت از میرحسین موسوی پرداخت ولی نتیجه باز هم نشان داد تاریخ سیاسی ایران به دوران ”پایان خاتمی" و یا «پایان اصلاحات» رسیده است.
بعد از این شکست های متوالی جریان اصلاحات استراتژی تحریم را برای انتخابات مجلس نهم برگزید تا به زعم خود نشان دهد که پایگاه اجتماعی وسیعی در مردم دارد و مشارکت مردمی با اعلام تحریم آنها پایین خواهد آمد؛ اما حضور گسترده و افزایش 15درصدی آرا باعث شد تا شخص محمد خاتمی نیز که رسما تحریم را اعلام کرده بود در آخرین ساعات و آن هم در یکی از حوزه های ناشناخته رأی دهد تا خود را همچنان معتقد به نظام نشان دهد؛ هرچند از سوی مردم به عنوان یکی از سران فتنه شناخته می شود.

تمام اینها باعث شده است که جریان اصلاحات از نداشتن پایگاه اجتماعی و شکستی دیگر در انتخابات ریاست جمهوری یازدهم که به مرگ سیاسی این جریان منجر می شود امیدی نداشته باشد و از طرفی نمی خواهد که در فضای سیاسی محو شود پس بهترین راهکار را حضور در فعال در انتخابات شورای شهر می داند که بخاطر همزمانی با انتخابات ریاست جمهوری شکست در آن چندان جلب توجه نخواهد کرد؛ لذا اصلاحطلبان پاشنه آشیل خود را بر روی انتخابات شورای شهر گذاشته اند.

مصطفی کواکبیان اگرچه خود را به عنوان کاندیدای ریاست جمهوری معرفی می کند اما در جمع اعضای اتحادیه انجمنهای اسلامی دانشجویان مستقل گفت:«ما برای تمام شهرهای بالای صد هزار نفر برنامه ویژه ای در انتخابات شوراهای شهر داریم».

روزنامه جوان که حرکت اصلاح طلبان به سمت شوراهای شهر را با اشاره هاشمی می داند؛ می گوید:« شوق اصلي اصلاح‌طلبان براي گرايش به سمت انتخابات شوراها را اشاره هاشمي رفسنجاني عنوان كرد و گفت: پس از جمع‌بندي‌هاي اوليه اصلاح طلبان از عدم اقبال عمومي به آنها در انتخابات رياست جمهوري، احزاب اين جريان براي انتخابات شوراهاي شهر و روستا فعال شده‌اند. محمد هاشمي به عنوان نماينده اکبر هاشمی رفسنجانی در اين جلسات حضور پيدا مي‌كند.»

از طرفی اخباری نقل می شود كه معصومه ابتكار عضو فعلي شوراي شهر تهران به عنوان رئيس ستاد اصلاح‌طلبان براي انتخابات شوراي شهر انتخاب شده است.

محمدعلی نجفی روز گذشته با بیان اینکه اصلاح‌ طلبان حتما حضور فعالی در انتخابات شورای شهر خواهند داشت، افزوده بود: «این مساله صرف نظر از داشتن یا نداشتن کاندیدای ریاست جمهوری است» که نشان از تردید بیشتر آنها برای حضور در انتخابات ریاست جمهوری است.